Anwar Sadat: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Slashme (besprekings | bydraes)
Besig om verwysings van enwiki oor te skuif
Slashme (besprekings | bydraes)
k   i.p.v. vir non-breaking space
Lyn 26:
|handtekening=Anwar El Sadat Signature.svg
}}
'''Mohammed Anwar el-Sadat''' (محمد أنور السادات) ''Muḥammad as Anwar-Sādāt'', <small>Egipties</small> <small></small>[muħæmmæd ˈʔɑnwɑɾ essæˈdæːt] (25 Desember 1918&#x20nbsp;– 6 Oktober 1981) was die derde President van Egipte, 'n amp wat hy vanaf 15 Oktober 1970 tot en met sy moord deur fundamentalistiese offisiere op 6 Oktober 1981 beklee het. Sadat was 'n senior lid van die Vrye Offisiere-beweging wat Koning Farouk in die Egiptiese Revolusie van 1952 onttroon het, en 'n vertroueling van President [[Gamal Abdel Nasser]], onder wie hy tweekeer as Vise-President gedien het, en wie hy in 1970 as President opgevolg het.
 
In sy elf jaar as president, het hy [[Egipte]] se koers verander, deur uit baie van die politieke en ekonomiese beginsels van Nasserisme terug te trek, na 'n veelparty-demokrasie terug te keer, en die Infitah ekonomiese beleid van stapel te stuur. As President, het hy Egipte in die Joom Kippoer Oorlog van 1973 gelei om Egipte se [[Sinai|Sinai Skiereiland]] te herwin, wat [[Israel]] sedert die Ses-Dag Oorlog van 1967 beset het. Dit het van hom 'n held in Egipte en, vir 'n tyd, die res van die Arabiese Wêreld gemaak. Daarna het hy onderhandelinge met Israel begin, wat tot die Egipte–Israel Vredesverdrag gelei het; hy en die Israeliese Eerste Minister, [[Menachem Begin]], het daarvoor die [[Nobelprys vir Vrede]] gekry. Daardeur het Sadat die eerste [[Islam|Moslem]] nobelpryswenner geword. Alhoewel Egiptiese reaksie op die verdrag, wat Sinai as Egiptiese gebied bevestig het, oor die algemeen gunstig was,<ref name=constu>[http://countrystudies.us/egypt/44.htm Peace with Israel]</ref> is dit deur die se Moslem-Broederskap verwerp, wat gevoel het dat Sadat pogings om 'n [[Staat Palestina|Palestynse]] staat te verseker, laat vaar het.<ref name=constu /> Met die uitsondering van Soedan, was die Arabiese wêreld en die [[Palestynse Bevrydingsorganisasie]] (PBO) sterk gekant teen Sadat se pogings om 'n aparte vrede met Israel te maak sonder om dit vooraf met die Arabiese state te bespreek.<ref name=constu /> Sy weiering om met hulle te versoen oor die Palestynse kwessie het daartoe gelei dat Egipte se lidmaatskap in die [[Arabiese Liga]] tussen 1979 en 1989 opgeskort is.<ref>{{cite news |url=http://www.huffingtonpost.com/2010/08/21/middle-east-peace-talks-i_n_690008.html |title=Middle East Peace Talks: Israel, Palestinian Negotiations More Hopeless Than Ever |work=The Huffington Post |date=21 August 2010|accessdate=2 February 2011|first=Nick|last=Graham}}</ref><ref>Vatikiotis, P. J. (1992). ''The History of Modern Egypt'' (4th edition ed.). Baltimore: Johns Hopkins University. p. 443.</ref><ref>{{cite web|url=http://textus.diplomacy.edu/thina/TxGetXdoc.asp?IDconv=2848|title=The Failure at Camp David - Part III Possibilities and pitfalls for further negotiations|publisher=Textus|accessdate=2 February 2011}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.nytimes.com/learning/general/onthisday/big/0326.html|work=The New York Times|title=Egypt and Israel Sign Formal Treaty, Ending a State of War After 30 Years; Sadat and Begin Praise Carter's Role}}</ref> Die vredesverdrag was ook een van die hooffaktore wat gelei het tot sy moord.
Lyn 52:
 
=== Joom Kippoer Oorlog ===
Op 6 Oktober 1973, in samewerking met Hafez al-Assad van [[Sirië]], het Sadat die Oktober Oorlog, ook bekend as die Joom Kippoer Oorlog, en minder algemeen as die Ramadan Oorlog van stapel gestuur. Dit was 'n verrassingsaanval teen die Israeliese besettingsmagte op die Egiptiese [[Sinai|Sinaï-Skiereiland]] en die Siriese Golan Hoogtes in 'n poging om hierdie onderskeie Egiptiese en Siriese gebiede terug te wen, wat ses jaar tevore in die sesdaagse Oorlog deur Israel oorgeneem is. Die Egiptiese en Siriese sukses in die beginstadiums van die oorlog het beide Israel en die Arabiese Wêreld verras. Die mees opvallende prestasie (Operasie Badr, ook bekend as Die Kruising) was die Egiptiese weermag se opmars tot ongeveer 15&#x20nbsp;km in die besette Sinai Skiereiland nadat hulle die Bar Lev Lyn deurdring het en grotendeels vernietig het. Hierdie lyn is voorheen algemeen as 'n ondeurdringbare defensiewe ketting gesien.
 
Soos die oorlog voortgesleep het, het drie afdelings van die Israeliese weermag onder Generaal [[Ariel Sharon]] die [[Suezkanaal|Suez-Kanaal]] oorgesteek, en eers probeer om die Egiptiese Tweede Leër te omsingel. Alhoewel dit onsuksesvol was, het 'n ooreenkoms tussen die VSA en die Sowjet-Unie daartoe gelei dat die Verenigde Nasies se Veiligheidsraad op 22 Oktober 1973 Resolusie 338 aanvaar het, waarin 'n onmiddellike skietstilstand geëis is.<ref>{{cite web|author=Mary Ann Fay| title=A Country Study|url=http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+eg0051)|pages=Chapter 1, Egypt: The Aftermath of War: October 1973 War|publisher=The Library of Congress|date=December 1990|accessdate=13 February 2008}}</ref> Hoewel dit uitgeroep is, is die skietstilstand onmiddellik gebreek.<ref>{{cite web|title=Situation report in the Middle East|url=http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB98/octwar-59.pdf|publisher=Department of State|accessdate=22 December 2012}}</ref> Alexei Kosygin, die voorsitter van die Sowjet-Unie se Raad van Ministers, het 'n amptelike vergadering met die Deense Eerste Minister Anker Jørgensen gekanselleer om na Egipte te reis, waar hy probeer het om Sadat te oorreed om 'n vredesverdrag te onderteken. Dit is onseker of Kosygin en Sadat tydens sy twee dae lange besoek ooit persoonlik ontmoet het.<ref>{{Cite book|author=Golan, Galia|title=Soviet Policies in the Middle East: From World War Two to Gorbachev|publisher=Cambridge University Press Archive|year=1990|isbn=978- 0521358590|page=89}}</ref> Die Israeliese weermag het voortgegaan in hulle pogings om die Egiptiese leër te omsingel. Die omsingeling is op 24 Oktober voltooi, drie dae na die verbreking van die skietstilstand. Hierdie ontwikkeling het spanning tussen die supermoondhede teweeg gebring, maar 'n tweede skietstilstand is samewerkend op 25 Oktober opgelê om 'n einde aan die oorlog te bring. Teen die einde van die oorlog, was die Israeliese magte 40 km vanaf [[Damaskus]] en 101 km vanaf [[Kaïro]].