Makemake: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Paar goed |
Uitgebrei |
||
Lyn 52:
Die meeste ander groot [[Trans-Neptunus-voorwerp]]e, [[Eris]], [[Haumea]] en Pluto, het minstens een natuurlike satelliet elk.
==Wentelbaan en klassifikasie==
[[Beeld:TheKuiperBelt Orbits 2003EL61 2005FY9.svg|thumb|links|250px|Wentelbane van die groot cubewano's in vergelyking met Pluto. (Makemake in blou, Haumea in groen, Pluto in rooi en Neptunus in grys).]]
In April 2019 was Makemake 52,5 [[AE]] van die [[Son]] af,<ref name="AstDys"/><ref name="Horizons" /> amper so ver as wat dit kan kom in sy wentelbaan. Dit volg ’n soortgelyke wentelbaan as {{dp|Haumea}}: met ’n groot [[baanhelling]] van 29° en ’n gemiddelde [[Eksentrisiteit (sterrekunde)|eksentrisiteit]] van sowat 0,16. Tog is Makemake se wentelbaan effens verder van die Son in terme van beide sy [[semihoofas]] en [[perihelium]]. Sy wentelperiode is 308 jaar,<ref name=jpldata/> meer as Pluto se 248 jaar en Haumea se 285 jaar. Makemake en Haumea is albei op die oomblik ver van die [[sonnebaan]] – teen ’n hoek van amper 29°. Makemake kom nader aan sy [[afelium]] in 2033,<ref name="Horizons" /> terwyl Haumea sy afelium vroeg in 1992 bereik het.<ref name="Haumea_aphelion">{{cite web| title = Asteroid 136108 (2003 EL61)|work=HORIZONS Web-Interface|publisher=JPL Solar System Dynamics|url = http://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1&body_group=sb&sstr=2003EL61|accessdate=2008-08-04}}</ref>
Makemake is ’n [[Kuipergordel#Klassieke Kuipergordel|klassieke Kuipergordelvoorwerp]],<ref name="MPEC2009-P26"/> wat beteken sy wentelbaan is ver genoeg van [[Neptunus]] s’n af om oor die bestaan van die Sonnestelsel stabiel te bly.<ref name=Luu2002>{{cite journal| author = Jane X. Luu| author2 = David C. Jewitt| last-author-amp = yes |date = 2002| journal = Annu. Rev. Astron. Astrophys.| volume = 40| issue = 1| pages= 63–101| doi = 10.1146/annurev.astro.40.060401.093818| title = Kuiper Belt Objects: Relics from the Accretion Disk of the Sun| url = http://www.gsmt.noao.edu/gsmt_swg/SWG_Apr03/The_Kuiper_Belt.pdf| accessdate=2008-08-04| bibcode=2002ARA&A..40...63L}}</ref><ref name=Luu2002>{{cite journal| author = Jane X. Luu| author2 = David C. Jewitt| last-author-amp = yes |date = 2002| journal = Annu. Rev. Astron. Astrophys.| volume = 40| issue = 1| pages= 63–101| doi = 10.1146/annurev.astro.40.060401.093818| title = Kuiper Belt Objects: Relics from the Accretion Disk of the Sun| url = http://www.gsmt.noao.edu/gsmt_swg/SWG_Apr03/The_Kuiper_Belt.pdf| accessdate=2008-08-04| bibcode=2002ARA&A..40...63L}}</ref> Anders as [[Plutino|plutino's]], wat Neptunus se baan kan kruis vanweë hulle 2:3-[[baanresonansie]] met die planeet, het klassieke voorwerpe periheliums verder van die Son, onaangeraak deur Neptunus se versteurings.<ref name="jewitt">{{cite web|title=Classical Kuiper Belt Objects (CKBOs)|author=David Jewitt|publisher=University of Hawaii|url = http://www2.ess.ucla.edu/~jewitt/kb/kb-classical.html|date=Februarie 2000| accessdate=2008-08-04|archiveurl = https://web.archive.org/web/20080805020742/http://www.ifa.hawaii.edu/~jewitt/kb/kb-classical.html |archivedate = 5 Augustus 2008}}</ref> Makemake het ’n resonansie van naby 11:6 met Neptunus.<ref>[http://www.orbitsimulator.com/gravity/articles/newtno.html Preliminary simulation of Makemake ({{mp|2005 FY|9}})'s orbit] and [http://www.orbitsimulator.com/yabbfiles/Attachments/Makemake40000y_13to7.gif the 2009-02-04 nominal (non-librating) rotating frame for Makemake.]</ref>
== Galery ==
<gallery>
Beeld:2005FY9art.jpg|'n Kunstenaar se voorstelling van Makemake.
Beeld:
</gallery>
| |||