Kamera: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
kNo edit summary |
Uitgebrei, klaar |
||
Lyn 1:
[[Lêer:Taron vl 18 1 gd.jpg|thumb|240px|’n
’n '''Kamera''' is ’n [[Optika|optiese]] instrument wat beelde registreer wat in die kamera gestoor of na ’n ander plek oorgedra kan word, of albei. Dit kan stilfoto's wees of bewegende beelde soos [[video|video's]] of [[rolprent]]e. Die term "kamera" kom van die woorde ''camera obscura'' ([[Latyn]] vir "donker kamer"), ’n vroeë metode om beelde te projekteer. Die moderne kamera het uit die ''camera obscura'' ontwikkel. Dit werk baie soos die [[mens]]like [[oog]].
Lyn 16:
Voor die ontwikkeling van die kamera was dit honderde jare lank reeds bekend dat sommige stowwe, soos [[silwersout]]e, donkerder word wanneer dit aan sonlig blootgestel word.<ref name="Gustavson, pg. 4">Gustavson, pg. 4</ref> In ’n reeks proefnemings wat in 1727 gepubliseer is, het die Duitse wetenskaplike [[Johann Heinrich Schulze]] gedemonstreer dat die verdonkering net deur lig veroorsaak word en nie deur hitte of die blootstelling aan lug nie.<ref name="Gernsheim, pg. 7">Gernsheim, pg. 7</ref> Die [[Swede|Sweedse]] apteker [[Carl Wilhelm Scheele]] het in 1777 gewys silwerchloried was buitengewoon geneig om donkerder te word van blootstelling aan lig, en wanneer dit eers donker is, word dit onoplosbaar in ’n ammoniakoplossing.<ref name="Gernsheim, pg. 7"/> Die eerste mens wat hierdie manier gebruik het om beelde te maak was die [[Brittanje|Brit]] [[Thomas Wedgwood]].<ref name="Gustavson, pg. 4"/> Hy het items soos blare en insekvlerke op keramiekpotte gesit wat bedek was met silwernitraat, en dit dan aan lig blootgestel. Dié beelde was egter nie permanent nie omdat Wedgwood nie ’n fikseermeganisme gebruik het nie. Hy het eindelik misluk in sy poging om die proses te gebruik om permanente beelde te maak wat deur ’n ''camera obscura'' geskep is.<ref>Gernsheim, pg. 8</ref>
<center><gallery widths="220" heights="160">
Lêer:Camera Obscura box18thCentury.jpg|’n 19de-eeuse skets van iemand wat ’n ''camera obscura'' as tekenhulpmiddel gebruik.
Lêer:View from the Window at Le Gras, Joseph Nicéphore Niépce.jpg|''View from the Window at Le Gras'' (1826), die oudste foto wat bewaar gebly het.<ref>Gustavson, pp. 3-5</ref>
Image:Susse Frére Daguerreotype camera 1839.jpg|Die Giroux-[[daguerreotipe]]-kamera, die eerste kamera wat kommersieel vervaardig is.<ref>Gustavson, pg. 9</ref>
</gallery></center>
Die eerste permanente foto is in 1826 deur [[Joseph Nicéphore Niépce]] geneem met ’n glybare houtbokskamera wat in [[Parys]] deur Charles en Vincent Chevalier gemaak is.<ref>Gernsheim, pp. 9-11</ref> Niépce het sedert 1816 geëksperimenteer met maniere om beelde van die ''camera obscura'' te fikseer. Die foto wat Niépce geneem het, wys die toneel buite sy venster. Dit is met ’n [[beligting]]styd van agt uur geneem op piouter bedek met [[bitumen]].<ref>Gernsheim, pg. 9</ref> Niépce het sy proses "heliografie" genoem.<ref>Gustavson, pg. 5</ref> Hy het met die uitvinder [[Louis-Jacques-Mande Daguerre]] gekorrespondeer, en die twee het ’n vennootskap aangegaan om die proses te verbeter. Niépce het ook met ander chemikalieë geëksperimenteer om kontras op sy heliograwe te verhoog. Daguerre het ’n beter ''camera obscura'' ontwerp, maar die vennootskap het in 1833 geëindig toe Niépce oorlede is.<ref>Gernsheim, pg. 10</ref> Daguerre het daarin geslaag om ’n skerp beeld met hoë kontras te skep op ’n plaat wat met silwerjodied bedek was en daarna aan kwikdamp blootgestel is.<ref>Gustavson, pg. 6</ref> Teen 1837 was hy in staat om beelde te fikseer met ’n gewone soutoplossing. Hy het die proses "daguerreotipe" genoem en ’n paar jaar lank gesukkel om dit kommersieel suksesvol te maak. Die Franse regering het eindelik Daguerre se proses aangeskaf vir openbare gebruik.
