Seks: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Paar goed
Paar goed
Lyn 72:
Besluite en opsies aangaande geboortebeperking kan deur kulturele, genderrol-, [[folklore]]- en godsdienstige oorwegings beïnvloed word.<ref name="Hales2">{{cite book | title = An Invitation to Health: Choosing to Change| publisher = Cengage Learning| year = 2010 | pages = 301–302| accessdate = 30 Maart 2013 |isbn = 978-0538736558| url = https://books.google.com/books?id=yPa0LZXizO4C&pg=PA301 | author = Dianne Hales}}</ref> In die oorwegend [[Rooms-Katolieke Kerk|Katolieke]] lande [[Ierland]], [[Italië]] en die [[Filippyne]] word klem gelê op vrugbaarheidsbewustheid en die [[ritmemetode]], terwyl ander geboortebeperkingsmetodes afgekeur word.<ref name="Hales">{{Cite book|author=Dianne Hales|title=An Invitation to Health Brief 2010–2011| publisher = Cengage Learning|year = 2008|accessdate=29 Augustus 2013|pages =269–271| isbn = 978-0495391920|url=https://books.google.com/books?id=oP91HVIMPRIC&pg=PA269}}</ref> Wêreldwyd is [[sterilisasie]] ’n algemener manier van geboortebeperking,<ref name="Hales"/> terwyl die gebruik van die [[intra-uteriene apparaat]] (IUA) ’n algemene vorm van omkeerbare geboortebeperking is.<ref name="Hales"/><ref name=Winner2012>{{cite journal |vauthors=Winner B, Peipert JF, Zhao Q, Buckel C, Madden T, Allsworth JE, Secura GM | title = Effectiveness of long-acting reversible contraception | journal = N. Engl. J. Med. | volume = 366 | issue = 21 | pages = 1998–2007 | year = 2012 | pmid = 22621627 | doi = 10.1056/NEJMoa1110855 }}</ref>
 
Bevrugting en geboortebeperking is veral ’n saak van lewe enof dood in [[ontwikkelende land]]e, waar een uit elke drie voue voor 20 ’n kind kry; 90% van onveilige [[aborsie]]s in hierdie lande kan voorkom word deur doeltreffende geboortebeperking.<ref name="Hales"/>
 
===Voorkoms===
[[Beeld:Coition of a Hemisected Man and Woman.jpg|thumb|180px|’n Deursneeaansig van ’n man en vrou om te wys wat in die liggaam gebeur tydens koïtus (c. 1492 deur [[Leonardo da Vinci]]).]]
Penis-vaginale penetrasie is die algemeenste vorm van seksuele omgang.<ref name="Alters"/><ref name="Carroll">Sien [https://books.google.com/books?id=gU3SZSh-eXsC&pg=PT334 bladsy 302] vir inligting oor orgasme, en [https://books.google.com/books?id=gU3SZSh-eXsC&pg=PT316 bladsye 285-286] vir definisies, voorkoms en lengte van seksuele omgang. {{cite book |author=Janell L. Carroll| title = Discovery Series: Human Sexuality| edition = 1ste | publisher = Cengage Learning|pages=656 | isbn = 978-1111841898|year=2012| accessdate = 25 Augustus 2013 |url=https://books.google.com/books?id=gU3SZSh-eXsC}}</ref> Studies wys die meeste heteroseksuele paartjies beoefen feitlik elke keer vaginale seks.<ref name="Carroll"/> Die Amerikaanse Nasionale Opname van Seksuele Gesondheid en Gedrag (NSSHB) het in 2010 berig vaginale seks is "die algemeenste seksuele gedrag tussen mans en vroue van alle ouderdomme en etnisiteite".<ref name="Carroll"/> Volgens Clint E. Bruess et al. is dit "die gedrag wat die meeste bestudeer word" en "dikwels die fokus van seksopvoedingsprogramme vir die jeug".<ref name="Bruess">{{cite book| author = Clint E. Bruess| author2 = Elizabeth Schroeder|title = Sexuality Education Theory and Practice| publisher = Jones & Bartlett Publishers | year = 2013 | page = 152 | accessdate = 5 Desember 2014 |isbn = 978-1449649289| url =https://books.google.com/books?id=WWFW6-kkAVoC&pg=PA152}}</ref> Weiten et al. sê dit is die "algemeens onderskryfde en beoefende seksdaad in ons gemeenskap".<ref name="Weiten3"/>
 
