Tsaredom Rusland: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Opruim
paar goed
Lyn 1:
{{Infoboks Voormalige Land
|native_name = Царство Русское<br />ZarstwoTsarstwo Roesskoje
|conventional_long_name = Tsaredom van Rusland
|common_name = Tsaredom van Rusland
Lyn 29:
|government_type = Monargie
|title_leader = Tsaar
|legislature = [[Regerende Senaat]]senaat
|house1 = [[Staatsraad van die Tsaredom van Rusland|Staatsraad]]
|house2 = [[Staatsdoema van die Tsaredom van Rusland|Staatsdoema]]
|stat_year1=
|stat_area1=
Lyn 39:
}}
 
Die '''Tsaredom van Rusland''' (moderne [[Russies]]: Царство Русское, transliterasie: Zarstwo''Tsarstwo Roesskoje'') was die amptelike naam van [[Rusland]] tussen die aanneming van die titel [[tsaar]] deur [[Iwan IV van Rusland|Iwan die Verskriklike]] in [[1547]] en die stigting van die [[Russiese Ryk|Russiese Keiserryk]] in [[1721]] deur [[Pieter I van Rusland|Pieter die Grote]]. Sommige Westerse bronne verwys na dié staat as [[Moskowië]], ’n term wat ook van toespassing is op die Prinsdom en die Grootprinsdom van Moskou.
 
== Geskiedenis ==
=== Bisantynse erfenis ===
[[Beeld:Moscow1500.png|duimnael|links|Moskowië ca. 1500.]]
In die 16de eeu het die Russiese heerser ’n magtige, outokratiese leier geword, bekend as tsaar. Deur dié titel aan te neem het die heerser van Moskou gewys dat hy net so ’n groot heerser was as die [[Bisantium|Bisantynse]] [[keiser]] of die [[Mongolië|Mongoolse]] [[khan]]. Ná die huwelik van [[Iwan III van Rusland|Iwan III van Moskou]] en [[Sophia Palaiologina]], die niggie van die laaste Bisantynse keiser, het die hof in Moskou die Bisantynse reëls, rituele, titels en embleme, soos die dubbelkoppige adelaar wat steeds in Rusland se wapen voorkom, oorgeneem.
 
[[Iwan IV van Rusland|Iwan IV]], wat van 1533 tot 1584 regeer het, is in 1547 tot tsaar gekroon en sy status is ook deur die [[Russies-Ortodokse Kerk]] erken. Kerkregsgeleerdes het gemeen dat die Russiese leier die enigste oorblewende Ortodokse heerser was ná die verowering van [[Konstantinopel]] deur die [[Ottomaanse Ryk]], en dat Moskou dus die Derde Rome was omdat dit die laaste opvolger was van die [[Romeinse Ryk|Romeinse]] en die [[Bisantynse Ryk]], die sentrums van die [[christendom]] in vroeër jare.
Lyn 50:
=== Bewind van Ivan IV ===
: ''Hoofartikel: [[Iwan IV van Rusland]]''
[[Beeld:Ivans ivory throne.jpg|duimnael|200px|Iwan die Verskriklike se ivoortroon.]]
In 1533 het Iwan IV op driejarige ouderdom die grootprins van Moskou geword. Twee [[bojaar|bojare]]-families het om die mag in Rusland geveg totdat Iwan die troon in 1547 bestyg het.
 
Lyn 68:
: ''Hoofartikel: [[Tyd van Beroeringe]]''
[[Beeld:RussianEmpire1600.png|duimnael|links|Die Tsaredom van Rusland ca. 1600.]]
Iwan IV is opgevolg deur sy seun [[Fjodor I van Rusland|Fjodor]], wat geestelikliggaamlik minderen geestelik begaafgestrem was. Die eintlike mag het in die hande van sy swaer, [[Boris Godoenof]], beland. Fjodor is in 1598 sonder erfgename oorlede en Boris Godoenof het homself tot tsaar verklaar. Weens slegte oeste was daar ’n hongersnood tussen 1601 en 1603.

In dié tyd het twee "Valse Dmitri's" beweer hulle is die jongste seun van Iwan die Verskriklike wat kleintyd vermoor is en hulle wou die troon opeis.
 
’n Chaotiese tydperk het gevolg wat bekend staan as die Tyd van Beroeringe waarin verskeie tsaars mekaar opgevolg het: [[Fjodor II van Rusland|Fjodor II]], [[Vals Dmitri I van Rusland|Vals Dmitri I]], [[Vals Dmitri II van Rusland|Vals Dmitri II]] en [[Wasili IV van Rusland|Wasili IV]].
Line 75 ⟶ 77:
 
=== Romanofs ===
[[Beeld:Two tsars by I.Repin (1900, GRM).jpg|duimnael|240px|Twee tsare: Pieter I en Iwan V, [[Ilja Repin]].]]
Die nuwe dinastie se grootste taak was die herstel van rus en vrede in die land. Gelukkig was Rusland se twee grootste vyande, [[Pole]] en [[Swede]], in ’n oorlog gewikkel en kon Rusland in 1617 vrede sluit met Swede. Daarna het die oorlog tussen Rusland en Pole ook geëindig.
 
Line 81 ⟶ 83:
 
== Einde van die tsaredom ==
[[Beeld:RussianEmpire1700.png|duimnael|links|200px|Die Tsaredom van Rusland ca. 1700.]]
Ná die regering van [[Fjodor III van Rusland|Fjodor III]] en ’n gesamentlike bewind onder [[Iwan V van Rusland|Iwan V]] en [[Pieter I van Rusland|Pieter die Grote]], het Pieter in 1696 alleenheerser geword.
 
Hy is bekend vir sy grootskaalse modernisering van Rusland. Onder invloed van sy Westerse raadgewers het hy die Russiese leër volgens Westerse riglyne reorganiseer en daarvan gedroom om Rusland ’n sterk maritieme mag te maak. Hy het ook die kerk, handel en nywerheid, onderwys en gesondheid hervorm. Hy het homis in 1721 as [[keiser]] laat kroongekroon. Dit was die einde van die Russiese Tsaredom en die begin van die [[Russiese Ryk|Russiese Keiserryk]].
 
== VerwysingsEksterne skakels ==
: ''*[[Lêer:Crystal txt.png|20px|links15px]]<small> Hierdie artikel is vertaal vanuituit die [[:nl:Tsaardom Rusland|Nederlandse Wikipedia]]</small>''
{{Verwysings}}
 
[[Kategorie:Geskiedenis van Rusland]]