Pieter III van Rusland: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k →‎Verwysings: Link GA is now handled by Wikidata, removed: {{Link GA|ru}} using AWB (10861)
Opruim
Lyn 9:
|inhuldiging =
|volle naam = Karl Peter Ulrich
|andertitels = [[Tsaar]]<br />Hertog van Holstein-Gottorp<br />Koning van [[Finland]]
|geboortedatum = [[21 Februarie]] [[1728]]
|geboorteplek =
Lyn 34:
|eggenoot 5 =
|nakomelinge =
|kinders = [[Paul van Rusland|Paul]] (?) <br />Anna Petrowna (?)
|vader = Charles Frederick, hertog van Holstein-Gottorp
|moeder = Anna Petrowna van Rusland
}}
 
'''Pieter III Fjodorowitsj''' ([[Russies]]: Пётр III Фëдорович; Pjotr III Fjodorowitsj) ([[21 Februarie]] [[1728]] – [[17 Julie]] [[1762]]) was vir ses maande in [[1762]] keiser van [[Rusland]]. Volgens die meeste historici was hy onvolwasse en uiters pro-[[Pruise|Pruisies]], wat hom ’n baie ongewilde leier gemaak het. Sy bewind is omvergewerp in ’n staatsgreep deur sy vrou, [[Katharina II van Rusland|Katharina die Grote]]
 
== Vroeë lewe en karakter ==
Pieter is in [[Kiel, Duitsland|Kiel]] gebore. Sy ouers was Karl Friedrich, hertog van [[Holstein-Gottorp]], en Anna Petrowna, dogter van [[Pieter I van Rusland|Pieter die Grote]] en sy vrou [[Katharina I van Rusland|Katharina I]]. Sy ma is dood toe hy drie maande oud was en sy pa toe hy elf jaar was. Toe sy ongetroude tante, [[Elisabeth van Rusland|Elisabeth]], keiserin word, het sy Pieter gekies as opvolger. Sy het hom na Sint Petersburg genooi waar hy die [[Russies-Ortodokse Kerk|Ortodokse]] geloof aangeneem het, en hom op [[7 November]] [[1742]] as haar opvolger aangewys.
 
Vroeër in 1742 is die veertienjarige Pieter uitgeroep tot koning van [[Finland]] tydens die [[Russies-Sweedse Oorlog (1741–1743)]] toe Russiese troepe Finland beleër het. Dit is gedoen na aanleiding van grondgebiede van sy kinderlose grootoom [[Charles XII van Swede]]. Omtrent in dieselfde tyd, in Oktober 1742, is hy deur die Sweedse parlement gekies as opvolger van die Sweedse troon. Die Sweedse parlement was egter onbewus van die feit dat hy reeds as die Russiese troonopvolger gekies is en toe hul afvaardiging in Sint Petersburg aankom, was dit te laat.
 
Daarna het Elisabeth vir [[Katharina II van Rusland|prinses Sophie van Anhalt-Zerbst]] as ’n bruid vir Pieter gekies. Toe Sophie die Ortodokse geloof aanneem, het sy die naam Katharina gekry in herinnering aan Elisabeth se ma. Hulle het op [[21 Augustus]] [[1745]] getrou.
 
Die huwelik was nie gelukkig nie, deels omdat Pieter glo impotent en onvolwasse was. Katharina het haar omring met ’n groep invloedryke mense en belangrike leëroffisiere. In 1754 skenk sy die lewe aan ’n seun, [[Paul van Rusland|Paul]]. Dit is onseker of Pieter die kind se biologiese pa was. Katharina het self later beweer dat Paul se regte pa haar destydse minnaar, Sergei Saltikof, was en dat Pieter nooit hul huwelik in die bed voltrek het nie. Albei het verskeie minnaars gehad.
Line 55 ⟶ 56:
== Bewind ==
 
Ná die dood van keiserin Elisabeth op 25 Desember 1761 ([[Juliaanse kalender]]) het Pieter tsaar geword.
 
Hoewel Rusland in ’n oorlog gewikkel was met [[Pruise]], het Pieter [[Frederik II van Pruise|Frederik die Grote]] bewonder en ’n ongunstige vredesooreenkoms met hom gesluit. Dit, asook Pieter se beleidsrigtings en eksentrieke persoonlikheid, het hom ongewild gemaak. Toe hy boonop inmeng in ’n dispuut tussen [[Holstein]] en [[Denemarke]] oor die provinsie [[Schleswig]] en betrokke raak by die meegaande oorlog, het hy ’n groot deel van sy steun onder die Russiese adel verloor.
 
Terwyl Pieter en sy gevolg in die paleiskompleks [[Oranienbaum]] was, is hy deur Katharina en haar ondersteuners gedwing om te abdikeer ten gunste van sy vrou. Ses maande later is Pieter vermoor deur [[Aleksei Orlof]], die jonger broer van Katharina se minnaar [[Grigori Orlof|Grigori]]. Dit het aanleiding gegee tot gerugte dat Katharina hom laat vermoor het, maar moderne historici glo dat sy geen aandeel in die moord gehad het nie.
Line 67 ⟶ 68:
 
== Verwysings ==
: ''Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel [http[://en.wikipedia.org/wiki/Peter_III_of_Russia:Peter III of Russia]]''
 
{{Tsare van Rusland}}