Wikipedia

Transliterasie: Verskil tussen weergawes

Blaai deur geskiedenis
← Ouer wysigingNuwer wysiging →
Content deleted Content added
VisueelWikiteks
Verafrikaans
Lyn 1:
In 'n’n '''transliterasie''' word woorde uit een alfabetskrif of taal letter vir letter in 'n’n ander oorgedraalfabet weergegee. HierbySoms word soms gebruik gemaak van diakritiese tekens gebruik sodat die omskakeling inop 'n’n presiese manier ongedaan gemaakomgekeer kan word.
 
In teenstelling met [[transkripsie|getranskribeerde]] woorde is die uitspraakreëls van die teikentaal en -alfabet waarna die vreemde alfabet omgeskakel is, vir 'n’n leser nie voldoende om die getranslitereerde woorde te kan uitspreek nie. DaarenteenTransliterasie is transliterasie 'n’n geskikte hulpmiddel om outeursskrywers en titels of ander elemente in 'n’n lys wat oorspronklik nie in die Latynse alfabet geskryf wasis nie, behoorlik te sorteer.
 
Transliterasie is die omsetting van een skrifsisteem na 'n ander.Daar is verskeie voorbeelde van getranslitereerde woorde wat in Afrikaans gebruik word., byvoorbeeld sjiek (uit frans[[Frans]]), kurrikulum (uit [[Latyn]]), ens. Daar is ander leerprosesse waarmee die woordeskat van 'n taal uitgebrei kan word.<ref>VAN HUYSSTEEN, G.B. 2014. Morfologie. In: Carstens, W.A.M. & Bosman, N. (reds). Kontemporêre Afrikaanse Taalkunde. Pretoria: Van Schaik. pp. 189.</ref>
 
== Transliterasie en transkripsie ==
== Variante ==
Daar word onderskei tussen:
# [[Transkripsie]]Transliterasie as 'n’n '''uitspraak'''gebaseerdepresiese letter-vir-letter-omskakeling van woordeeen uitalfabet 'n(byvoorbeeld vreemde[[Cyrilliese alfabet|Cyrillies]]) nain 'n’n ander waarby(byvoorbeeld gebruikdie gemaak[[Latynse wordalfabet]]), vandikwels 'nmet gedefinieerdebehulp fonetiesevan skrifdiakritiese oftekens. 'nHierdie anderomskakeling alfabetkan, asindien basisnodig, watweer dieomgekeer vreemde tekens vervangword. TranskripsieTransliterasie word veral virin nie-wetenskaplike doeleindeswerke gebruik omindien die uitspraakwoord virnie in die oorspronklike alfabet weergegee kan word nie-moedertaalsprekers teomdat die letters vergemaklikverskil.
# [[Transkripsie]] as ’n uitspraakgebaseerde omskakeling van woorde uit ’n vreemde alfabet in ’n ander taal deur gebruik te maak van ’n fonetiese skrif of die spelreëls van die teikentaal. Dit word veral vir niewetenskaplike doeleindes gebruik sodat niemoedertaalsprekers die woorde volgens hul eie taal se spelreëls kan uitspreek.
# Transliterasie as 'n presiese omskakeling van een alfabet (byvoorbeeld Kirillies) na 'n ander (byvoorbeeld die Latynse alfabet), dikwels met behulp van diakritiese tekens. Hierdie omskakeling kan, indien nodig, weer ongedaan gemaak word. Transliterasie word veral in wetenskaplike tekste en werke gebruik indien die oorspronklike woord om een of ander rede nie in 'n ander alfabet weergegee kan word nie.
 
