Galileo se eksperiment met die Skewe Toring van Pisa: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
→Verdere leesstof: Verlore leesstof vanaf enwiki |
→Oorsig: Verwysings teruggesit |
||
Lyn 5:
== Oorsig ==
Deur hierdie eksperiment, sou Galileo kwansuis ontdek het dat alle voorwerpe met dieselfde versnelling val, wat sy voorspelling waar sou bewys het, en terselfdertyd [[Aristoteles]] se teorie van swaartekrag verkeerd sou bewys, aangesien dit sê dat die spoed van 'n voorwerp wat val eweredig is aan sy massa. Teen die tyd dat die eksperiment volgens Viviani plaasgevind het, het Galileo egter nog nie die finale weergawe van sy wet van vrye val geformuleer nie. Hy het wel 'n vroeër weergawe bereik wat voorspel het dat liggame van die dieselfde materiaal wat deur dieselfde medium val, dieselfde spoed sou hê.<ref name=Drake/>{{rp|20}} Dit staan in teenstelling met Aristoteles se leerstelling dat swaar voorwerpe vinniger as ligteres val, in direkte verhouding tot hulle gewig.<ref name=Drake/>{{rp|9}}<ref>
{{ |last=Sharratt |first=M. |date=1994 |title=Galileo: Decisive Innovator |page=31 |publisher=[[Cambridge University Press]] |isbn=0-521-56671-1 }}</ref> {{ |last=Groleau |first=R.
|date=July 2002
|title=Galileo's Battle for the Heavens
|url=https://www.pbs.org/wgbh/nova/galileo/experiments.html
}}</ref><ref>
{{cite news
|last=Ball |first=P.
|date=30 June 2005
|title=Science history: Setting the record straight
|url=http://www.hindu.com/seta/2005/06/30/stories/2005063000351500.htm
|work=[[The Hindu]]
}}</ref> Alhoewel die verhaal van die eksperiment dikwels oorvertel is, is daar is geen rekord van so 'n eksperiment deur Galileo self nie, en die meeste historici aanvaar dat dit 'n gedagte-eksperiment was, wat nie eintlik plaasgevind het nie.<ref>{{Webaanhaling|url=https://www.pbs.org/wgbh/nova/galileo/experiments.html}}</ref><ref>{{Cite news}}</ref> 'n Uitsondering hierop is Drake, wat beweer dat dit, min of meer soos deur Viviani beskryf, as 'n demonstrasie vir studente gedoen is.<ref name=Drake/>{{rp|19–21, 414–416}}
Die eksperiment is wel in [[Delft, Nederland|Delft]] in 16de eeuse [[Nederland]] gedoen, toe die wiskundige en fisikus Simon Stevin en Jan Cornets de Groot (die vader van Hugo de Groot) twee loodballe van die Nieuwe Kerk laat val het. Die eksperiment is beskryf in Simon Stevin se boek ''De Beghinselen der Weeghconst'' (Die Beginsels van Statiek), wat in 1586 gepubliseer is: <blockquote class="" style="">'Neem (soos die hooggeleerde H. IAN CORNETS DE GROOT flukse ondersoeker van die Natuur se verborgenhede, en ek gedoen het) twee lood klonte, die een tienmaal grooter en swaarder as die ander, en laat hulle tesame val van 30 voet hoog, op 'n plank waarteen dit 'n merkbare geluid gee, en jy sal sien, dat die ligste een geen tienmaal langer op sy weg daarhen bly as die swaerste een, maar dat hulle tesame so gelyk op die plank val, dat hulle twee geluide een en dieselfde klop skyn te wees. Soortgelyk bevind hy dadelik ook, met twee ewe grote liggame in tienvoudige verhouding van gewig, daarom is Aristoteles se verneemde eweredigheid onjuis.' <ref>''Laet nemen (soo den hoochgheleerden H. IAN CORNETS DE GROOT vlietichste ondersoucker der Naturens verborghentheden, ende ick ghedaen hebben) twee loyen clooten d'een thienmael grooter en swaerder als d'ander, die laet t'samen vallen van 30 voeten hooch, op een bart oft yet daer sy merckelick gheluyt tegen gheven, ende sal blijcken, dat de lichste gheen thienmael langher op wech en blijft dan de swaerste, maer datse t'samen so ghelijck opt bart vallen, dat haer beyde gheluyden een selve clop schijnt te wesen. S'ghelijcx bevint hem daetlick oock also, met twee evegroote lichamen in thienvoudighe reden der swaerheyt, daerom Aristoteles voornomde everedenheyt is onrecht.'' In: Simon Stevin, ''De Beghinselen der Weeghconst'', 1586.</ref><ref>Asimov, Isaac (1964). Asimov's Biographical Encyclopedia of Science and Technology. [[Spesiaal:Boekbronne/978-0385177719|ISBN 978-0385177719]]</ref><ref>E. J. Dijksterhuis, ed., The Principal Works of Simon Stevin Amsterdam, Netherlands: C. V. Swets & Zeitlinger, 1955 vol. 1, pp. 509, 511.</ref></blockquote>Galileo het by sy hipotese bereik deur 'n bekende gedagte-eksperiment wat in sy boek ''Oor Beweging'' beskryf is.<ref>{{Webaanhaling|url=http://galileo.rice.edu/sci/theories/on_motion.html}}</ref> Beskou twee voorwerpe, een ligter en een swaarder, wat met 'n tou aanmekaar verbind is. Laat hierdie stelsel van voorwerpe uit 'n toring val. As ons aanvaar dat swaarder voorwerpe inderdaad vinniger as ligter voorwerpe val, sal die tou binnekort styftrek soos die ligter voorwerp die val van die swaarder voorwerp vertraag. Die stelsel sal dus stadiger as die swaarder voorwerp val. Maar as die stelsel as 'n geheel beskou word, is dit <span>swaarder</span> as die swaar voorwerp, en daarom moet dit vinniger val. Hierdie teenstrydigheid lei tot die gevolgtrekking dat die aanname verkeerd is.
| |||