Bilina: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Klaar
Lyn 42:
 
==Geskiedenis==
Die meeste kenners van Oos-Slawiese en Russiese folklore glo bilini as ’n [[genre]] het in die tyd van [[Kiëf-Roes]] ontstaan, in die 10de en 11de eeu. Mense het nog bilini geskryf teen die tyd dat die [[Mongoolse Ryk]] ("Tartare") Kiëf-Roes in die 13de eeu binnegeval het<ref name="Oinas, 236" /> en die Oos-Slawiese kultuur vernietig is. Skeppers van bilini het elemente van die geskiedenis van verskeie tydperke by hul stories ingesluit. So word in baie bilini na die vyande van die [[Roes (volk)|Roesvolk]] as "Tartare" verwys, hoewel die stories oorspronklik na ander volke op die [[steppe]] verwys het wat met die Roes gebots het. Die karakter prins Wladimir verwys na ’n algemene "epiese Wladimir" eerder as na ’n spesifieke historiese figuur.{{sfnp|Bailey|Ivanova|1998| page= xx }}
 
Versamelaars van stories het ’n belangrike rol gespeel in die bewaring van bilini. Ná Sacharof was daar verskeie ander versamelaars wat tot die ontwikkeling daarvan bygedra het, veral in die 18de eeu. Hul werk bied ’n insig in die oorgang van die Russiese letterkundige tradisie van een wat op godsdiensonderwerpe fokus tot sekulêre letterkunde. Die eerste transkripsies van bilini word toegeskryf aan Richard James, ’n Engelsman wat aan die begin van die 17de eeu na Rusland gereis het.<ref>{{Cite book|title=The Growth of Literature|last=Chadwick|first=H. Munro|last2=Chadwick|first2=Nora|publisher=Cambridge University Press|year=1986|isbn=0-521-31017-2|location=Cambridge|pages=134}}</ref> Daar is ook ’n [[Duits]]e vertaling van bilini wat in 1819 anoniem gepubliseer is.<ref>Chadwick & Chadwick, p. 134.</ref>
Lyn 61:
 
Algemene tonele in bilini sluit in ’n held wat sy ma se huis verlaat, ’n perd opsaal, spog, oor die muur van ’n stad vertrek, op reis gaan, in ’n oorlog veg, in die oggend aantrek, ’n vyand uittart, bloedbroers met ’n ander held word en om genade vra. Temas het ingesluit die geboorte en kinderdae van ’n held, ’n pa en seun wat vassit, ’n geveg met ’n monster, ’n held wat terugkeer na sy geboortestad om dit te red, die kies van ’n vrou of ’n held wat op pad na sy troue ’n heks teenkom wat mans in diere verander.{{sfnp|Bailey|Ivanova|1998| pages= xxvii-xxviii }} Die Christelike geloof is gemeng met voor-Christelike idees van toorkrag en die heidendom, soos wanneer ’n [[heilige]] verskyn om sterflinge teen die duisternis te beskerm.<ref name="Warner" >Elizabeth Warner, ''Russian Myths'' (Austin: University of Texas Press, 2002), 18-20.</ref>
 
==Belangrike karakters en prototipes==
[[Beeld:Volga bilibin03.jpg|thumb|210px|Mikoela Seljaninowitsj (agter) en Wolga Swjatoslawitsj met sy gevolg, deur Iwan Bilibin.]]
 
{| class="wikitable sortable" style="border
 
! style="width:145px;"|Russiese naam!! style="width:120px;"|Afrikaanse naam!! style="width:330px;"|Prototipe
|-
| Илья Муромец || [[Ilja Moeromets]] || Sint Ilja Petsjorski, ’n monnik van die [[Kiëfse Klooster van die Grotte]]
|-
| Добрыня Никитич || [[Dobrinja Nikititsj]] || Dobrinja, die oom van [[Wladimir die Grote]].
|-
| Алёша Попович || [[Aljosja Popowitsj]] || Die bojaar Aleksander (Oljosja) Popowitsj van Rostof.
|-
| Святогор || Swjatogor || Oos-Slawiese voor-Christelike volksverhale.
|-
| Микула Селянинович || Mikoela Seljaninowitsj || Personifikasie van Russiese kleinboere.
|-
| Князь Владимир || Prins Wladimir || [[Wladimir die Grote]]
|-
| Вольга Святославич || Wolga Swjatoslawitsj || [[Oleg van Kiëf|Prins Oleg]]
|-
| Евпатий Коловрат || Ewpati Kolowrat || Edelman van [[Rjazan]] met dieselfde naam.
|-
| Садко || Sadko ||
|-
| Никита-кожемяка || Nikita die Looier ||
|-
| Василий Буслаев || Wasili Boeslajef ||
|-
| Дюк Степанович || Hertog Stepanowitsj ||
|-
| Змей Горыныч || [[Slawiese draak|Zmei Gorinitsj]] || Slawiese draak.
|}
 
== Verwysings ==