Pergamon: Verskil tussen weergawes

|naam = PergamonPergamum en sy veel-gelaagde kulturele landskap met verskeie lae

|beeldbyskrif= Die Tempel van Trajanus by PergamonPergamum.

|duimdrukkerkaartbyskrif = Ligging van PergamonPergamum in Turkye

'''PergamonPergamum''' of '''PergamumPergamon''' ([[Grieks]]: Πέργαμος of Πέργαμον) was ’n [[Antieke Griekeland|antieke Griekse]] stad in die huidige [[Turkye]]. Dit is sowat 26 km van die [[Egeïese See]] geleë op ’n kaap noord van die rivier Caicus (die huidige [[Bakırçay]]). Dit het die hoofstad van die [[Koninkryk van PergamonPergamum]] geword tydens die [[Hellenistiese tydperk]] onder die [[Attalied-Attalidiese dinastie]], 281–133 281-133 v.C. Die belangrikste oorblyfsels van die antieke stad is vandag noord en wes van die moderne stad [[Bergama]]. PergamonPergamum is in 2014 deur [[UNESCOUnesco]] astot [[wêrelderfenisgebied]] gelysverklaar.

[[Lêer:Asia Minor 188 BCE.jpg|duimnael|links|250px|Die Koninkryk van PergamonPergamum (olyfkleurig) toe hy op sy grootste was (188  v.C.]]

Die Attalied-Attalidiese koninkryk het ontstaan op die oorblyfsels van die eertydse [[ThrakiëThracië|Koninkryk van ThrakiëThracië]]. Die Attaliede, die afstammelinge van [[Attalus I]] wat in 281  v.C. aan die bewind gekom het ná die verval van die Koninkryk van ThrakiëThracië, was van die mees lojale Griekse ondersteuners van die [[Romeinse Republiek]]. Onder Attalus (241-197  v.C.) het hulle saam met Rome gespan teen [[PhilipPhilippos VII van MacedoniëMasedonië]] tydens die Eerste en die Tweede MacedonieseMasedoniese Oorlog en weer onder [[Eumenes II]] (197-158  v.C.) teen [[Perseus van MacedoniëMasedonië]] tydens die Derde MacedonieseMasedoniese Oorlog.

Die Attaliede was intelligent en vrygewig. Griekse stede in hul gebiede het ’n mate van onafhanklikheid behou en hulle het geskenke gestuur na Griekse kulturele gebiede soos [[Delphi]], [[Delos]] en [[Athene]]. Hulle het die Akropolis[[akropolis]] van PergamonPergamum herbou volgens die [[Akropolis]] in Athene. Toe [[Attalus III van Pergamum|Attalus III]] (138-133  v.C.) in 133  v.C. sonder ’n erfgenaam dood is, het hy die hele PergamonPergamum aan Rome bemaak om ’n burgeroorlog te voorkom.

Die [[Ottomaanse Ryk|Ottomaanse]] sultan [[Murat III]] het twee groot albastervase van die ruïnes van PergamonPergamum na [[Istanboel]] geneem waar dit in die [[Aya Sophia]] gebruik is.<ref>E.J. Brill's first encyclopaedia of Islam, 1913-1936 - bl. 526</ref>

[[Lêer:Modell Pergamonmuseum.jpg|duimnael|250px|’n Model van die Akropolis in die PergamonPergamum-museum in Berlyn.]]

Die Groot Altaar van PergamonPergamum is in die [[Pergamonmuseum|PergamonPergamum-museum]] in [[Berlyn]]. Die voetstuk is nog in die Akropolis.

* Die Hellenistiese Teater met sitplek vir 10&nbsp;000. Dit het die steilste sitplekke gehad van enige teater in die antieke wêreld.<ref>[http://www.whitman.edu/theatre/theatretour/pergamon/introduction/pergamon.intro2.htm PergamonPergamum] URL besoek op24op 24 September 2007</ref>

* Die Tempel van [[AtenaAthena]]

* Die Heroön – ’n tempel waar die konings van PergamonPergamum, veral, Attalus I en Eumenes II, aanbid is.<ref>[http://www.turkishodyssey.com/places/aegean/aegean1.htm Bergama (Pergamum)-Akhisar (Thyatira).] accessedBesoek op September 24, 2007</ref>

* Die Bo-pleinBoplein

PergamonPergamum se biblioteek was een van die bestes in die antieke Griekse beskawing. Toe die [[Ptolemeïese dinastieRyk|Ptolemeërs]] ophou om [[papirus]] uit te voer, hoofsaaklik weens mededinging en tekorte, het die inwoners van PergamonPergamum ’n nuwe materiaal ontwerp met die naam "perkament", genoem na hul stad. PergamonPergamum se biblioteek het glo 200&nbsp;000 volumes bevat wat [[Markus Antonius]] later vir [[Cleopatra]] gegee het as ’n trougeskenk.

Die onderste deel van die Akropolis het die volgende geboue bevat:

* die Poort van [[Eumenes]]

PergamonPergamum se ander belangrike gebou is die Serapis-tempel (Serapeum) wat later verander is in die Rooi Basilika-kompleks (of ''Kizil Avlu'' in Turks), sowat ’n kilometer suid van die Akropolis. Dit bestaan uit ’n hoofgebou en twee ronde torings. In die eerste eeu &nbsp;n.C. was die [[Christendom|Christelike]] kerk by PergamonPergamum in die hoofgebou van die Rooi Basilika een van die sewe gemeentes aan wie [[Openbaring]] gerig is (Openbaring 2:12).