Oor orale en anale seks sê die Sentrums vir Siektebeheer en {{nowrap|-Voorkoming}} (CDC) in 2009: "Studies dui aan orale seks word algemeen beoefen deur seksueel aktiewe man-vrou- en selfdegeslagpaartjies van verskillende ouderdomme, insluitende tieners."<ref name="CDC, oral sex">{{cite web|title=Oral Sex and HIV Risk |date=Junie 2009 |accessdate=20 Augustus 2013 |publisher=Centers for Disease Control and Prevention (CDC) |url=https://www.cdc.gov/hiv/resources/Factsheets/pdf/oralsex.pdf |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130510210937/http://www.cdc.gov/hiv/resources/Factsheets/pdf/oralsex.pdf |archivedate=10 Mei 2013 |df= }}</ref> Orale seks is aansienlik algemener as anale seks.<ref name="Weiten3"/><ref name="Aggleton 1"/> Die NSSHB-studie van 2010 het bevind mans beoefen vaginale seks meer dikwels as penetrerende anale seks, maar dat 13-15% van mans tussen 25 en 49 penetrerende anale seks het. Dit is minder algemeen dat mans die passiewe maat in anale seks is; sowat 7% van mans tussen 14 en 94 het gesê hulle was al die passiewe maat. Volgens die studie beoefen vroue minder anale seks as mans, maar die praktyk is nie ongewoon onder hulle nie; daar is geraam 10-14% van vroue tussen 18 en 39 het in die vorige 90 dae anale seks beoefen, en die meeste vroue het gesê hulle het een keer per maand of ’n paar keer per jaar anale seks.<ref name="Carroll"/>
Lyn 93:
Seksuele omgang en aktiwiteit het volgens berig word voordele vir die gesondheid so uiteenlopend soos ’n groter [[Immuunstelsel|immuniteit]] deur die liggaam se vervaardiging van teenliggaampies te verhoog en ’n gepaardgaande laer [[bloeddruk]],<ref name="Steptoe">{{cite book| author = Andrew Steptoe| author2 = Kenneth Freedland| author3 = J. Richard Jennings| author4 = Maria M. Llabre| author5 = Stephen B Manuck| author6 = Elizabeth J. Susman|title =Handbook of Behavioral Medicine: Methods and Applications| publisher = Springer Science & Business Media | year = 2010 | pages = 60–61 | accessdate = 7 Desember 2014 |isbn = 978-0387094885| url =https://books.google.com/books?id=Si9TtI5AGIEC&pg=PA60}}</ref><ref name="Hornstein">{{cite book| author = Theresa Hornstein| author2 = Jeri Schwerin|title =Biology of Women| publisher = Cengage Learning | year = 2012 | page = 205 | accessdate = 7 Desember 2014 |isbn = 978-1285401027| url =https://books.google.com/books?id=ibgKAAAAQBAJ&pg=PA205}}</ref> en ’n kleiner kans op [[prostaatkanker]].<ref name="Steptoe"/>
 
Seksuele intimiteit en orgasmes verhoog vlakke van die [[Hormoon|hormonehormoon]] oksitosien (ook bekend as "die liefdeshormoon"), wat mense kan help bande smee en vertroue opbou.<ref name="Hornstein"/><ref name="Sigelman">{{cite book| author = Carol Sigelman| author2 = Elizabeth Rider|title =Life-Span Human Development| publisher = Cengage Learning | year = 2011 | page = 452 | accessdate = 7 Desember 2014 |isbn = 978-1111342739| url =https://books.google.com/books?id=8smBuRecmDsC&pg=PT480}}</ref> Oksitosien het vermoedelik ’n groter impak op vroue as op mans, wat die rede kan wees dat vroue seksuele aantrekking of aktiwiteit meer as mans met romanse en liefde verbind.<ref name="Freberg">{{Cite book|author=Laura Freberg|title = Discovering Biological Psychology | publisher = Cengage Learning | pages =308–310|isbn = 978-0547177793| year = 2009|accessdate=9 Januarie 2016|url=https://books.google.com/books?id=-zyTMXAjzQsC&pg=PA308}}</ref>
 
