Maagdeburg: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
JMK (besprekings | bydraes)
JMK (besprekings | bydraes)
Lyn 109:
:''Hoofartikel: [[Dertigjarige Oorlog]]''
 
Die Dertigjarige Oorlog het in 1618 uitgebreek, en vyf jaar later het ook Maagdenburg met sy bewapening begin, alhoewel daar pogings onderneem is om nie self by die militêre konflik betrokke te raak nie. In 1625 het keiserlike troepe vir die eerste keer keiserlike troepe in Maagdenburg aangekom. Vier jaar later het die oorlogshandelinge reeds tot ekonomiese moeilikhede gelei; die ou stadsraad is ontslaan en nuwe raadslede verkies.
[[Lêer:Magdeburg 1572 Franz Hogenberg.jpg|thumb|links|250px|Maagdenburg in 1572. Gekleurde kopergravure deur Franz Hogenberg (1535-1590)]]
Vanweë sy weiering om 'n tribuut ter waarde van 150 000 ryksdaalders te betaal, is Maagdenburg deur keiserlike troepe beleër. In 1630 is geallieerde Sweedse hulptroepe gestuur om die stad te bevry. Vanaf Maart 1631 is Maagdenburg opnuut deur keiserlike troepe beleër, en op 4 Mei het die keiserlike generaal Johann t'Serclaes von Tilly die [[kapitulasie]] van Maagdenburg geëis. Die bestorming van Maagdenburg wasis deur verwoestende plunderings, brandskattings en verkragtings gekenmerk, alhoewel in die Heilige Romeinse Ryk destyds gewoonlik die doodstraf vir hierdie soort misdade toegepas is.
 
Vanaf 10 Mei 1631 het sowat 26 000 keiserlike soldate die stad beleër. Die Sweedse soldate onder die bevel van koning [[Gustav II Adolf]], wat eintlik militêre bystand aan Maagdenburg sou verleen het, was ná die verowering van [[Frankfurt (Oder)|Frankfurt an der Oder]] in 'n toestand van vervalinsubordinasie en moeilik in toom te hou. Gustav II Adolf het derhalwe geweier om die keiserlike troepe buite Maagdenburg met sy swakker magte aan te val. Die stadsraad het die kapitulasie oorweeg, tog is hierdie besluit uiteindelik nie geneem nie - onder meer omdat Sweedse afgevaardigdes hierdie opsie afgeraai het.
 
Op 20 Mei is vanaf sewe uur soggens is die Alte Stadt (die geskiedkundige stadskern) en omliggende dorpe vir die eerste keer deur swaar geskut getref. Vanaf nege uur het keiserlike troepe onder bevel van Tilly en Gottfried Heinrich Graf zu Pappenheim na Maagdenburg opgeruk en die stad in die loop van die dag ingeneem. Die Maagdenburgse burgers is as voëlvry beskou, en tydens die verowering is 'n ongekende aantal gruweldade gepleeg wat rooftogte, verkragtings en moorde, waarby ook kinders en volwasse burgerlikes vermoor is, ingesluit. Selfs 'n aantal lede van die keiserlike troepe was ontsteld oor die omvang en aard van geweldpleging.
[[Lêer:Magdeburg Guericke.jpg|thumb|regs|250px|Otto-von-Guericke-standbeeld]]
Welvarende burgers is toegelaat om uit die stad te vlug nadat hulle hulself by keiserlike soldate vrygekoop het. Maagdenburg is vervolgens aan die brand gesteek waardeur nog meer inwoners hul lewens verloor het. Keiserlike troepe en Maagdenburgers het hulle mekaar wedersyds daarvan beskuldig dat hulle vir die brandramp verantwoordelik sou wees.
 
Die oorlogshandelinge en plunderings het nog enkele dae voortgeduur. Die Maagdenburgse domkerk het as toevlugsoord vir tussen 2 000 en 4 000 mense gedien en was vir die keiserlike troepe die laaste taboe. Die keiserlike generaal Pappenheim het die aantal slagoffers in Maagdenburg op sowat 20 000 beraamgeraam. Op 25 Mei is 'n Rooms-Katolieke mis in die domkerk gehou. Pous Urbanus VII het op 24 Junie 'n brief opgestel waarin hy vol blyskapblydskap na die "uitwissing van die ketternes" verwys het. Vroeg in 1632 het keiserlike troepe die stad nog eensnogeens beset.
 
Die verowering van Maagdenburg, wat in Duitsland tydens die oorlog ook die ''Magdeburger Hochzeit'' ("Maagdenburgse huwelik") genoem is - 'n verwysing na die huwelik tussen die Maagdenburgse jonkvrou (wat op die stedelike wapenskild uitgebeeld word en eenhonderd jaar lank geen tribuut aan die keiser betaal het nie) en die keiser. Die bestorming van die stad op 20 Mei 1631 word as die grootste en skokwekkendste massaslagting gedurende die Dertigjarige Oorlog beskou. Die term ''magdeburgisieren'' is in die Duitse taal ná die vernieling van Maagdenburg oor 'n lang tydperk as 'n sinoniem vir "volledig verwoes" gebruik.
 
Maagdenburg se oorspronklike bevolking van 35 000 mense op 9 Mei 1631 het tot in 1639 tot slegs 450 gedaal. Maagdenburg, wat voor die oorlog een van die beduidendste stede in Duitsland was, het meteens sy politieke en ekonomiese invloed kwytgeraak en eers in die 19de eeu weer sy oorspronklike bevolkingstal weer bereik. Volgens die ooreenkomste van die Vrede van Wesfale in 1648 het Maagdenburg 'n deel van die keurvorstedom Brandenburg geword.
 
=== Ná die Dertigjarige Oorlog ===