Therapsida: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
JMK (besprekings | bydraes)
hofie
Lyn 1:
[[Lêer:Pristeroognathus DB.jpg|duimnael|links|’n Skets van ’n ''Pristerognathus'', ’n katgrootte terosefaliër-terapside.]]
{{Taksoboks
| name = Therapsida
Line 41 ⟶ 40:
}}
 
'''Therapsida''', of die '''terapsides''', is ’n groep [[sinapside]]s en sluit [[soogdier]]e en hul voorsate in.<ref name="romer1933">{{cite book |last=Romer |first=A. S. |authorlink= |title=Vertebrate Paleontology |edition=3rd |publisher=University of Chicago Press |location= |year=1966 |origyear=1933 |isbn= |series=}}</ref><ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/591228/therapsid Therapsida - Encyclopedia Britannica<!-- Bot generated title -->]</ref> Baie van die kenmerke wat vandag beskou word as uniek aan soogdiere, was reeds by die vroeë terapsides aanwesig – ook die regop houding. Die vroegste [[fossiel]] wat as Therapsida geklassifiseer is, is ''[[Tetraceratops insignis]]'' uit die [[Perm (geologie)|Vroeë Perm-periode]].<ref>M. Laurin & R. R. Reisz. 1996. The osteology and relationships of ''Tetraceratops insignis'', the oldest known therapsid. ''Journal of Vertebrate Paleontology'' 16(1): 95-102.</ref><ref>J. Liu, B. Rubidge & J. Li, New basal synapsid supports Laurasian origin for therapsids, 2009, Acta Palaeontol. Pol., 54 (3): 393-400</ref>

== Herkoms en diversiteit ==
[[Lêer:Pristeroognathus DB.jpg|duimnael|links|’n Skets van ’n ''Pristerognathus'', ’n katgrootte terosefaliër-terapside]]
Terapsides het 275&nbsp;miljoen jaar gelede ontwikkel uit die uitgestorwe orde [[Pelycosauria]] (meer spesifiek uit [[Sphenacodontia]]). Hulle het die pelikosouriërs in die Middel-Perm vervang as die oorheersende landdiere en is op hul beurt in die [[Trias]] deur die [[archosouromorf]]e vervang, hoewel een groep terapsides, [[Kannemeyeriiformes]], nog in die Laat-Trias volop was. Die terapsides het [[Cynodontia]] ingesluit, die groep wat in die Laat Trias sowat 225&nbsp;miljoen jaar gelede gelei het tot die soogdiere. Van die terapsides wat nie soogdiere was nie, het net Cynodontia en Dicynodontia die [[Trias-Jura-uitwissing]] oorleef. Die laaste groep van dié diere, [[Tritylodontidae]], het in die [[Kryt|Vroeë Kryt]] uitgesterf, sowat 100&nbsp;miljoen jaar gelede.
 
== Eienskappe ==
Line 54 ⟶ 57:
== Taksonomie ==
===Klassifikasie===
[[Lêer:Biarmosuchus.jpg|duimnael|200px|''Biarmosuchus'' (’n lid van Biarmosuchia ).]]
[[Lêer:Estemmenosuchus mirabilis.jpg|regs|duimnael|200px|''Estemmenosuchus'' (’n lid van Dinocephalia).]]
[[Lêer:Anteosaurus BW.jpg|regs|duimnael|200px|''Anteosaurus'' (’n lid van Anteosauria).]]
[[Lêer:Inostrancevia BW.jpg|regs|duimnael|200px|''Inostrancevia'' (’n lid van Gorgonopsia).]]
[[Lêer:Bauria BW.jpg|regs|duimnael|200px|''Bauria'' (’n lid van Therocephalia).]]
[[Lêer:Oligokyphus BW.jpg|regs|duimnael|200px|''Oligokyphus'' (’n lid van Cynodontia).]]
* Klas '''Synapsida'''
* ORDE '''THERAPSIDA'''*