Atlas: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Artikel uitgebrei en fotos bygevoeg |
|||
Lyn 1:
[[Lêer:Atlas - book.jpg|thumb|regs|300px|'n Atlas.]]
'n '''Atlas''' is 'n versameling van topografiese kaarte en/of prente. Dit bevat meestal onlangse kaarte, maar kan ook historiese of tematiese kaarte bevat. Dit bevat gewoonlik 'n kaart van die aarde of van 'n streek op die aarde, maar daar bestaan ook atlasse van ander planete in die sonnestelsel. Atlasse van anatomie bestaan ook en beskryf die menslike liggaam of dié van ander organismes.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Atlas/geography</ref> Atlasse kan egter baie wyd uiteenlopende onderwerpe dek. In ''The Great Atlas of the Sky'' is die fokus nie op die aarde nie, maar juis in die teenoorgestelde rigting: die sterre. Hierdie reuse-atlas is byna die mees volledige gids tot planete, sterre en astronomiese voorwerpe wat beskikbaar is.<ref>http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/books/features/the-10-best-atlases-7723201.html</ref> 'n Atlas bevat dikwels bykomende inligting, wat [[tabelle]], [[grafieke]], [[diagramme]] of [[illustrasies]] kan insluit. Dit kan geografiese kenmerke of politieke grense aandui en ook sosiale, godsdienstige en ekonomiese statistieke vertoon; prente van landsvlae; oseaniese en topografiese kaarte en ook reisstatistieke.
Atlasse word tradisioneel in boekvorm gebind, maar die hedendaagse atlas is in [[multimediaformaat]] beskikbaar. Die Britse ''Independent'' het in 2012 'n lys bekend gestel met die wêreld se 10 beste atlasse. Die sesde atlas op hierdie lys is ''[[National Geographic]]'' se [[iPad]]-toepassing. Dit word aangebied in hoë definisie en die detail is vlymskerp. Gebruikers kan van kontinentale vlak af naby genoeg inzoem om hul eie huis te sien.<ref>http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/books/features/the-10-best-atlases-7723201.html</ref>
In [[1570]] word die eerste moderne atlas in [[Antwerpen]] deur [[Gilles Coppens de Diest]] uitgegee. Die eerste persoon wat die woord 'atlas' vir 'n versameling kaarte in boekvorm gebruik het was die [[Vlaminge|Vlaming]] [[Gerardus Mercator]]. Die atlas is vernoem na [[Atlas (mitologie)|Atlas]] (''die draer'').▼
▲In [[1570]] word die eerste moderne atlas in [[Antwerpen]] deur [[Gilles Coppens de Diest]] uitgegee. Die eerste persoon wat die woord 'atlas' vir 'n versameling kaarte in boekvorm gebruik het was die [[Vlaminge|Vlaming]] [[Gerardus Mercator]].
Die atlas is vernoem na [[Atlas (mitologie)|Atlas,]] (''die draer'') die god in die Griekse mitologie wat die aarde op sy skouers dra.
[[Lêer:Africa1850s.png|duimnael|Afrika 1950's]]
== Soorte atlasse ==
· 'n Reisatlas het ten doel om 'n maklike en vinnige bron van inligting te wees vir reisigers met betrekking tot die ligging van parke, besienswaardighede en relevante [[toeriste inligting]]. Dit het gewoonlik 'n spiraalband sodat dit plat oopgevou kan word en die kaarte is vergroot sodat dit maklik beskou kan word – dit word ook soms 'n padkaart genoem. <nowiki>https://en.wikipedia.org/wiki/Atlas/geography</nowiki>
· 'n Naslaan atlas is gewoonlik groot en kan in harde- of sagtebandformaat verskyn. Dit beskryf areas met behulp van kaarte, tabelle, grafieke en teks.
· Aanlyn atlasse se interaktiewe funksies stel die gebruiker in staat om in- en uit te zoem en verskeie roetes te beplan van verskeie punte af.
== Die gebruik van 'n atlas ==
Die meeste atlasse se harde kopie vertoon soos 'n naslaanwerk. Die boek begin met 'n inhoudsopgawe wat 'n lys is van al die kaarte en illustrasies wat in die boek vervat is met die bladsynommers waarop dit verskyn. Agterin die atlas verskyn 'n indeksbladsy met 'n alfabetiese lys van al die plekke wat in die atlas vermeld word. Daar is gewoonlik ook 'n verwysing na die bladsy en [[ruitverwysings]].
== Kaarte in 'n atlas ==
Die grootste hoeveelheid inligting in 'n atlas word deur kaarte voorsien. Talle verskillende soorte kaarte word gebruik, wat enigiets van klein dorpe, stede en ook groot kontinente of die hele aardoppervlak vertoon. Die mees algemene kaarte wat gebruik word, is fisiese kaarte en politiese kaarte.
· '''Politiese kaarte'''
Politiese kaarte dui die wêreld of enkele kontinente se bevolking, hoofstede, grense en provinsies aan. Die kaart is plat aangesien dit gewoonlik nie inligting hoef te gee oor bergreekse of waterliggame nie.
· '''Fisiese kaarte'''
[[Lêer:World-airline-routemap-2009.png|duimnael|Kaart van geskeduleerde lugverkeer om die wêreld. Junie 2009]]
Fisiese kaarte is geïllustreerde voorstellings van 'n spesifieke area se hoogtes en laagtes. Hierdie kaarte dui al die landvorme aan soos [[berge]], strome, riviere, valleie en [[Oseaan|oseane]]. Fisiese kaarte is veral nuttig vir vlieëniers en bergklimmers om hul [[rigting]] te bepaal. <ref>http://www.differencebetween.com/difference-between-political-map-and-vs-physical-map/</ref>{{commons|Atlas}}· Klimaatkaarte dui winde, temperatuur, koue en warm streke, reënval of seestrome aan.
· Plantegroeikaarte toon woude, bosse, grasvlaktes en woestynstreke aan.
· Staatkundige kaarte dui spoorlyne, paaie en grense, asook dorpe, stede, state of lande op vastelande aan deur middel van kleur.
· Verkeers- of roetekaarte dui paaie en [[spoorlyne]], see- en lugroetes aan.
· Natuurkundige kaarte dui hoogtes, berge, riviere, mere, oseane, woude en vlaktes aan.
· Bevolkingskaarte dui die aantal mense aan wat in 'n streek woon.
· Landbou- of produksiekaarte dui [[boerderymetodes]] aan, byvoorbeeld veeboerdery of saaiboerdery.
· [[Nywerheidskaarte]] dui aan watter industrieë of myne teenwoordig is.{{Saadjie}}
[[Kategorie:Kartografie]]
| |||