Sater: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k Kategorie:Griekse mitologie verwyder; Kategorie:Griekse legendariese wesens bygevoeg (HotCat.js) |
Uitgebrei |
||
Lyn 7:
[[Lêer:Satyros Cdm Paris DeRidder509.jpg|duimnael|links|Nog ’n sater met die stert van ’n perd hang ’n sak aan sy ereksie, 520–500 v.C. van Vulci.]]
Saters word op kruike uitgebeeld as sterk gebou met plat neuse, groot gepunte ore, lang krulhare en volbaarde. Hulle het hul bok-agtige voorkoms gekry van ’n latere Romeinse samesmelting met [[Faunus]], ’n sorgelose natuurgees met dieselfde eienskappe wat met die Griekse god Pan verbind is. Saters word dus in Latynse letterkunde dikwels beskryf as wesens met die bolyf van ’n man en die onderlyf en stert van ’n [[bok]]], in teenstelling met Griekse beskrywings van saters met die stert van ’n [[perd]]. Saters word dikwels in Romeinse kunswerke uitgebeeld met bokhorings.
Saters word beskryf as ondeund maar skaam, gevaarlik maar lafhartig. Hulle hou van vroue en wyn en is gereed vir enige fisieke plesier. Hulle hou daarvan om saam met die nimfe te dans, oor wie hulle ’n obsessie het, en het ’n spesifieke dansvorm, [[sikinnis]]. Vanweë hul liefde vir wyn word hulle dikwels uitgebeeld met wynglase in die hand, en hulle versier dikwels wynglase.
Lyn 15:
Ouer saters is bekend as ''sileni'' en die jongeres as ''satyrisci''. Griekse geeste bekend as die [[Calicantsar]]s het ’n merkbare ooreenkoms met saters; hulle het bok-ore en bok- of donkievoete, is baie harig en hou van vroue en dans.
==Hipoteses oor oorsprong==
[[Beeld:Leshy (1906).jpg|thumb|Volgens M.L. West toon saters ooreenkomste met soortgelyke figure in ander Indo-Europese mitologieë, soos die Slawiese ''[[lesji]]'' op dié foto.{{sfn|West|2007|pages=292–297, 302–303}}{{sfn|West|2007|pages=302–303}}]]
Volgens die klassikus Martin Litchfield West is saters in die Griekse mitologie soortgelyk aan verskeie figure in ander [[Indo-Europese tale|Indo-Europese mitologieë]],{{sfn|West|2007|pages=292–297, 302–303}} wat daarop dui dat hulle uit ’n vroeëre tydperk kom, al is dit in die een of ander vae vorm.{{sfn|West|2007|pages=302–303}} Nes saters is hierdie figure dikwels natuurgeeste wat halfdier en halfmens is, en baie het die eienskappe van perde of [[esel]]s.{{sfn|West|2007|pages=292–294}} Figure wat halfdier en halfmens is wat Kiṃpuruṣas genoem is, word genoem in die ''Rāmāyaṇa'', ’n [[Indië|Indiese]] epiese gedig wat in [[Sanskrit]] geskryf is.{{sfn|West|2007|pages=292–293}}
Volgens [[Augustinus van Hippo]] (354-430 n.C.) en ander het die antieke [[Kelte]] in ''dusii'' geglo; hulle was harige [[demoon|demone]] wat glo soms menslike vorms aangeneem en sterflike vroue verlei het.{{sfn|West|2007|pages=292–294}} Latere figure in Keltiese [[folklore]], insluitende die [[Ierland|Ierse]] ''bocánach'', die [[Skotland|Skotse]] ''ùruisg'' (''brownie'') en ''glaistig'' en die [[Manx-Gaelies]]e ''goayr heddagh'' is ook halfmens en halfbok.{{sfn|West|2007|page=294}} Die leksograaf Hesychios van Alexandrië (5de of 6de eeu n.C.) het geskryf die [[Illiriërs]] het in sateragtige wesens met die naam ''deuadai'' geglo.{{sfn|West|2007|pages=293–294}} Die ''[[lesji]]'' van die [[Slawiese mitologie]] toon ook ooreenkomste met saters: Hy word beskryf as bedek met hare, en met die horings, ore en voete van ’n bok en "klouagtige vingernaels".{{sfn|West|2007|page=294}}
Hierdie wesens is in ander mitologieë ook moeilikheidmakers, skelms en dansers.{{sfn|West|2007|pages=294–295}} Daar is geglo die ''lesji'' mislei reisigers sodat hulle verdwaal.{{sfn|West|2007|page=294}} In [[Germaanse tale|Germaanse]] mitologie dans [[Elf (mitologie)|elwe]] ook in oop dele van beboste gebiede.{{sfn|West|2007|page=295}} Hulle het ook poetse gebak, perde en kinders gesteel en mense se hare geknoop.{{sfn|West|2007|page=295}} Volgens West "kan ons herhalende eienskappe herken" in sulke wesens en kan hulle moontlik in die een of ander vorm teruggespeur word na die Proto-Indo-Europeërs.{{sfn|West|2007|page=303}}
== Verwysings ==
*[[Lêer:Crystal txt.png|15px]]
* Harry Thurston Peck ''Harpers Dictionary of Classical Antiquities'', 1898: "Faunus", "Pan" en "Silenus".
* {{citation|last=West|first=Martin Litchfield|date=2007|title=Indo-European Poetry and Myth|url=https://books.google.com/books?|publisher=Oxford University Press|location=Oxford, Engeland|isbn=978-0-19-928075-9|ref=harv}}
{{Verwysings|2}}
== Eksterne skakel ==
| |||