’n Langtermynstudie met 3&nbsp;500 mense tussen 18 en 102 deur die kliniese neuropsigoloog David Weeks het op grond van onpartydige beoordelings van die mense se foto's, aangedui seks op ’n gereelde basis help mense chronologies aansienlik jonger lyk.<ref>{{cite book|last=Northrup|first=Christiane|title=Women's Bodies, Women's Wisdom: Creating Physical and Emotional Health and Healing|year=2010|publisher=Bantam|isbn=978-0-553-80793-6|page=232|url=https://books.google.com/books?id=V9S3keMnie8C&pg=PA232&lpg=PA232|accessdate=21 Oktober 2015}}</ref>
Lyn 104:
MIV is een van die grootste redes van sterftes in die wêreld; in 2010 het na raming sowat 30&nbsp;miljoen mense gesterf sedert die begin van die epidemie. Van die 2,7&nbsp;miljoen nuwe MIV-infeksies wat in 2010 wêreldwyd voorgekom het, was 1,9&nbsp;miljoen (70%) in [[Afrika]]. Die WGO het ook berig dat die "geskatte 1,2&nbsp;miljoen Afrikane wat in 2010 aan MIV-verwante siektes gesterf het, 69% van die 1,8&nbsp;miljoen sterftes wêreldwyd weens die infeksie uitgemaak het".<ref name=WHO-HIV>{{cite web|title=HIV/AIDS|url=http://www.who.int/gho/hiv/en/index.html|publisher=World Health Organization|accessdate=15 September 2012}}</ref> Dit word deur bloedtoetse opgespoor en hoewel geen geneesmiddel nog gevind is nie, kan dit bestuur word deur [[antiretrovirale middel]]s vir die siekte en kan pasiënte ’n gesonde en produktiewe lewe lei.<ref name=WHO-2012>{{cite web|title=HIV/AIDS|url=http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs360/en/index.html|work=Fact sheet N° 360|publisher=World Health Organization|accessdate=8 September 2012|date=Julie 2012}}</ref>
 
In 2005 het die WGO geraam 123&nbsp;miljoen vroue wêreldwyd raak elke jaar swanger, en sowat 87&nbsp;miloen van hierdie swangerskappe, of 70,7%, is onvoorbedagonbeplan. Sowat 46&nbsp;miljoen swangerskappe eindig jaarliks in ’n [[aborsie]].<ref>{{cite web|title=Not Every Pregnancy is Welcome|url=http://www.who.int/whr/2005/chapter3/en/index3.html|work=The world health report 2005&nbsp;– make every mother and child count|publisher=World Health Organization|accessdate=6 Desember 2011}}</ref>
 
Oormatige seksuele aktiwiteit op ’n gereelde (daaglikse) basis kan tot ’n verslawing aan seks lei.<ref name="ΔFosB reward">{{cite journal |vauthors=Blum K, Werner T, Carnes S, Carnes P, Bowirrat A, Giordano J, Oscar-Berman M, Gold M | title = Sex, drugs, and rock 'n' roll: hypothesizing common mesolimbic activation as a function of reward gene polymorphisms | journal = Journal of Psychoactive Drugs | volume = 44 | issue = 1 | pages = 38–55 | year = 2012 | pmid = 22641964 | pmc = 4040958 | doi = 10.1080/02791072.2012.662112}}</ref><ref name="Natural and drug addictions">{{cite journal | author = Olsen CM | title = Natural rewards, neuroplasticity, and non-drug addictions | journal = Neuropharmacology | volume = 61 | issue = 7 | pages = 1109–1122 |date=Desember 2011 | pmid = 21459101 | pmc = 3139704 | doi = 10.1016/j.neuropharm.2011.03.010 | url = }}</ref> Seksuele verslawing, of hiperseksualiteit, word dikwels beskou as ’n impulsbeheersteuring of gedragsverslawing.
 
