Generasiewisseling: Verskil tussen weergawes

[[Beeld:Alternation_of_generations_simpler_af.jpg|duimnael|350px|’n Diagram wat die generasiewisseling wys tussen ’n diploïede sporofiet (onder) en ’n haploïede gametofiet (bo).]]

'''Generasiewisseling'''<ref>[http://www.unioviedo.es/bos/Asignaturas/Botanica/1.htm {{aut|Díaz González, T.E., C. Fernandez-Carvajal Alvarez & J.A. Fernández Prieto}} ''Ciclos biológicos de vegetatles. Noción de generación. Noción de de alternancia de fases nucleares. Ciclos monogenéticos, digenéticos y trigenéticos.'']</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20051119180821/http://hypnea.botany.uwc.ac.za/phylogeny/bioCycles/Default.htm {{aut|Keats D.W.}} ''Life Cycles in Photosynthetic Eukaryotes.'']</ref> (waar ’n generasie ’n stadium in die ontwikkeling van ’n organisme is) is ’n term wat die lewensfases van ’n [[plant]] beskryf. Dit behels ’n [[haploïed]]e en ’n [[diploïed]]e generasie (laasgenoemde het twee keer soveel [[Chromosoom|chromosome]] as eersgenoemde). Dit is ’n vorm van [[voortplanting]] waarin seksuele en aseksuele voortplanting mekaar afwissel van generasie tot generasie.

 

Generasiewisseling kombineer die voordele van albei voortplantingsmetodes: die aseksueel voortplantende generasie kan ’n groot aantal nakomelinge produseer, sonder die nodigheid van ’n seksuele maat. Die seksueel voortplantende generasie sorg vir ’n vermenging van die [[geen]]poel.

 

By plante word die twee generasies [[gametofiet]]e en [[sporofiet]]e genoem. Die haploïede gametofiet, met ''n''-getal chromosome, bring [[Gameet|gamete]] voort, wat by bevrugting versmelt tot ’n diploïede sporofiet, met 2''n'' chromosome. Later vorm die diploïede sporofiet haploïede spore deur meiose, ’n proses wat die getal chromosome met die helfte verminder, van 2''n'' tot ''n''. Die haploïede spore ontkiem en ontwikkel regstreeks, dus sonder bevrugting, in haploïede gametofiete.

 

Hierdie siklus, van gametofiet tot gametofiet (of van sporofiet tot sporofiet) is die manier waarop alle landplante en baie alge seksuele voortplanting ondergaan.<ref>''Ensiklopedie van die Wêreld, Deel IV''. 1971. N.V. Uitgeversmaatskappij, [[Amsterdam]], [[Nederland]].</ref>

 

Die generasies kan verskil in genetiese samestelling (hul getal chromosome) sowel as uiterlike voorkoms. Generasiewisseling is gewoonlik tweeledig, dus uit twee verskillende generasies saamgestel. Dit kan egter ook meerledig wees, dus saamgestel uit meer as twee generasies.

 

By heterogamie wissel haploïede en diploïede generasies mekaar af; dit is dus ’n oorgang van die diplofase na die haplofase en omgekeerd. Laasgenoemde word gewoonlik deur singamie bereik, dus die samesmelting van twee [[Gameet|gamete]], waar daar nog verder onderskei word tussen:

 

 

Daar is geen verskil in die aantal chromosoomstelle nie. Dit kom by meerledige generasiewisseling voor.

 

Daar kan onderskei word tussen haplohomofasiese generasiewisseling (alle vorme haploïed, behalwe die sigote) en ’n diplohomofasiese generasiewisseling (alle vorme diploïed, behalwe die gamete).

 

Die generasies lyk verskillend.

 

Daar kan nie uiterlik tussen die generasies onderskei word nie.

 

{{Verwysings}}

 

 

[[Kategorie:Plantkunde]]