Efese: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Uitgebrei, nog besig |
Uitgebrei, nog besig |
||
Lyn 30:
}}
[[Lêer:
[[Lêer:Tomb of Saint John the Apostle.jpg|duimnael|links|Die graftome van die apostel Johannes by die Sint Johannes-basilika.]]
[[Lêer:Marys House wza.JPG|duimnael|links|Die huis buite die stad waar die [[Maagd Maria]] glo gebly het.]]
Lyn 106:
Die stad en tempel is in [[263]] deur die [[Gote]] verwoes. Dit was die begin van die stad se verval.
===Bisantynse Tydperk===
Efese het in die 5de en 6de eeu die belangrikste stad van die [[Bisantynse Ryk]] in Asië gebly naas [[Konstantinopel]]. Keiser [[Konstantyn die Grote]] het ’n groot deel van die stad laat herbou en ’n nuwe openbare bad opgerig. In 406 het [[Johannes Chrysostomos]], die aartsbiskop van Konstantinopel, gelas dat die Tempel van Artemis vernietig word.<ref>{{cite web|url=http://www.ysee.gr/index-eng.php?type=english&f=lovestories |title=Christian Persecutions against the Hellenes |publisher=Ysee.gr |date= |accessdate=2009-04-20}}</ref> Keiser [[Arcadius|Flavius Arcadius]] het die vlak van die straat tussen die teater en die hawe laat verhoog. Die Johannes-basilika is in die 6de eeu gebou tydens die bewind van keiser [[Justinianus I van Bisantium|Justinianus I]].
In 614 is die stad gedeeltelik deur ’n aardbewing verwoes.
Die belangrikheid van die stad as ’n handelsentrum het geleidelik afgeneem namate die rivier die hawe toegeslik het.<ref>{{cite web|author=Tore Kjeilen |url=http://lexicorient.com/e.o/ephesus.htm |title=accessed September 24, 2007 |publisher=Lexicorient.com |date=2007-02-20 |accessdate=2009-04-20}}</ref> Die verlies van die hawe het daartoe gelei dat Efese sy toegang tot die [[Egeïese See]] verloor het, wat belangrik vir handel was. Mense het van die laerliggende dele van die stad na die omringende heuwels getrek. Die tempel se ruïnes is as boustene vir nuwe huise gebruik en marmerstandbeelde is tot poeier gemaal om pleister te maak.
Plundertogte deur die [[Omajjadiese Kalifaat|Arabiere]], eers in die jaar 654-655 en later in 700 en 716, het die verval bespoedig.
Toe die [[Seldjoekse Ryk|Seldjoekse]] Turke Efese in 1090 verower,<ref>Foss, Clive (1979) ''[http://books.google.com/books?id=i6Q8AAAAIAAJ&dq=Ephesus+after+antiquity:+a+late+antique,+Byzantine,+and+Turkish+city Ephesus after antiquity: a late antique, Byzantine, and Turkish city]'', Cambridge University Press, p. 121.<br>Gökovalı, Şadan; Altan Erguvan (1982) ''Ephesus'', Ticaret Matbaacılık, p.7.</ref> was dit ’n klein dorpie. Die Bisantyne het in 1100 beheer herower en die naam verander na Hagios Theologos. Hulle het die gebied tot in 1308 beheer. [[Kruistog]]vaarders was verbaas toe hulle net ’n klein dorpie met die naam Ayasalouk daar aantref terwyl hulle ’n groot, besige stad met ’n groot hawe verwag het. Selfs die plaaslike bevolking het teen dié tyd al vergeet van die Tempel van Artemis. Die Kruistogvaarders van die [[Kruistog#Tweede Kruistog|Tweede Kruistog]] het in Desember [[1147]] net buite die stad teen die Seldjoeke geveg.
===Turkse tydperk===
[[Beeld:Selçuk Ayasoluk IsabeyMosque.jpg|thumb|Die İsa Bey-moskee.]]
Die dorp is in 1304 verower deur Sasa Bey, ’n leëraanvoerder van Mentesje-prinsdom. Kort daarna is dit afgestaan aan die Aydinoglu-prinsdom, wat ’n sterk vloot gevestig het in die hawe van [[Selçuk|Ayasuluğ]] (die hedendaagse [[Selçuk]], langs Efese). Ayasuluğ het ’n belangrike hawe geword van waar die vloot plundertogte na omringende gebiede uitgevoer het.
Die dorp het in die 14de eeu weer ’n kort tyd van vooruitgang beleef onder hierdie nuwe Seldjoekse heersers. Hulle het belangrike geboue gebou soos die İsa Bey-moskee, [[karavansarai]]s en [[Turkse bad]]dens (hamams).
In 1390 is hulle vir die eerste keer as leenmanne in die [[Ottomaanse Ryk]] opgeneem. Die Sentraal-Asiatiese kryger [[Tamerlane]] het die Ottomane in Anatolië in 1402 verslaan, maar die gebied is in 1425 weer in die Ottomaanse Ryk opgeneem ná ’n tydperk van onrus.
Efese is in die 15de eeu heeltemal verlaat en die nabygeleë Ayasuluğ is in 1914 hernoem tot Selçuk.
== Belangrikste geboue ==
| |||