Kodeks: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
link
No edit summary
Lyn 1:
[[Lêer:Codex Sinaiticus Petropolitanus (title).JPG|duimnael|Die ''Kodeks Sinaiticus'' is in die 4de eeu geskryf. Hierdie is die voorblad van die 1862-uitgawe.]]
’n '''Kodeks''' (Latyns '''codex''' vir blok hout, boek; meervoud '''codices''') is 'n handgeskrewe boek uit die laat-Antieke of die vroeë [[Middeleeue]]. Dit het oorspronklik bestaan uit klein houtpanele wat met was bestryk was en aan die een kant met rieme vasgebind is sodat ’n mens daardeur kon “blaai”. Dit was ’n ontwikkeling van enkelblad wastablette wat voorheen in omloop was. Sulke skryfmateriale is in skole gebruik, maar kon selde meer as 50 woorde bevat. Ná gebruik kon die was weer gladgestryk word vir hergebruik.
 
’n '''Kodeks''' (Latyns: '''codex''' vir blok hout, boek; meervoud '''codices''') is 'n handgeskrewe boek uit die laat-Antieke of die vroeë [[Middeleeue]]. Dit het oorspronklik bestaan uit klein houtpanele wat met was bestryk was en aan die een kant met rieme vasgebind is sodat ’n mens daardeur kon “blaai”. Dit was ’n ontwikkeling van enkelblad wastablette wat voorheen in omloop was. Sulke skryfmateriale is in skole gebruik, maar kon selde meer as 50 woorde bevat. Ná gebruik kon die was weer gladgestryk word vir hergebruik.
 
Alhoewel die Romeine van die kodeks en soortgelyke voorlopers gebruik gemaak het vir notas en ander informele skrywes, dateer die eerste bekende gebruik van die kodeks vir letterkundige werk uit die eerste eeu, toe Martialus met die formaat geëksperimenteer het. Tot op daardie tyd was die boekrol die oorheersende medium vir letterkundige werke en dit sou oorheersend bly vir sekulêre letterkunde tot die 4de eeu. So ver terug as die vroeë tweede eeu, is daar bewyse dat die kodeks die medium van keuse onder [[Christene]] was, terwyl ander tradisies die boekrol verkies het. Die Christelike kodeks was van [[papirus]] gemaak en dit was meer kompak en beter gepas vir mense op reis as perkament. Dit toon ook dat die vroeg-Christelike beweging daarop ingestel was om die nuutste en beste kommunikasie-media te benut.
Line 17 ⟶ 19:
’n Juridiese teks of kode van gedrag word partykeer 'n kodeks genoem (byvoorbeeld, die Justiniaanse kodeks), aangesien wette in groot kodekse opgeneem is.
 
== ’n Aantal kodekse ==
 
Kodekse word gewoonlik vernoem na hul mees beroemde rusplek, hetsy 'n stad of 'n privaatbiblioteek. Die [[Kodeks Sinaiticus]] dateer uit ongeveer 350 na [[Christus]] en bevat waarskynlik die oudste behoue eksemplaar van die [[Nuwe Testament]]. 'n Voorbeeld van 'n ietwat later kodeks as onderstaande sou die Boek van Kells wees. Hier volg ’n lys van kodekse:
 
Line 61 ⟶ 62:
Die woord ‘kodeks’ word soms ook gebruik om te verwys na 'n ontwerpersgidsboek vir 'n oopbron-sagtewareprojek. Die ‘Wordpress’- en die ‘Galery’-projekte is voorbeelde hiervan.
 
== Bron ==
* Hierdie is ’n vrye vertaling met enkele verbeterings van die artikel onder “Codex” in die Engelse Wikipedia
 
[[Kategorie:Geskiedenis van Europa]]