Romeinse diktator: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Legobot (besprekings | bydraes)
k Verplasing van 1 interwikiskakels wat op Wikidata beskikbaar is op d:q236885
JMK (besprekings | bydraes)
kNo edit summary
Lyn 1:
In die Romeinse Republiek, was 'n '''diktator''' (“een wat dikteer”dikteer of gebied”), 'n [[buitengewone magistraat]] (''magistratus extraordinarius'') met die absolute gesag om take te verrig asmede die bevoegdhede van 'n [[gewone magistraat]] (''magistratus ordinarius'').<ref>''Oxford Companion to Classical Civilization'' (1998) Hornblower en Spawforth, reds.:Oxford p. 219.</ref> Die amp van ''diktator'' was 'n regsontwerp wat aanvanklik as ''Magister Populi'' (Meester van die Mense) bekend was, d.i. Meester van die Burgermag.<ref>[[Andrew Lintott]], ''The Constitution of the Roman Republic'' (Oxford University Press, 1999), p. 110 [http://books.google.com/books?id=yaFPohP2lB8C&pg=PA110&dq=%22the+original+title+of+the+dictator,+magister+populi%22&lr=&as_drrb_is=q&as_minm_is=0&as_miny_is=&as_maxm_is=0&as_maxy_is=&as_brr=3#v=onepage&q=%22the%20original%20title%20of%20the%20dictator%2C%20magister%20populi%22&f=false aanlyn.] Daarbenewens spruit die persepsie dat die diktator 'n ''[[praetor]] maximus'' (supreme praetor) was, skynbaar uit onduidelikheid omtrent 'n fragmentariese [[Epigrafie|inskrif]], en 'n strofe in [[Livius]], wat sou impliseer dat, by een geleentheid, die titeldraer as ''diktator'' opgetree het; sien Lintott, ''Constitution'' p. 104, veral nota 47.</ref>
 
Die [[Romeinse Senaat]] het 'n ''senatus consultum'' deurgevoer wat die [[konsul]]s gemagtig het om 'n diktator te nomineer 'n enkele uitsondering op die Romeinse regsbeginsels van ''[[kollegialiteit]]'' (veelvoudige bekleërs van dieselde amp) en ''verantwoordelikheid'' (regsaanspreeklikheid vir amptelike aksies) slegs een man is aangestel, en as hoogste magistraat, was hy nie wetlik aanspreeklik vir amptelike aksies nie; 24 [[liktor]]e het hom bygestaan.
Slegs 'n enkele diktator is geoorloof weens die ''imperium magnum'', die groot, buitegewone gesag waardeur hy beslissings kon omverwerp, [[Deposisie (politiek)|afsetting]]s uit ampte kon gelas, of die [[doodstraf]] kon uitvoer op ander [[Kuruliese setel|kuruliese magistrate]] wat ook met [[imperium]] bedeel was. Die diktator is aangestel ter uitvoering en voldoening van Romeinse staatsake genaamd ''rei gerundae causa'' (vir verrigting van die saak) of ''seditionis sedandae causa'' (vir ondersit van rebellie), soos in die geval van [[Sulla]], wat as ''dictator legibus faciendis et [[rei publicae]] constituendae causa'' (diktator vir die maak van wette en beskikking van die grondwet), die presedente gestel het wat die Romeinse Republiek sou beëindig.{{Citation needed}}