{| class="wikitable centered"
|+ '''''Transliterasie'' en ''transkripsie'' van Grieks as 'n’n voorbeeld'''
|- class="hintergrundfarbe6"
! align=left | Nieu-Griekse woord
! align=left | Transliterasie
! align=left | Transkripsie
Lyn 25:
| βασιλεύς εν Ναυπλίω
| basileús en Nauplíō
| vasilefs en NavplioNafplio
| "β" wiesoos 'vw', "αυ" / "ευ" wiesoos 'af' / 'ef' voor stemlose konsonante
|-
| Ελευθερία
Lyn 35:
| Ευαγγέλιο
| Euaggélio
| Ewangelio
| Evangelio
| "ευ" soos 'ev',voor klinkers en stemdraende medeklinkers; "γγ" soos 'ng' in Afrikaans
|-
| των υιών
| tōn uiṓn
| ton ion
| "υ"/"υι" soos 'i' in Afrikaans
|-
| Μπερλίν, Ντακάρ, Γκέντ
| Mperlín, Νtakár, Gként
| Berlin (Berlyn), Dakar, Gent
| "μπ" / "ντ" / "γκ" (digrawe vir 'b' / 'd' / 'g')
|}
 
In die geval van meer ingewikkelde woordskrifteskrifte soos [[Sjinees]] bestaan daar geen transliterasiestelsels nie, die omskakeling blyis beperk tot transkripsies.
 
== Verskille ==
== Die verskil tussen transliterasie en transkripsie ==
 
{| border=0 cellspacing=0 cellpadding=4 style="border:1px solid #999; margin:1.5em 0;"
|-
! colspan=2 align=left | VoorbeeldeVerskille virtussen transliterasie en transkripsie
|-
| Oorspronklike [[Russies]]e teks
Lyn 66:
| Boris Nikolaevič Elʼcin
|-
| Fonetiese transkripsie volgens die Internasionale Fonetiese Alfabet (IPAIFA)
| {{IPA|[bʌˈɾʲis nʲɪkʌˈɫajɪvʲɪt͡ʃʲ ˈjelʲt͡sɨn]}}
|-
| colspan=2 align=left | 2327 voorbeelde van omskakeling van dieselfde naam nain ander tale/alfabette ('''transkripsie''')
|-
| [[BulgaarsAfrikaans]]
| Boris Nikolajewitsj Jeltsin
| Борис Николаевич Елцин
|-▼
| [[Nederlands]]
| Boris Nikolajevitsj Jeltsin
|-▼
| [[Engels]]▼
| Boris Nikolayevich Yeltsin▼
|-
| [[Duits]]▼
| Boris Nikolajewitsch Jelzin▼
|-
| [[Bulgaars]], [[Macedonies]]
| [[Makedonies]]
| Борис Николаевич Елцин
|-
| [[Serwies]]
| Борис Николајевич Јељцин (transliterasie: ''Boris Nikolajevič Jeljcin'')
|-
| [[Tsjeggies]] / [[Sloweens]]
Line 97 ⟶ 106:
| [[Litaus]]
| Borisas Nikolajevičius Jelcinas
▲|-
▲| [[Engels]]
▲| Boris Nikolayevich Yeltsin
▲|-
▲| [[Duits]]
▲| Boris Nikolajewitsch Jelzin
|-
| [[Sweeds]] / [[Deens]]
Line 116 ⟶ 119:
| Boris Nikolaïevitch Ieltsine
|-
| [[AlbaansAlbanies]]
| Boris Nikollajeviç Jellcin
|-
Line 141 ⟶ 144:
|-
| [[Sjinees]]
| 鲍里斯·•尼古拉耶维奇·•叶利钦 ([[pinyin]]: Bàolǐsī Nígǔlāyēwéiqí Yèlìqīn)
|-
| [[Japannees]]
Line 151 ⟶ 154:
 
== Eksterne skakels ==
* [http://translit.us/ Online-Transliteration] – Transliterasiediens vir 'n’n aantal tale wat die transliterasiestelsels ISO 9, GOST 7.79 ondersteun asook 'n’n steldsel wat op die Engelse taal baseergebaseer is.
* [http://transliteration.eki.ee/ Eesti Keele Instituut] – Transliterasietabelle vir verskillende tale (waaronder transliterasiestelsels soos ISO, ALA-LC, DIN en ander) wat vir bepaalde tale gebruik word.
* [http://ok-board.com/ ''Meertalige transliterasie in 40 tale'']
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/wiki/Transliterasie"