Sjokolade: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
No edit summary |
k Skakel Wikiwoordeboek using AWB |
||
Lyn 7:
[[Lêer:Cacao-pod-k4636-14.jpg|thumb|left|180px|Kakaobone]]
Die Asteke het die bitter en pikante drank, wat hulle ''xocoatl'' genoem het, as kosbaar en as 'n drank van die gode geag; hulle het slegs goue drinkglasies gebruik om die drank plegtig te geniet en die glasies ná die seremonie weggegooi. Dit was met sterk speserye en peper gemeng.
Die mense van Europa het tydens die eeu van ontdekkingsreise met kakao kennis gemaak. Die eerste [[Europeër]], wat die sjokoladedrank geproe het, was die [[Spanjaarde|Spanjaard]] [[Conquistador]] [[Hernán Cortés]] .Op sy veroweringstog in Mexiko het hy gesien hoe die Asteekse koning [[Moctezuma II|Moctezuma]] kakao uit die goue beker drink. In [[1528]] het hy kakaobone na [[Spanje]] saamgeneem waar water en [[suikerriet]] by die kakao gevoeg is. Die warm sjokolade het binnekort 'n gunstelingdrank van die Spaanse adel geword.
Lyn 15:
In die [[18de eeu]] het sjokolade ook in ander Europese lande gewild geraak, en sjokoladehuise het met [[koffie]]huise begin meeding. Die Nederlandse chemikus [[Conrad van Houten]] het in [[1828]] daarin geslaag om die [[kakaobotter]] uit te pers en kakaopoeier te vervaardig. Sjokolade het egter steeds 'n drank met 'n bitter en sanderige smaak gebly.
Eers sowat twee dekades later is gemaalde kakaobone, kakaobotter en suiker vermeng en geëet. Die Engelse maatskappy ''J.S. Fry'' (nou ''Cadbury'') het die nuwe soort sjokolade vanaf [[1847]] aangebied. Melksjokolade was 'n Switserse uitvinding van die jaar [[1875]]; die kandyvervaardiger [[Daniel Peter]] en die chemikus [[Henri Nestlé]] het sjokolade met [[kondensmelk|gekondenseerde melk]] begin vermeng.
Nogtans het sjokolade in die [[19de eeu]] 'n effens sanderige tekstuur gehad. In [[1879]] het die bekende Switserse sjokoladevervaardiger Rodolphe Lindt 'n nuwe metode voorgestel waarmee hy die smaak en tekstuur van sjokolade duidelik kon verbeter. Vir sy beroemde [[Switserse sjokolade]] is nuwe masjiene en 'n nuwe houer, die sogenaamde ''conche'' (afgelei van die [[Spaans]]e woord ''concha'' wat letterlik "mossel" beteken) gebruik wat die vloeibare sjokolade sowat drie dae lank geroer het om dit glad te maak. Met hierdie proses, die sogenaamde homogenisering, is die sjokolade se vaste en vloeibare bestanddele vir die eerste keer optimaal vermeng (dit wil sê elke klein deeltjie is van kakaobotter omhul), en sy geurstowwe kon ten volle ontwikkel, terwyl dit van sy bitter bestanddele ontslae geraak het.
Sjokolade van eersterangse gehalte vereis egter ook dat die kakaobone versigtig gerooster en alle vaste toevoegsels fyn gemaal word (gewoonlik tot 'n grootte van net enkele duisendstes van 'n [[millimeter]]). Rodolphe Lindt het daarin geslaag om 'n nuwe soort sjokolade aan te bied wat in teenstelling met sy voorgangers letterlik op die tong begin smelt het.
In [[Noord-Amerika]] is sjokolade vir die eerste keer in [[1765]] in [[Massachusetts]] vervaardig; aan die begin van die [[20ste eeu]] is sjokolade grootskaals geproduseer en sodoende vir iedereen bekostigbaar gemaak. Dit was veral die Amerikaanse entrepreneur Milton Hershey wat vanaf [[1903]] met sy ''Hershey Chocolate Company'' in [[Pennsilvanië]] baanbrekerswerk gedoen het. Net soos die beste Europese sjokoladeprodusente het hy die bestanddele van die sjokolade sowat drie dae lank laat roer om die beste resultaat te verkry. Hy het die Switserse resep egter verander en vars volmelk vir sy sjokolade gebruik.
Die sjokoladeprodusente beskou hulle resepte tradisioneel as geheim; daar is egter bepaalde voorkeure. In [[Sentraal-Europa]] word sjokolade volgens die Switserse metode vervaardig - kakaobone uit verskillende lande word gemeng en sorgvuldig geroer. Die Nederlanders en Franses gee die voorkeur aan kakaobone uit hulle voormalige kolonies, die Spanjaarde hou nog steeds van Suid-Amerikaanse kakao, en die Amerikaners wil 'n bietjie ekstra suiker hê.
Lyn 32:
== Sien ook ==
* Kakaoboon
== Eksterne skakels ==
* {{Wikt-inlyn|sjokolade}}
[[Kategorie:Lekkergoed]]
| |||