Renoster: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
AHB (besprekings | bydraes) |
No edit summary |
||
Lyn 21:
}}
Die '''renoster''' is die grootste lewende landsoogdier met die uitsondering van die [[olifant]]. Daar bestaan tans vyf [[spesie]]s renosters wêreldwyd: drie spesies in [[Asië]] en twee in [[Afrika]]. Altwee die spesies van Afrika kom ook in [[Suid-Afrika]] voor, en is die [[witrenoster]] en die skaarser [[swartrenoster]]. Die meeste renosters is bedreigde spesies.
Renosters word veral gekenmerk deur die horings wat aan die voorkant van hul kop groei. Die horings is van keratin gemaak, dieselfde materiaal as menslike naels en hare, maar word in sommige lande fyngemaal en in tradisionele medisyne gebruik. Daar is dus 'n groot aanvraag na renosterhoring, en per gewig kan dit dieselfde prys as goud op die swartmark haal. Suid-Afrika het tans 'n baie groot probleem met rensosterstropery, en honderde renosters word jaarliks onwettig vir hul horings gejag.
== Benaming ==
Line 29 ⟶ 31:
Hierdie verklaring word egter betwis, en daar is geen duidelike antwoord te vinde nie <ref name=":1">Rookmaker (2003) "Why the name of the white rhinoceros is not appropriate" , Pachyderm Jan-Jun 2003, toegang via http://www.rhinoresourcecenter.com/pdf_files/117/1175858144.pdf op 11 Junie 2016</ref>. Die gebruik van "wyd" of "wydbek" renoster is nêrens in 18e en 19e eeuse Nederlandse geskrifte aan die Kaap opgeteken nie. As dit 'n algemene naam vir die dier was sou mens verwag het dat dit ten minste êrens genoem word. In Engels is die naam ''white rhinoceros'' vir die eerste keer in 1798 opgeteken, en van die begin af was daar bespeigelings oor die naam se oorsprong. Daar is 'n hele reeks verduidelikings wat oor die volgende eeu voorgestel is, onder andere: die witrenoster is moontlik effens ligter as die swartrenoster; die swartrenoster se vel is met mis en modder besmeer wat hom swart laat voorkom, die witrenoster se horing is 'n ligter kleur aan die binnekant <ref name=":0" /><ref name=":1" />. Die teorie dat ''white rhinoceros'' 'n korrupsie van 'n Afrikaanse woord is, is eers in 1930 geopper en het aanvanklik nie veel aanhang geniet nie, maar is in die 1950s gepopulariseer. Dit is dus net een van menigte teorieë <ref name=":1" />.
== Voorkoms ==
Die renosterfamilie (''rhinocerotidae'') is herbivore wat gekenmerk word deur hulle aansienlike grootte (weeg meer as 'n ton), 'n dik beskermende vel van 1,5 - 5 cm dik, betreklike klein breinvolumes (500 - 600 g) in vergelyking met hul liggaamsgrootte, en die teenwoordigheid van een of meer groot horings bo-op die voorkant van hul koppe.
Die gemiddelde gewig van volwasse renosters wissel van 700 - 800 kg vir die kleinste spesie, die Sumatraanse renoster, tot meer as 2000 kg vir die Wit- en Indieserenosters. Die grootse witrenosters weeg in die omgewing van 3600 kg. Die renosterbulle is gewoonlik swaarder as die koeie.
Sommige spesies, soos die wit- en Indieserensosters eet meestal gras, terwyl ander spesies, soos die swart- en Sumatraanse renosters meestal blare eet. Renosters het nie voortande wat gebruik word om plantmateriaal mee af te byt nie, maar gebruik eerder hul lippe om kos mee te pluk. Hulle lippe het dan ook kenmerklike vorme, met grasvretende renosters wat plat bree lippe het wat goed werk om gras mee te pluk, en blaarvretende renosters wat skerper gepunte lippe het.
Die renosters in Suid-Afrika (wit- en swartrenosters) sowel as die Sumatraanse renoster het almal twee horings. Die voorste horing is aansienlik groter as die agterste een. Ander spesies, soos die Indiese- en Javaanse renoster het egter slegs een horing.
== Verskillende spesies ==
| |||