Orangoetang: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k →Eksterne skakels: Link GA is now handled by Wikidata, removed: {{Link GA|de}} (2) using AWB (10861) |
Opruim |
||
Lyn 27:
''Satyrus'' <small>Lesson, 1840</small>
}}
'''Orang-oetangs''' is die twee eksklusief [[Asië|Asiatiese]] [[spesies]] van bestaande [[Hominidae|groot ape]]. Hulle kom in [[Indonesië]] en [[Maleisië]] voor en word net in die [[reënwoud]]e van [[Borneo]] en [[Sumatra]] aangetref. Hulle word ingedeel in die [[genus]] '''''Pongo''''' en is histories as ’n enkele spesie beskou. Sedert 1996 word hulle egter ingedeel in twee spesies: die Borneotiese (''P. pygmaeus'') en Sumatriese orang-oetang (''P. abelii''). Die Borneotiese spesie word verder in drie subspesies ingedeel.
Die orang-oetang is die enigste oorlewende spesies van die subfamilie [[Ponginae]], wat ook verskeie ander spesies ingesluit het soos die drie [[Uitsterwing|uitgestorwe]] spesies van die genus ''[[Gigantopithecus]]''. Laasgenoemde sluit die grootste bekende [[primaat]], ''Gigantopithecus blacki'', in. Albei die oorlewende spesies lyk of hulle sowat 400 000 jaar gelede vertak het. Orang-oetangs het sowat 15,7 tot 19,3 miljoen jaar gelede van die ander groot ape afgeskei.
Line 33 ⟶ 34:
Orang-oetangs bring die meeste van hul tyd in bome deur, meer as enige ander groot aapsoort. Hulle is gewoonlik rooibruin in plaas van die bruin of swart kleur van [[sjimpansee]]s en [[gorilla]]s. Mannetjies en wyfies verskil wat grootte en voorkoms betref. Dominante volwasse mannetjies het prominente wangkussings en lang roepgeluide waarmee hulle wyfies lok en teenstanders afskrik. Jonger mannetjies het nie dié eienskappe nie en lyk meer soos volwasse wyfies. Orang-oetangs is die onafhanklikste groot aap; sosiale verbintenisse bestaan hoofsaaklik tussen ma's en hul kinders, wat vir die eerste twee jaar naby mekaar bly. Vrugte is die belangrikste deel van hul dieet, maar hulle sal ook plante, insekte en selfs voëleiers eet. Hulle kan in beide die natuur en aanhouding tot sowat 30 jaar oud word.
Orang-oetangs is van die slimste [[Primaat|primate]]. Hulle gebruik verskeie soorte gesofistikeerde gereedskap en bou elke nag fyn afgewerkte slaapneste uit takke en blare.
Albei soorte is [[bedreigde spesies]]; die Sumatriese orang-oetang is kritiek bedreig. Mense is ’n groot bedreiging, onder meer weens wilddiefstal, die vernietiging van hul habitat en onwettige uitvoer. Volgens die [[Wêreldnatuurlewefonds]] is hul habitat net in die laaste 20 jaar met minstens 55% verklein.<ref>{{cite web | url=http://www.wwf.or.id/en/about_wwf/whatwedo/forest_species/species/bornean_orangutan/ | title=Bornean Orangutan
== Verwysings ==
Line 48 ⟶ 49:
{{CommonsKategorie-inlyn|Pongo}}
{{Wikispecies-inlyn|Pongo}}
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [
[[Kategorie:Primate]]
| |||