===Duur van seks en genitale komplikasies===
Seksuele omgang waarby ’n man betrokke is, eindig dikwels wanneer die man ejakuleer, en daarom het sy seksmaat nie noodwendig tyd gehad om ’n orgasme te bereik nie.<ref name="Wincze">{{Cite book|author= John Wincze | title = Enhancing Sexuality : A Problem-Solving Approach to Treating Dysfunction| year = 2009 | publisher = Oxford University Press |pages=56–60 | isbn = 978-0199718023| url=https://books.google.com/books?id=8YxbeHsgiGMC&pg=PA56}}</ref> Voortydige ejakulasie is ook algemeen, en vroue het ’n langer tyd as mans nodig om [[Seksuele stimulasie|seksueel gestimuleer]] te raak voordat hulle ’n orgasme bereik.<ref name="Weiten, 2011"/><ref name="Porst">{{cite book |author = Hartmut Porst |author2 = Jacques Buvat|title =Standard Practice in Sexual Medicine| publisher = John Wiley & Sons | year = 2008|accessdate=22 Oktober 2013 | page = 189|isbn = 978-1405178723|url=https://books.google.com/books?id=S4GJio79XOUC&pg=PA189}}</ref><ref name="Emmanuele">{{cite book |author = Emmanuele A. Jannini |author2 = Chris G. McMahon |author3 = Marcel D. Waldinger|title =Premature Ejaculation: From Etiology to Diagnosis and Treatment| publisher = Springer | year = 2012|accessdate=22 Oktober 2013 | pages = 159–162|isbn = 978-8847026469|url=https://books.google.com/books?id=iCXF3sWtgegC&pg=PA159}}</ref> Volgens geleerdes soos Weiten et al. "dink baie paartjies ’n orgasme moet net deur gemeenskap [penis-vaginale seks] bereik word", die woord "voorspel" suggereer dat enige ander vorm van seksuele stimulasie net ’n voorbereiding vir die "hoofgebeure" is en dat "omdat vroue minder gereeld ’n orgasme deur gemeenskap bereik", hulle meer geneig as mans is om ’n orgasme voor te gee om hulle seksmaat te bevredig.<ref name="Weiten, 2011"/>
 
[[Beeld:Indiaerotic8.jpg|thumb|links|220px|’n Skildery van ’n Indiese paartjie wat seksuele omgang uitrek.]]
Lyn 116:
’n Opname in 2008 deur Kanadese en Amerikaanse seksterapeute het bevind die gemiddelde tyd vir heteroseksuele omgang (koïtus) is 7&nbsp;minute, dat 1 tot 2&nbsp;minute te kort is, 3 tot 7&nbsp;minute genoeg, 7 tot 13&nbsp;minute wenslik en 10 tot 30&nbsp;minute te lank.<ref name="Carroll"/><ref>{{cite journal |vauthors=Corty EW, Guardiani JM | title = Canadian and American Sex Therapists' Perceptions of Normal and Abnormal Ejaculatory Latencies: How Long Should Intercourse Last? | journal = The Journal of Sexual Medicine | volume = 5 | issue = 5 | pages = 1251–1256 | year = 2008 | pmid = 18331255 | pmc = | doi = 10.1111/j.1743-6109.2008.00797.x }}</ref>
 
