Tornado: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k Opruim, replaced: meer of min → min of meer (4) using AWB |
Alias (besprekings | bydraes) k woordkeuse |
||
Lyn 61:
Die geluide van 'n tornado strek oor 'n groot bandwydte van die akoestiese spektrum, en hulle word deur 'n groot verskeidenheid meganismes veroorsaak. Verskillende geluide van tornado's is reeds waargeneem en het oorgetuies aan bekende klanke soos 'n loeiende windgeraas herinner. Die meeste mense het dit met 'n vragtrein, stroomversnellings of watervalle vergelyk, soms ook met 'n stralerenjin wat uit die verte waargeneem word of met 'n kombinasie van hierdie geluide. Baie tornado's kan egter oor 'n groter afstand nie meer akoesties waargeneem word nie; die aard en die snelheid waarmee die klank voortgeplant word hang af van die atmosferiese toestande en die topografie.
Die winde van 'n tornado se draaikolk asook die interaksie tussen die lugstroming, die grond en die puin wat meegesleep word dra almal by tot die geraas van 'n tornado. Tregterwolke en kleiner tornado's se kenmerkende geluide is 'n soort gefluit, gehuil, gebrom of die gesoem van 'n reuseswerm bye of elektrisiteit, of
Dit is egter belangrik om te weet dat baie tornado's eers akoesties waargeneem kan word sodra hulle reeds digby gekom het – die geraas kan dus nie as 'n waarskuwing teen 'n tornado dien wat nader trek nie. Daarnaas is die tipiese geluid nie tot tornado's beperk nie; dikwels veroorsaak sterk winde of swaar donder 'n soortgelyke gedreun.<ref>Hoadley, David K.: ''Tornado Sound Experiences''. In: Stormtrack, jaargang 6, nommer 3 (Maart 1983), bl. 5-9. Aanlyn beskikbaar: [http://www.stormtrack.org/archive/0636.htm]</ref>
Lyn 73:
=== Lewensduur en windsnelhede ===
[[Lêer:Christie England, an acquisition law paralegal with the 72nd Air Base Wing, based at Tinker Air Force Base, Okla., stands in her storm shelter in front of the remains of her home in Moore, Okla., May 27, 2013 130527-F-IE715-189.jpg|duimnael|Ondergrondse tornadoskuilings bied die enigste kans op oorlewing wanneer sterk tornado's toeslaan. 'n Vrou bekyk die oorblyfsels van haar huis]]
Die lewensduur van 'n tornado is tussen enkele sekondes en meer as 'n uur, met 'n gemiddelde duur van minder as tien minute. Die tornado se voorwaartse beweging volg dié van sy moederwolk en bereik 'n gemiddelde vyftig kilometer per uur. Soms is dit egter duidelik stadiger of selfs feitlik stasionêr, soos in die geval van talle waterhose, of dit kan in die geval van 'n sterk hoogtestroming 100 kilometer per uur oorskry. Die spoor van 'n tornado is
Die interne rotasiespoed van die wind is gewoonlik hoër as dié van sy lineêre beweging. Hierdie spoed berokken ook die groot skade wat 'n tornado agterlaat. Die hoogste windspoed wat ooit aangeteken is, is tydens die tornado-uitbarsting in Oklahoma op 3 Mei 1999 naby Bridge Creek met 'n Doppler-radar bepaal. Met 496 ± 33 kilometer per uur was dit op 'n baie hoë vlak van die Fujita-skaal se F5-klas-tornado's. Met die speling van +33 km/h sou dit selfs moontlik in die F6-klas geval het. Dit is ook die hoogste windspoed, wat ooit op die Aarde se oppervlakte aangeteken is. Net die lugstromings bo-oor die oppervlakte bereik hoër windsnelhede.
Lyn 109:
* [http://environment.nationalgeographic.com/environment/natural-disasters/chasing-tornadoes.html ''Chasing Tornadoes''] (National Geographic Magazine)
;
* [http://www.facethewind.com/ facethewind.com – ''Video- en fotogalerye deur David Lewison'']
* [http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/7533941.stm ''BBC News – Science and Environment, 8 September 2008: Animated guide: Tornadoes'']
;
* [http://environment.nationalgeographic.com/environment/photos/tornado-destruction.html ''Tornado's saai verwoesting'']
| |||