Lyn 63:
Vir rolprentkameras is 35 mm breë film met gaatjies weerskante in die 1890's as die standaard vasgestel. Dit word steeds vir die vervaardiging van feitlik alle filmgebaseerde rolprente gebruik. Vir amateurgebruik was daar al verskeie formate, met breedtes van 17,5, 9,5, 16 en sedert 1932 ook 8 mm. Die Super 8-formaat, met dieselfde breedte maar kleiner gaatjies en dus ’n groter raampie-oppervlakte, is in 1965 bekendgestel.
==Soorte kameras==
===Plaatkamera===
Die vroegste kameras waarvan aansienlike hoeveelhede vervaardig is, het gesensiteerde glasplate gebruik. Lig het die kamera binnegegaan deur ’n lensbord wat van die plaat geskei was deur ’n [[kamerakonsertina]] wat uitgerek kon word.
Van hulle was eenvoudig, maar daar was ook [[#enkellens-reflekskamera|enkellens-reflekskameras]] met omruilbare lense en selfs kameras vir kleurfotografie. Baie het kontroles gehad om die lens laer of hoër te stel en om dit vorentoe of agtertoe te draai om die perspektief te beheer.
Die glasplate is later vervang met vlakfilm (of bladfilm) in ’n donker omhulsel. Hulle het ook dikwels ’n eenvoudige optiese beeldsoeker gehad. Kameras wat enkelfoto's op vlakfilm neem en baie soos die plaatkameras werk, word steeds vir statiese hoëgehaltefoto's gebruik; sien [[#Grootformaatkamera|Grootformaatkamera]] hieronder.
===Grootformaatkamera===
Grootformaatkameras, wat vlakfilm gebruik, het ontwikkel uit die vroeëre plaatkameras en word steeds gebruik vir hoëgehaltebeelde in onder meer tegniese, argitektuur- en nywerheidsfotografie. Hulle het ’n verlengbare konsertina (''bellows'') met die lens en sluiter op ’n lensplaat aan die voorkant. Hulle kan rolfilm of digitale sensors gebruik benewens die standaardvlakfilm. ’n Groot verskeidenheid bewegings is moontlik waarmee die fokus en perspektief streng beheer kan word. Dié kameras kan net vir statiese voorwerpe gebruik word en is stadig.
===Mediumformaatkamera===
Mediumformaatkameras se filmgrootte is tussen dié van grootformaat- en 35 mm-kameras, gewoonlik 120- of 220-rolfilm. Die algemeenste beeldgroottes is 6×4,5 cm, 6×6 cm en 6×7 cm; die ouer 6×9 cm word deesdae selde gebruik. Daar is meer variasies in die ontwerp van dié kameras as in dié van die groter formaat. Daar is selfs kompakte mediumformaatkameras te kry.
===Bokskamera===
Bokskameras is ontwerp as ’n bekostigbare kamera en het min kontroles gehad. Die oorspronklike [[Brownie (kamera)|Brownie]]-boksmodelle het ’n klein refleksbeeldsoeker bo-op en ’n eenvoudige sluiter gehad, en geen lensopening- of fokuskontroles nie.