[[Anorgasme]] is wanneer gereeld gesukkel word om ’n orgasme te bereik, ondanks genoeg stimulasie, en dit persoonlike stres veroorsaak.<ref name="Bullough">{{cite book |author=Vern L Bullough |author2=Bonnie Bullough| title = Human Sexuality: An Encyclopedia | publisher =Routledge|page=32|year = 2014|accessdate=6 Desember 2014| isbn = 978-1135825027 |url =https://books.google.com/books?id=-cqlAgAAQBAJ&pg=PA32}}</ref> Dit is aansienlik algemener by vroue as by mans,<ref name="Rosenthal">{{cite book |first=Martha |last= Rosenthal| title = Human Sexuality: From Cells to Society | publisher =Cengage Learning|year = 2012|page=150|accessdate=22 Oktober 2013| isbn = 9780618755714 |url =https://books.google.com/books?id=d58z5hgQ2gsC&pg=PT170}}</ref><ref name="Weiner2">{{cite book |author =Irving B. Weiner |author2 =George Stricker |author3 =Thomas A. Widiger|title =Handbook of Psychology, Clinical Psychology| publisher = John Wiley & Sons | year = 2012|accessdate=22 Oktober 2013| pages = 172–175|isbn = 978-1118404430|url=https://books.google.com/books?id=A_NaK3cwQSsC&pg=PA172}}</ref> waten dit is al toegeskryf is aan die gebrek aan seksopvoeding oor die vrou se liggaam, veral in seksnegatiewe kulture, soos dat klitorale stimulasie gewoonlik vir ’n vrou die sleutel tot ’n orgasme is.<ref name="Weiner2"/> Die fisieke struktuur van koïtus bevoordeel penisstimulasie bo klitorale stimulasie; die ligging van die klitoris verg stimulasie met die hand of mond om ’n orgasme vir die vrou te bewerkstellig.<ref name="Weiten, 2011"/> Sowat 25% van vroue sê hulle bereik moeilik ’n orgasme,<ref name="Carroll"/> 10% het nog nooit ’n orgasme gehad nie<ref name="Plotnik">{{cite book |author1=Rod Plotnik |author2=Haig Kouyoumdjian |title =Introduction to Psychology| publisher = Cengage Learning | year = 2010 | page = 344|isbn = 978-0495903444}}</ref> en 40% of 40-50% het óf gekla dat hulle nie bevredig word nie óf het die een of ander tyd in hulle lewe gesukkel om seksueel opgewek te raak.<ref name="Knoepp">{{cite journal |vauthors=Knoepp LR, Shippey SH, Chen CC, Cundiff GW, Derogatis LR, Handa VL | title = Sexual complaints, pelvic floor symptoms, and sexual distress in women over forty | journal = The Journal of Sexual Medicine | volume = 7 | issue = 11 | pages = 3675–82 | year = 2010 | pmid = 20704643 | pmc = 3163299 | doi = 10.1111/j.1743-6109.2010.01955.x }}</ref>
 
[[Vaginisme]] is die onwillekeurige sametrekking van die [[bekken]]vloerspiere wat koïtus, of enige vorm van penetrasie van die vagina, pynlik en soms onmoontlik maak. Dit kan moeilik wees om te oorkom, want as vroue verwag om pyn tydens seksuele omgang te ervaar kan dit die spiere laat saamtrek, en dit lei weer tot pynlike seksuele omgang.<ref name="Weiner2"/><ref name="Ferri">{{cite book|author=Fred F. Ferri|title=Ferri's Clinical Advisor 2013,5 Books in 1, Expert Consult&nbsp;— Online and Print,1: Ferri's Clinical Advisor 2013|publisher=Elsevier Health Sciences|isbn=978-0323083737|year=2012|page=1134|accessdate=29 November 2014|url=https://books.google.com/books?id=OR3VERnvzzEC&pg=PA1134}}</ref> Behandeling van vaginisme vereis dikwels beide sielkundige en gedragstegnieke.<ref name="Goldman">{{cite book |author= Marlene B. Goldman |author2= Rebecca Troisi |author3= Kathryn M. Rexrode| title = Women and Health | publisher =Academic Press|page=351|year = 2012|accessdate=6 Desember 2014| isbn = 978-0123849793 |url =https://books.google.com/books?id=mavb4v8w8bsC&pg=PA351}}</ref>