Assimilasie (taalkunde): Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
JCBrand (besprekings | bydraes)
verwyder dubbele sin
No edit summary
Lyn 1:
'''Assimilasie''' is 'n [[Fonologie|fonologiese]] proses waarby 'n klanksegment[[klank]]segment (in die reël 'n [[medeklinker]]) gedeeltelik of volledig verbind, of klanksgewys gelykgemaak, word tot 'n naburige klank, gewoonlik met die uiteindelike (opsionele) verlies van een van die twee klanke.<ref>Algehele assimilasie of konsonantweglating? - D.P. Wissing, 1986</ref>
 
Hierdie proses kan mens sowel sinchroon (direk, tydens spraak) as diachroon (as die definitiewe resultaat van 'n historiese ontwikkeling) beskou. Die teenoorgestelde proses van assimilasie word dissimilasie genoem.
 
Konkreet kan assimilasie gedefinieer word op basis van enkele onderskeidings: ''lokale assimilasie'' teenoor ''harmonie''; ''progressiewe'' teenoor ''regressiewe assimilasie''; en ''totale assimilasie'' teenoor ''gedeeldelike assimilasie.'' Twee ietwat meer aparte (en meer omstrede) verskynsels is ''wederkerige assimilasie'' en ''sandhi.''
 
== Lokale assimilasie en harmonie ==
In die eerste instansie word deur taalkundiges die onderskeid getref tussen meer ''lokale assimilasie'' of ''kontakassimilasie'' enersyds, en ''lang-afstandsassimilasie'' of ''harmonie'' andersyds.
* Die term '''lokale assimilasie''' word gebruik wanneer twee klanke aan mekaar grens en dan assimileer
** Dit is byvoorbeeld die geval wanneer mens spontaan 'n woord soos 'klipbak' as 'klibbak' of 'dryfwiel' as 'drywiel' uitspreek.
** Diachroon sien ons lokale assimilasie byvoorbeeld tydens die ontwikkeling van die Middelnederlandse kombinasie [ɳg] tot [ɳ], soos by die evolusie van die woord ''koning'' uit ''coninghe'' (uitgespreek [ko.niɳgə]) gebeur het.
 
* Die term '''harmonie''' word gebruik vir assimilasie by twee klanke wat nie aan mekaar grens nie. Hierdie klanke bevind hulself normaalweg wel binne dieselfde woord.
** 'n Voorbeeld van harmonie vind mens in die Ou-Engelse ''fōt'' (‘voet’), waar in die meervoudige woord ''fēt'' die oorspronklike vokaal gewysig word, onder invloed van 'n tweede syllabe in die ouer vorm *''fōti.''
 
== Verwysings ==
* Bree, Cor Van. 1987. Historiese''Historische GrammatikaGrammatica van diehet Nederlandss seNederlands''. Dordrecht:. Foris Publications.
* Hartmann, Reinhard R. K. & F.C. Stork. 1972. Assimiliation. In ''Dictionary of Language and Linguistics'', 21-22. London: Applied Science Publishers.
* Neijt, Anneke. 1991. ''Universele fonologie:, 'neen inleiding in diede klankleer''. Foris Publications:. Dordrecht. TewensOok onlineaanlyn beskikbaar op die DBNL:.
 
[[Kategorie:Fonologie]] [[Kategorie:Taalkunde]]
[[Kategorie:Taalkunde]]