Teen die einde van 1853 het die kragdadige [[Henry John Temple Palmerston]] (1784- 1865) premier van Engeland geword. Hy en Napoleon III het die tsaar weer eens probeer dwing om die oorlog te laat vaar, maar toe hulle pogings vergeefs blyk te wees, het hulle in Maart 1854 teen Rusland oorlog verklaar. Oostenryk, wat in 1848 deur Rusland gehelp is om sy Hongaarse revolusionêre te onderdruk, het tot groot teleurstelling van die tsaar en Pruise neutraal gebly.
Nadat die oorlog uitgebreek het, het die strydendes ooreengekom om Moldawië en Walachye nie deerdeel van die gevegsfront te maak nie om sodoende te voorkom dat die slagveld oor die hele Balkan strek. Met die goedkeuring van al die partye het Oostenryk albei die vorstedomme op 14 Junie 1854 beset om so hul neutraliteit te bewaar. 'n Paar maande later het die Engelse onder lord Raglan ([[Fitzroy James Henry Somerset Raglan]], 1788-1855) en die Franse onder [[Achille Leroy de Saint-Arnaud]] (1798-1854) op die [[Krim]] geland. Hulle wou [[Rusland]] van sy mag oor die Swart SeeSwartsee beroof. Albei leërs is deur die Russe onder leiding van die veldheer en staatsman [[Alexander Sergejewitsj Mensjikof]] (1787-1869) ingewag.
AIAl die betrokke bevelvoerders het ernstige foute begaan. So byvoorbeeld het Mensjikof die geallieerdes die rivier by Alma sonder slag of stoot laat oorsteek, terwyl hy sy eie leër skaars betyds kon terugtrek (Slag van Alma). Op 25 Oktober 1854 het hy die Engelse toevoerkanale probeer afsny. Dit het uitgeloop op die [[Slag van Balaklawa]], waarin die ligte brigade van die Engelse kavalerie op die Russiese artillerie afgestorm het en byna heeltemal uitgewis is. Die gebeurtenis is verewig in [[Alfred Tennyson]] (1809 - 1892) se gedig "''The charge of the Light Brigade''".
Die Britte het egter tog daarin geslaag om 'n oorwinning te behaal. Op 5 November is Mensjikof weer eens in mis en reën in die Slag van Inkerman verslaan, hoewel hy die vesting [[Sebastopol]] behou het. In die volgende jaar (1855) het die stryd uitsluitend gegaan oor die hawe in die Swart SeeSwartsee wat die Russe hardnekkig verdedig het. In die jaar het Rusland nog ʼn vyand bygekry: in 'n poging om die kwessie van Italiaanse eenwording op die uiteindelike vredeskonferensie op te haal, het die koninkryk Sardinië hom by Engeland en Frankryk aangesluit.
Die neerlae en die algemene oorlogsuitputting het Rusland toegeeflik gemaak. Buitendien is Nikolaas I na sy dood in Maart 1855 deur die meer buigsame [[Aleksander II van Rusland|Alexander II]] (aan die bewind 1855- 1881) opgevolg. Van 15 Maart af is daar in Wenen konferensies gehou in 'n poging om ʼn ooreenkoms te bereik. Nadat die belangrikste Russiese steunpunt, Sebastopol, op 9 September geval het, is daar in Februarie 1856 met ʼn ware vredeskongres begin.
