Midde-Ooste: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Alias (besprekings | bydraes)
Vertaal nog wat
Alias (besprekings | bydraes)
k woordkeuse
Lyn 9:
Die Midde-Ooste se klimaat is oor die algemeen warm en dor, met verskeie groot riviere wat [[besproeiing]] moontlik maak vir [[landbou]] in bepaalde gebiede soos die [[Nyldelta]] in Egipte, die [[Tigrisrivier]] en die [[Eufraat]] se waterskeidings van [[Mesopotamië]], en die meeste van die sogenaamde Vrugbare Halfmaan.
 
Die meeste lande wat grens aan die [[Persiese Golf]] het groot reserwes van [[ru-olie]], met die diktators van die [[Arabiese Skiereiland]] wat in besonderveral baat vind by die petroleum-uitvoere.
 
== Terminologie ==
Lyn 53:
Die wêreld se vroegste beskawings, Mesopotamië ([[Sumer]], [[Akkadiese Ryk]], [[Assirië]] en [[Babilonië]]) en [[antieke Egipte]], kom oorspronklik uit die Vrugbare Halfmaan en die [[Nylrivier|Nyl]]-valleistreke van die antieke Nabye Ooste. Hulle is gevolg deur die [[Hetiete]], [[Grieke]] en [[Urarteïes]]e beskawings van [[Anatolië]], Elam in die pre-Iraanse Persië, asook die beskawings van die Levant (soos Ebla, Oegar, [[Kanaän]], Arameë, [[Fenisië]] en Israel), Persiese en [[Mediaan]]se beskawings in Iran, [[Noord-Afrika]] en die [[Arabiese Skiereiland]]. Die Nabye Ooste was in die eerste plek grootliks onder die [[Nieu-Assiriese Ryk]] verenig, toe deur die Achaemenidiese Ryk en later gevolg deur die [[Koninkryk van Makedonië]]. Hierna was dit, in 'n mate, deur die Iraanse koninkryke (naamlik die [[Parthiese Ryk]] en die Sassanid Ryk), die [[Romeinse Ryk]] en die [[Bisantynse Ryk]] verder gevoer. Dit was egter die Arabiese [[Kalifaat]] van die [[Middeleeue]], ook bekend as die Islamitiese Goue eeu, wat met die Arabiese verowering van die streek in die sewende eeu n.C., werklik die hele Midde-Ooste as 'n unieke gebied verenig het, en 'n dominante Islamities-etniese identiteit geskep wat grootliks, maar nie eksklusief nie, tot vandag toe nog voortbestaan. Die [[Mongole]], die Armeense Ryk, die [[Seldjoekse Ryk]], die Safavids, die Ottomaanse Ryk, en die Britse Ryk het ook die gebied oorheers.
 
Die moderne Midde-Ooste het na die [[Eerste Wêreldoorlog]] ontstaan toe die Ottomaanse Ryk, wat deel van die [[Sentrale Moondhede]] was, deur die Britse Ryk en sy bondgenote verslaan, en in verskeie nasies verdeel, en onder Britse en Franse mandate geplaas is. Ander bepalende gebeure in dié transformasie was die stigting van Israel in 1948 en die uiteindelike onttrekking van Europese magte, in besonderveral die [[Verenigde Koninkryk]] en [[Frankryk]], teen die einde van die 1960's. Hulle is, met die groeiende invloed van Amerika sedert die 1970's, in 'n mate uit die gebied verdring.
 
Die streek se aansienlike voorrade van [[ru-olie]] het nuwe strategiese en ekonomiese waarde in die 20ste eeu aan die gebied gegee. Die massasproduksie van olie het ongeveer 1945 begin met Saoedi-Arabië, Iran, Koeweit en die [[Verenigde Arabiese Emirate]] wat groot hoeveelhede olie beskikbaar gehad het.<ref>Goldschmidt (1999), p. 8</ref> Die geraamde oliereserwes in Saoedi-Arabië en Iran is van die meeste in die wêreld, en die internasionale oliekartel, [[OPUL]] word deur de Midde-Oosterse lande beheer.