===Meetsoekerkamera===
Namate die tegnologie vir kameras en lense ontwikkel het en lense met groot openinge algemener geword het, is meetsoekerkameras (''rangefinder cameras'') bekend gestel met ’n beter fokusfunksie. Vroeë meetsoekerkameras het twee aparte soekervensters gehad, waarvan een aan die fokusmeganisme gekoppel was en link of regs beweeg het wanneer die fokusring gedraai is. Die twee aparte beelde is saam op ’n glasskerm vertoon. Wanneer vertikale lyne op die voorwerp wat afgeneem is in die saamgestelde beeld opgelyn het, was die voorwerp in fokus. Hulle het ook ’n normale beeldsoeker vir fotokomposisie gehad. Later is die beeld- en meetsoeker gekombineer.
===Enkellens-refekskamera===
In enkellens-reflekskameras (''SLR cameras'') sien die fotograaf die toneel deur die kameralens. Dit voorkom [[parallaks]], wat plaasvind wanneer die beeldsoekerlens en die lens wat die foto neem, geskei word. Die kameras is in verskeie formate beskikbaar, maar die algemeenstes is vir 35 mm-film. Dit het die oorgang na [[digitale kamera]]s baie makliker gemaak aangesien die kameragrootes dieselfde is en hulle soms dieselfde lensstelsels gebruik.
Feitlik alle enkellens-reflekskameras gebruik ’n frontale spieël in die optiese pad om die lig van die lens deur die kykskerm en [[pentaprisma]] te gelei na die oogstuk. Met die neem van die foto word die spieël uit die pad van die lig gewip voordat die sluiter oopgaan.
===Dubbellens-reflekskamera===
Dubbellens-reflekskameras (''twin-lens reflex'' of ''TLR cameras'') het twee feitlik identiese lense gebruik, een om die beeld te vorm en die ander as ’n beeldsoeker. Die kyklens was net bo die fotografeerlens geleë. Die kyklens het ’n beeld op die kykskerm gegooi wat van bo af gesien kon word. Gewoonlik het die twee beelde presies ooreeengestem, maar op kort afstand het ’n mate van parallaks voorgekom.
===Kitskamera===
In dié kameras, waarvan Polaroid-kameras die bekendstes was, word die film in die kamera ontwikkel. Ná ’n minuut word die deklaag afgetrek vir ’n enkele, oorsponklike positiewe foto in ’n vaste formaat. Met sekere stelsels is dit ook moontlik om ’n kitsnegatief te skep, waarvan nog afdrukke dan in ’n laboratorium ontwikkel kan word. Kitskameras is in verskillende formate beskikbaar, en rolle kitsfilm is te kry vir gewone kameras.
===Mik-en-druk-kamera===
Kompakte of [[mik-en-druk-kamera]]s is stilkameras wat op ’n eenvoudige manier werk vir mens wat hulself nie as fotograwe beskou nie, maar graag goeie foto's wil neem. Die meeste gebruik lense wat outomaties fokus en stel ook die beligting en lensopening outomaties. Die meeste het ’n ingeboude flits.
Dit is verreweg die gewildste alleenstaande kamera (in teenstelling met kamerafone). Verkope het ná omstreeks 2010 begin afneem toe [[Slimfoon|slimfone]] gewilder geraak het vir dié doel.
<center><gallery widths="220" heights="160">
Lêer:Leica IIIa Rangefinder.jpg|’n Meetsoekerkamera, ’n [[Leica]] van omstreeks 1936.
Lêer:Olympus E-420.jpg|’n Olympus-enkellens-reflekskamera.
File:Rolleiflex camera.jpg|’n Dubbellens-reflekskamera.
</gallery></center>
==Verwysings==
| |||