Swartrenoster: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
kNo edit summary |
No edit summary |
||
Lyn 8:
| image_width = 240px
| regnum = [[Animalia]]
| phylum = [[
| classis = [[Mammalia]]
| ordo = [[Perissodactyla]]
| familia = [[
| genus = '''''Diceros'''''
| species = '''''D. bicornis'''''
Lyn 17:
| binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]], 1758
| subdivision_ranks = [[Subspesie]]s
| subdivision =
''Diceros bicornis michaeli''<br />
''Diceros bicornis longipes''†<br />
''Diceros bicornis minor''<br />
''Diceros bicornis bicornis''
| range_map =
| range_map_width = 240px
| range_map_caption = Verspreiding van die swartrenoster
}}
Die '''swartrenoster''' (''Diceros bicornis'') is 'n[[renoster]]spesie endemies aan die oostelike en suidelike gebiede van [[Afrika]]. Saam met die [[witrenoster]] is dit een van die twee renostersoorte wat in [[Suid-Afrika]] voorkom.
Line 32 ⟶ 33:
Daar was in 2010 nog slegs 4,880 van dié renosterspesie in lewe. Hoewel hierdie aantal 'n verdubbeling is van die aantal swartrenosters in 1995, is dit nog 90% minder as wat daar drie generasies terug was<ref>{{IUCN|id=6557|taxon="Diceros bicornis" |assessors=Emslie, R. |assessment_year=2012 | version = 2014.2 | accessdate=2014-09-09 }}</ref>.
== Verspreiding en habitat ==
Swartrenosters word aangetref in gebiede met beskikbare water, in areas tussen woud en grasvlaktes.
Vroeër het die swartrenoster van ongeveer 10 grade Noord tot by die punt van Afrika voorkgekom. Die verspreidingsgebied is egter hewig verklein en die dier is vandag beperk tot wildreservate in [[Kenia]], [[Tanzanië]], [[Namibië]], [[Zambië]] en [[Suid-Afrika]]. Die [[Internasionale Unie vir die Bewaring van die Natuur]] het op [[7 Julie]] [[2006]] aangekondig dat een van die swartrenostersubspesies, ''Diceros bicornis longipes'', voorlopig as uitgesterf beskou word.<ref name=Times>{{
== Voorkoms ==
Die naam is misleidend, aangesien die renoster meer 'n donker grys-bruinerige kleur het. Die maklikste manier om die swartrenoster van die witrenoster te onderskei is deur sy gepunte bolip wat oor sy onderlip strek (die witrenoster het 'n wyer, vierkantige bolip). 'n Volwasse swartrenoster weeg tussen 1000 en 2000
== Voortplanting ==
Paring vind dwarsdeur die jaar plaas, alhoewel daar piektye in sommige gebiede is. Na 'n draagtyd van 18 maande gee die koei geboorte aan 'n enkele kalfie. Die koei sal elke twee tot vyf jaar geboorte skenk. Na 2,5 tot 3,5 jaar kan die kleintjie onafhanklik van sy ouers funksioneer. Koeie is teen 4-6 jaar geslagsryp en bulle teen 7-9 jaar. In gevangenskap kan swartrenosters tot 45 jaar oud word.
== Dieet ==
Swartrenosters gebruik hulle lippe om blare en ander plantagtige materiaal mee af te skeur. In teenstelling hiermee gebruik die witrenoster sy breë lip om gras na sy mond te "vee". Renosters benodig vars drinkwater en sal dus nie te ver van waterbronne dwaal nie.
== Gedrag ==
Swartrenosters baai graag in vlak watergate. Die water help moontlik om die renosters af te koel, terwyl die modder hulle moontlik 'n beskermende lagie teen bytende vlieë bied. Hulle is nie trekdiere nie en hulle tuisgebied oorvleuel. Alhoewel bulle waarskynlik territoriaal is, sal hulle ander ondergeskikte bulle in hulle gebiede duld. Koeie bly gewoonlik alleen saam het haar kalfies, maar sal soms 'n weggooikalfie tot die groep toelaat. Renosters baai saam in los groepe van tot 13 diere. Die swartrenosters is onvoorspelbaar en kan gevaarlik wees. Hulle het nie baie goeie oë nie, maar 'n uitstekende reuksintuig en sal mense, voertuie of kampeerplekke bestorm as hulle mense ruik. 'n Swartrenoster kan 'n spoed van 45
== Menslike bedreiging ==
Die swartrenoster se horing is 'n uiters gewilde tradisionele medisyne in [[Sjina]], [[Taiwan]], [[Hong Kong]] en [[Singapoer]] en as 'n ornamentele dolkhandvatsel in Noord-Afrika en die [[Midde-Ooste]]. Die aanvraag vir swartrenosters se horing is so groot dat 'n beraamde 90% van alle swartrenostersterftes as gevolg van stroping vir die horing is.
== Sien ook ==
* [[Witrenoster]]
* [[Lys van Suider-Afrikaanse soogdiere]]▼
== Bronnelys en verwysings ==▼
▲*[[Lys van Suider-Afrikaanse soogdiere]]
* ''Soogdiere van die Krugerwildtuin en ander Nasionale Parke'' (1979). Saamgestel deur Die Nasionale Parkeraad. 'n Publikasie van die Raad van Kuratore vir Nasionale Parke van die Republiek van Suid-Afrika. ISBN 0-86953-027-5.▼
* Jansa, S. 1999. [http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Diceros_bicornis.html ''Diceros bicornis''], ''Animal Diversity Web''.▼
▲==Bronnelys en verwysings==
{{Verwysings}}
▲*''Soogdiere van die Krugerwildtuin en ander Nasionale Parke'' (1979). Saamgestel deur Die Nasionale Parkeraad. 'n Publikasie van die Raad van Kuratore vir Nasionale Parke van die Republiek van Suid-Afrika. ISBN 0-86953-027-5.
▲*Jansa, S. 1999. [http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Diceros_bicornis.html ''Diceros bicornis''], ''Animal Diversity Web''.
[[Kategorie:Renosters]]
| |||