F-blok: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
lutesium |
No edit summary |
||
Lyn 1:
Die '''f-blok''' is 'n deel van die [[periodieke tabel]] van die elemente wat uit 2*14=28 elemente bestaan. Wetenskaplikes stem nogtans nie altyd saam oor waar dit begin of eindig nie.
In hierdie blok raak die 4f en die 5f subskil van die [[elektronkonfigurasie]] gevul, nadat twee s-elektrone en een d-elektron reeds gevul is. 'n Geïsoleerde lantaanatoom in die grondtoestand<ref>Dit is eintlik 'n suiwer ''teoretiese'' argument. In die natuur kom suiwer lantaan nie voor nie en selfs die sintetiese metaal bestaan nooit uit geïsoleerde atome nie, maar uit 'n klomp atome wat metaalbinding vertoon, wat die golffunksies van die valenselektrone verander.</ref> het 'n elektronkonfigurasie [Xe]6s<sup>2</sup>5d<sup>1</sup>(4f<sup>0</sup>). Dit vorm {{Chem|La|3+}}-ione wat die edelgaskonfigurasie [Xe] besit.<ref>Dit is baie minder teoreties. Lantaanione {{Chem|La|3+}} kom wel voor.</ref>
Ander wetenskaplikes sien juis lutesium met [Xe]6s<sup>2</sup>4f<sup>14</sup>5d<sup>1</sup> as die oorgangsmetaalelement wat op die plek onder [[yttrium]] behoort te staan. Hulle laat die blok met lantaan begin.<ref>Die tabel onderaan toon beide en bevat daarom 30 elemente en nie 28 nie.</ref>
Die 4f-elemente (van [[lantaan]] tot met [[lutesium]]) word ook [[lantanied]]e genoem en die 5f-elemente (van [[aktinium]] tot met [[lawrensium]]) die [[aktinied]]e. Omrede die f-orbitale twee periodes later as die s-orbitale opgevul raak is hulle dikwels kleiner as die buitenste s-skil wat reeds gevul is (6s en 7s). Die gevolg is dat die f-elektrone gewoonlik min invloed op die chemiese eienskappe het. Dit is veral vir die 4f-elemente die geval. Hulle word daarom dikwels as lede van die [[skandiumgroep]] beskou en om die tabel nie te breed te maak nie, onderaan die tabel weergegee. Die 4f-elektrone tree selde as [[valenselektrone]] op en die atoom vorm gewoonlik net 3+ katione. 'n Uitsondering is byvoorbeeld serium wat wel 4+ ione kan vorm. By die aktiniede geld dit baie minder. Die energie van die 5f en 6d-orbitale wedywer meer en die elemente vertoon hoër [[oksidasietoestand]]e soos [[uraan]] wat U(VI)-verbindings soos {{Chem|U|F|6}} vorm.
Alle aktiniede asook die lantanied prometium is radioaktiewe elemente. ▼
{| style="width: 80%;"
Line 34 ⟶ 33:
| bgcolor="#ffbfff" | 59<br />[[Praseodimium|Pr]]
| bgcolor="#ffbfff" | 60<br />[[Neodimium|Nd]]
| bgcolor="#ffbfff" |
| bgcolor="#ffbfff" | 62<br />[[Samarium|Sm]]
| bgcolor="#ffbfff" | 63<br />[[Europium|Eu]]
Line 57 ⟶ 56:
| bgcolor="#ff99cc" | 97<br />[[Berkelium|Bk]]
| bgcolor="#ff99cc" | 98<br />[[Kalifornium|Cf]]
| bgcolor="#ff99cc" |
| bgcolor="#ff99cc" |
| bgcolor="#ff99cc" |
| bgcolor="#ff99cc" |
| bgcolor="#ff99cc" |
|}
</center>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
|