Platluis: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Besig |
Klaar vertaal |
||
Lyn 30:
Volwasse platluise kom net op die mens voor en het menslike bloed nodig om te oorleef. As volwasse luise van die gasheer af gedwing word, sal hulle binne 24 en 48 uur doodgaan sonder bloed. Die parasiete word van mens tot mens oorgedra, gewoonlik tydens [[seks]]uele kontak, hoewel ook minder dikwels deur beddegoed of [[klere]].<ref name="cdc3">{{Cite web|url=https://www.cdc.gov/parasites/lice/pubic/biology.html|title=Pubic "crab" lice: biology|author=CDC (Centers for Disease Control and Prevention)|website=www.cdc.gov|language=en-us|access-date=2017-12-04|date=2017-05-02}}</ref>
==Infestasie==
[[Beeld:Pubic lice on eye-lashes.jpg|thumb|Platluise aan die oogwimpers.]]
Die infestasie met platluise is bekend as pediculosis pubis of phthiriasis pubis (laasgenoemde word ook met ’n "phth" gespel, nes die ordenaam). Die infestasie van die oogwimpers staan bekend as pediculosis ciliaris of phthiriasis palpebrarum.<ref>Manjunatha NP, Jayamanne GR, Desai SP, Moss TR, Lalik J, Woodland A. Pediculosis pubis: presentation to ophthalmologist as phthriasis palpebrarum associated with corneal epithelial keratitis. Int. J. STD AIDS 2006; 17: 424–426</ref>
Die hoofsimptoom van ’n infestasie is ’n gejeuk, gewoonlik in die streek van die pubiese hare. Dit is die gevolg van hipersensitiwiteit vir die [[spoeg]] van die luis en kan oor twee of meer weke ná die aanvanklike infestasie toeneem. Tydens sommige infestasie kom ’n groenblou of leikleurige verkleuring voor waar die luise bloed drink; dit kan verskeie dae duur.
[[Beeld:Crab egg.jpg|thumb|links|220px|Die neet van ’n platluis aan ’n menslike liggaamshaar.]]
Daar word geraam dat omtrent 2% van mense wêreldwyd platluise het, maar presiese syfers is moeilik om te bepaal omdat infestasie in baie lande nie aangemeld hoef te word nie en dit dikwels privaat behandel word.<ref>{{cite journal |vauthors=Anderson AL, Chaney E |title=Pubic lice (''Pthirus pubis''): history, biology and treatment vs. knowledge and beliefs of US college students |journal=Int J Environ Res Public Health |volume=6 |issue=2 |pages=592–600 |date=Februarie 2009 |pmid=19440402 |pmc=2672365 |doi=10.3390/ijerph6020592 }}</ref>
Platluise word gewoonlik net deur noue menslike kontak oorgedra, soos tydens seks. Volwassenes word meer aangetas as kinders. Nieseksuele infestasies kan voorkom tussen gesinslede en kamermaats weens die gebruik van dieselfde handdoeke, klere, beddegoed of klerekaste. Die luise kan net vir ’n kort rukkie oorleef weg van die hitte en humiditeit van die menslike liggaam.
Daar is al voorgestel die toename in mense wat hulle pubiese hare afskeer, het in sommige dele van die wêreld tot ’n afname in infestasies gelei.<ref>{{Cite journal |last1 = Armstrong|first1 = N. R.|last2 = Wilson|first2 = J. D.
|title = Did the "Brazilian" kill the pubic louse?|doi = 10.1136/sti.2005.018671|journal = Sexually Transmitted Infections|volume = 82|issue = 3|pages = 265–266|year = 2006|pmid = 16731684|pmc =2564756}}</ref><ref>Bloomberg: [https://www.bloomberg.com/news/2013-01-13/brazilian-bikini-waxes-make-crab-lice-endangered-species-health.html Brazilian bikini waxes make crab lice endangered species], 13 Januarie 2013, besoek op 14 Januarie 2013</ref> Ander luise wat mense infesteer, is liggaams- en kopluise. Die kloue van hierdie drie spesies is aangepas om aan spesifieke haarbreedtes vas te klou.<ref>{{Cite book|title=Williams gynecology|last=|first=|date=2012|publisher=McGraw-Hill Medical|others=Hoffman, Barbara L., Williams, J. Whitridge (John Whitridge), 1866-1931.|isbn=9780071716727|edition=2de|location=New York|pages=90|oclc=779244257}}</ref>
Platluise dra sover bekend nie [[siekte]]s oor nie. ’n Pubiese haar kan gewoonlik tot ’n dosyn luise aanhê. Hulle kom ook aan ander growwe hare voor omdat hulle kloue vir hare van ’n sekere dikte aangepas is.<ref name=":1">{{Cite book|title=Williams gynecology|date=2012|publisher=McGraw-Hill Medical|others=Hoffman, Barbara L., Williams, J. Whitridge (John Whitridge), 1866-1931.|isbn=9780071716727|edition=2nd|location=New York|oclc=779244257}}</ref> Simptome kan benewens ’n gejeuk, ook [[rooi]]igheid en [inflammasie]] wees – dit veroorsaak ’n groter bloedsirkulasie na die vel van die pubiese streek en skep ’n bloedryke omgewing vir die luise. ’n Infestasie kan ook gediagnoseer word deur die identifisering van [[Neet|nete]] (eiers) aan die pubiese hare.
== Verwysings ==
Line 35 ⟶ 51:
==Eksterne skakels==
* MedlinePlus: {{MedlinePlus2|000841|Pubic lice}}
*{{CommonsKategorie-inlyn|Pubic lice}}
*[[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Crab louse|Engelse Wikipedia]]
Line 40 ⟶ 57:
{{Normdata}}
[[Kategorie:Luise]]
[[Kategorie:Seksueel oordraagbare infeksies]]
| |||