Betadeeltjie: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Uitgebrei, besig |
Uitgebrei, besig |
||
Lyn 14:
Die deeltjies is ’n soort [[ioniserende straling]] en word vir beskermingsdoeleindes beskou as minder ioniserend as [[alfadeeltjie]]s, maar meer ioniserend as [[gammastraal|gammastrale]]. Hoe hoër die ioniseringseffek, hoe groter die skade wat aan lewende weefsel aangerig word. Betadeeltjies word deur ’n paar [[millimeter]] van die meeste materiale gekeer.
==Betavervalmodusse==
===β<sup>−</sup>-verval (elektronvrystelling)===
[[Beeld:Beta-minus Decay.svg|thumb|200px|Betaverval. ’n Betadeeltjie (in hierdie geval ’n negatiewe elektron) word deur ’n [[atoomkern]] vrygestel. ’n Antineutrino (nie gewys) word altyd saam met ’n elektron vrygestel. INLAS: In die verval van ’n vrye neutron word ’n proton, ’n elektron (negatiewe betastraal) en ’n [[elektronneutrino|elektron-antineutrino]] geproduseer.]]
’n Onstabiele atoomkern met ’n oorskot [[neutron]]e kan β<sup>-</sup>-verval ondergaan, waar ’n neutron in ’n [[proton]], elektron en elektron-antineutrino (die [[antideeltjie]] van ’n [[neutrino]]) verander:
:{{Subatomiese deeltjie|neutron}} → {{Subatomiese deeltjie|proton}} + {{Subatomiese deeltjie|elektron}} + {{Subatomiese deeltjie|elektron-antineutrino}}
Hierdie proses word deur die [[swak wisselwerking]] bemiddel. Die neutron verander in ’n proton deur die vrystelling van ’n [[virtuele deeltjie|virtuele]] [[swak wisselwerking|W<sup>-</sup>-boson]]. Op die [[kwark]]vlak verander ’n W<sup>-</sup>-vrystelling ’n [[afkwark]] in ’n [[opkwark]], en dit verander ’n neutron (’n opkwark en twee afkwarke) in ’n proton (twee opkwarke en ’n afkwark). Die virtuele W<sup>-</sup>-boson verval dan in ’n elektron en ’n antineutrino.
=== β<sup>+</sup>-verval (positronvrystelling) ===
Onstabiele atoomkerns met ’n oorskot protone kan β<sup>+</sup>-verval, ook bekend as positronverval, ondergaan; ’n proton word in ’n neutron, [[positron]] en [[elektronneutrino]] verander:
:{{Subatomiese deeltjie|proton}} → {{Subatomiese deeltjie|neutron}} + {{Subatomiese deeltjie|positron}} + {{Subatomiese deeltjie|elektronneutrino}}
β<sup>+</sup>-verval kan net in kerns voorkom wanneer die absolute waarde van die [[bindingsenergie]] van die dogterkern groter is as dié van die moederkern.
{{Normdata}}
| |||