Wet op Naturellengrond: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Sol bygevoeg sanitised |
→Sol Plaatje: bronne 1 en 2 ingevoeg |
||
Lyn 145:
=== Sol Plaatje ===
Een van die vroeë kritici van die wet was Sol Plaatje, 'n begaafde joernalis wat sy eie koerant kort na die Anglo-Boereoorlog uitgegee het. In die tweede dekade van die eeu het hy hom tot die politiek gewend. Professor Neil Parsons, Professor van Geskiedenis in Botswana, skryf dat Plaatje aktief geword het in die "native congress"-beweging en dat hierdie beweging die belange van die opgevoede en vermoënde swartes gedien het.<ref>Solomon Tshekisho Plaatje, Native Life in South Africa, Kindle uitgawe, loc. 104</ref> Die inisiatief het gekom van 'n jong prokureur, P. Ka I. Seme. Hy het soos volg aan die koerant ''Imvo'' geskryf: "The demon of racialism, the aberrations of Xhosa-Fingo feud, the animosity that exists between the Zulus and the Tongas, between the Basuto and every other Native must be buried and forgotten. ... We are one people. These divisions, these jealousies, are the cause of all our woes and of all our backwardness and ignorance today." Seme het die stigting van 'n Suid-Afrikaanse naturellekongres voorgestel en 'n agenda vir die stigtingsvergadering voorgestel.<ref>Edward Roux, Time Longer Than Rope, Victor Gollalcz, Londen, 1948, p. 118.</ref>
Die stigtingsvergadering van die South African Native National Congress het in Bloemfontein plaasgevind in Januarie 1912. Plaatje is tot sekretaris verkies. Dit lyk nie asof die kongres in sy aanvangsjare ʼn grondwet, lede, plaaslike komitees, geaffilieerdes, afgevaardigdes of diesulkes gehad het nie. Iemand het dan en wan kongresse byeen geroep en mense seker genooi om dit by te woon. Een sodanige kongres het byeengekom in Maart 1913. Op daardie geleentheid is ʼn deputasie verkies om na Kaapstad te reis om die regering te vertel van hul besware teen die wet. In Mei 1913 het die deputasie vier onderhoude met die Minister van Naturellesake gehad. Aldus Plaatje het hulle aangedring dat sekere regeringsplase opsygesit word sodat afgesette naturelle daarop kon gaan woon. So nie, het hulle gevra dat die werking van die wet uitgestel word totdat die kommissie verslag gedoen het. As Plaatje geglo moet word, het die deputasie geen beswaar teen die wet self gehad nie.
| |||