Romantiek: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k Kategorie:Kuns verwyder; Kategorie:Kunsbewegings bygevoeg (HotCat.js) |
No edit summary |
||
Lyn 1:
[[Lêer:Caspar David Friedrich - Wanderer above the sea of fog.jpg|
Die '''Romantiek''' is 'n kuns- en intellektuele beweging wat in die laat [[18de eeu]] in [[Wes-Europa]] ontstaan het. Deels 'n opstand teen aristokratiese, maatskaplike en politiese norme van die [[Verligting]] en 'n reaksie teen die rasionalisering van die natuur, in [[kuns]] en letterkunde, het dit klem gelê op sterk [[emosie]] as 'n bron van estetiese ondervinding, en is nuwe klem gelê op emosies soos angs, afsku, en die ontsag waarmee mens vervul word wanneer die sublieme van die natuur ondervind word. Dit het volkskuns, die natuur en tradisionele gebruike verhef en betoog vir 'n [[epistemologie]] gegrond op gebruik en gewoonte. Dit is beïnvloed deur idees uit die Verligting en verhewe [[middeleeue|middeleeuse gees]] en elemente na kuns en verhaal aangesien as middeleeus. Die naam "Romantiek" self kom van die term "romanse" wat verwys na 'n prosa of poëtiese verhaal met oorsprong in middeleeuse letterkunde en letterkunde uit die Romantiek.
Daar word geglo dat die ideologieë en gebeure van die [[Franse Revolusie]] die beweging beïnvloed het. Die Romantiek het die prestasies van wat gesien is as heroïese misverstane individue en kunstenaars wat die samelewing verander het opgehef. Dit het ook die individuele verbeelding erken as 'n kritiese outoriteit wat vryheid van klassieke gedagtes oor vorm in kuns. Daar is sterk beroep gemaak op historiese en natuurlike onvermydelikheid in die voorstel van die idees daarvan.
== Eienskappe ==
Lyn 11:
== Romantiek en musiek ==
[[Lêer:Beethoven.jpg|
In die algemeen beteken die term "Romantiek" wanneer dit op musiek toegepas word musiek uit die periode rofweg van die 1820's tot 1910. Teen die vroeë 20ste eeu was die gevoel dat 'n besliste bereuk met die musiek van die verlede gemaak is en is musiek uit die 19th eeu begin sien as uit die Romantiek. Die tradisionele moderne bespreking van die musiek van die Romantiek slkuit elemente soos die gebruik van volksmusiek in, wat ook in verband staan met die Romantieke Nasionalisme.
Lyn 24:
== Visuele kuns en letterkunde ==
[[Lêer:John Constable 017.jpg|300px|
In visuele kuns en letterkunde verwys die woord 'Romantiek' tipies na die laat 18de eeu en die 19de eeu.
Lyn 30:
Die [[Skotland|Skotse]] digter [[James Macpherson]] het die vroeë ontwikkeling van die Romantiek beïnvloed met die internasionale sukses van sy [[Ossian]] digsiklus wat in [[1762]] voltooi is en het beide [[Johann Wolfgang von Goethe|Goethe]] en die jong [[Walter Scott]] geïnspireer.
'n Vroeë [[Duitsland|Duitse]] invloed het van Johann Wolfgang von Goethe gekom wie se [[1774]] roman ''Die Leiden des jungen Werthers'' daartoe gelei het dat mans in die hele [[Europa]] die [[protagonis]], 'n jong kunstenaar met 'n sensitiewe en vurige temperament, geëmuleer het. Op daardie stadium was Duitsland 'n menigte van klein aparte sate en Goethe se werk sou 'n seminal invloed hê in die ontwikkeling van 'n verenigde sin van [[nasionalisme]]. Belangrike skrywers van vroeë Duitse romantisisme was [[Ludwig Tieck]], [[Novalis]] (''[[Heinrich von Ofterdingen]]'', 1799) en [[Friedrich Hoelderlin]]. [[Heidelberg]] het later 'n sentrum van Duitse Romantiek geword, waar skrywers en digters soos [[Clemens Brentano]], [[Achim von Arnim]] en [[Joseph von Eichendorff]] gereeld in literêre kringe ontmoet het. Aangesien die Romantisiste die Verligting teë gestaan het, het hulle baie keer gefokus op emosies en drome (teenoor rasionalisme) in hulle werk. Ander belangrike motiewe in Duitse Romantiek is reis, die natuur en antieke mites. Die laat Duitse Romantiek was effens donkerder in die motiewe wat dit gehad het en het sommige gotiese elemente.
''Romantisisme'' in [[Verenigde Koninkryk|Britse]] letterkunde het effens later in 'n ander vorm ontwikkel. Dit word meestal geassosieer met die digters [[William Wordsworth]] en [[Samuel Taylor Coleridge]], wie se medegeskryfde boek "Lyrical Ballads" ([[1798]]) gepoog het om Augustiaanse digkuns te verwerp ten gunste van meer direkte spraak afgelei van volkstradisies. Beide digters was ook betrokke in [[Utopia]]anti-sosiale denke wat op die [[Franse Revolusie]] gevolg het. Die digter en skilder [[William Blake]] is die mees ekstreme voorbeeld van die Romantieke denkwyse in Brittanje, verpersoonlik in sy beeer het dat “I must create a system or be enslaved by another man's”. Blake se kunstige werk is ook sterk beïnvloed deur die Middeleeuse [[geïllumineerde manuskrip]]te. Die skilders [[Joseph Mallord William Turner|J.M.W. Turner]] en [[John Constable]] word ook in die algemeen met die Romantiek geassosieer. [[Lord Byron]], [[Percy Bysshe Shelley]], [[Mary Shelley]] en [[John Keats]] verteenwoordig nog 'n fase van die Romantiek in Brittanje. Die historikus [[Thomas Carlyle]] en die Prerafaelietiese Broederskap verteenwoordig die laaste fase van transformasie na die [[Victoriaanse era|Victoriaanse]] kultuur. [[William Butler Yeats]], wat in [[1865]] gebore is, het na sy generasie verwys as "die laaste romantiekes."
Lyn 41:
== Eksterne skakels ==
* [http://www.literaryterminology.com/index.php/24-r/206-romantiek ''www.literaryterminology.com: Literêre Terme en Teorieë
[[Kategorie:Kunsbewegings|Romantiek]]
| |||