Tafelberg: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Besig |
Uitgebrei, besig |
||
Lyn 57:
[[Beeld:Cape Town Pano1.jpg|thumb|center|900px|’n Panorama vanaf Tafelberg. Van links kan gesien word: [[Leeukop]], [[Vlaeberg]], [[Robbeneiland]], die [[Kaapstad]]se middestad, [[Tafelbaai]] en [[Duiwelspiek]].]]
{{-}}
==Geskiedenis==
[[Beeld:Hodges cape-good-hope.jpg|thumb|''Tafelberg uit [[James Cook|kapt. Cook]] se skip, HMS Resolution'', deur William Hodges (1772).]]
Sien die "[[Tafelberg#Eksterne skakels|Eksterne Skakels]]"-afdeling laer af vir roetegidse. Tafelberg is nie 'n verskriklik gevaarlike berg nie, maar die volgende raad behoort gevolg te word:▼
[[Beeld:De Villiers reservoir.jpg|thumb|Die De Villiers-reservoir op Tafelberg.]]
* Neem 'n [[hoed]] en sonroom saam, veral as jy nie gewoond is aan die Suid-Afrikaanse son nie.▼
* Neem 'n warm kledingstuk saam, selfs al jy dink dat jy dit nie gaan nodig hê nie. Die weer is koeler aan die bokant, en verander vinnig. Jy kan jouself binne 'n [[wolk]] bevind, of dit kan koud en nat met 'n koue wind wees. As daar enige moontlikheid van gure weer is, neem waterbestande klere saam. Die bokant van Tafelberg is omtrent die enigste plek in die Kaapse Skiereiland wat [[ryp]] op koue [[winter]]saande kry.▼
Daar is baie bewyse dat mense in die [[voorgeskiedenis]] in die gebied gewoon het. Sowat 2 000 jaar gelede het die [[Khoi]]-sprekende volke uit die noorde na die Skiereiland migreer. Voorheen is die gebied deur [[Nomade|nomadiese]] [[!Kwi]]-sprekers bewoon. Die koms van [[vee]]boere het gelei tot die instroming van troppe [[bees]]te en [[Skaap|skape]]. Toe [[Europa|Europeërs]] die eerste keer op die Kaapse Skiereiland voet aan wal sit, was die [[Goringhaiqua|!Uriǁʼaekua]], of Goringhaiqua, die oorheersende plaaslike bevolking. Hulle is vermoedelik die voorouers van vandag se [[Korana]]-volk. Hierdie oorspronklike bewoners van die gebied, die [[Khoisan|Khoi-San]], het Tafelberg ''Hoerikwaggo'' ("Seeberg") genoem.<ref>{{cite web|url=http://www.archivalplatform.org/blog/entry/place_names_of/|title=Place Names of Pre-colonial Origin and their Use Today|publisher=The Archival Platform|first=Bradley|last=van Sitters|date=2 Augustus 2012}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.co.za/books?ei=VjqFUKuOOI-RhQfG0IGYAw&id=peJBAAAAYAAJ&dq=Hottentot+Place+Names&q=Table+Mountain&hl=en|title=Hottentot (Khoekhoen) Place Names|first=Gabriel Stefanus|last=Nienaber|first2=PE|last2=Raper|publisher=Onomastic Research Centre, Human Sciences Research Council|date=1983}}</ref>
* Neem [[water]] saam. Die bergstrome is drinkbaar, selfs as dit [[donkerbruin]] deur die plantegroei gekleur is, maar dit mag droog wees in die [[somer]] en 'n risiko van ontwatering bestaan.▼
* Moenie [[vuur]]maak buite die gemerkte areas nie: daar kom té veel bergvure in die somer voor. Daar is geen vuurmaakplek aan die bokant nie.▼
António de Saldanha was die eerste Europeër wat in Tafelbaai geland het. Hy het die berg in 1503 uitgeklim en dit '''Taboa do Cabo''' ("Tafel van die Kaap") in sy moedertaal, [[Portugees]], genoem. Tekens van die groot kruis wat die Portugese seevaarder op Leeukop aangebring het, kan steeds gesien word.
* Neem 'n [[kaart]] of iemand saam wat die area goed ken.▼
* Stel iemand in kennis waarheen jy gaan. Moenie alleen stap nie, en moenie van die pad afdwaal in die donker of mis nie. Daar is 'n paar afgronde en doodloopklowe wat fataal kan wees.▼
In 1796, tydens die Britse besetting van die Kaap, het [[James Henry Craig|generaal-majoor sir James Craig]] opdrag gegee dat drie [[blokhuis]]e op Tafelberg gebou word: die Koning, Koningin en Prins se Blokhuis. Twee is vandag bouvallig, maar die Koning se Blokhuis is nog in ’n goeie toestand<ref name="fsg">{{cite web|url=http://www.fsgfort.com/DB/F034/04/Text.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20110711045554/http://www.fsgfort.com/DB/F034/04/Text.htm |archive-date=2011-07-11 |title=The First British Occupation (1795–1803) |publisher=The Fortress Study Group |accessdate=2009-02-01 }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.capeofgoodhope.org/test/kings.htm |title=Kings Block House |publisher=Cape of Good Hope Living Heritage |accessdate=2009-02-01 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081118173345/http://www.capeofgoodhope.org/test/kings.htm |archivedate=18 November 2008 |df=dmy }}</ref><ref>{{cite journal|title=THE BATTLE OF BLAAUWBERG - 200 YEARS AGO|journal=Military History Journal |publisher=The South African Military History Society|volume=13|issue=4|url=http://samilitaryhistory.org/vol134ws.html|accessdate=2016-06-03}}</ref> en maklik bereikbaar.
* 'n Mens kan moontlik plek-plek ontvangs met jou [[selfoon]] kry (veral op plekke waar jy uitkyk oor die stedelike gebiede om die berg), maar moenie daarop reken nie.▼
Ersntige pleidooie vir ’n nasionale park op die Kaapse Skiereiland wat om Tafelberg gesentreer is, het in die middel 1930's begin. Ná ’n groot brand in 1986 het die koerant ''[[Cape Times]]'' ’n "red die berg"-veldtog begin en in 1989 is die Skiereilandse Beskermde Natuuromgewing (CPPNE)-gebied gestig. Omgewingsbestuur is egter steeds in die wiele gery deur die aard van grondeienaarskap op die skiereiland. Ná nog ’n groot brand in 1991 is prokureur-generaal [[Frank Kahn]] aangestel om konsensus te bereik oor ’n plan om die bestuur van die CPPNE te laat realiseer. In 1995 het prof. Brian Huntley aanbeveel dat [[Sanparke|SANParke]] aangestel word om die CPPNE te bestuur, met ’n ooreenkoms wat in April 1998 onderteken is om sowat 16 000 ha aan SANParke oor te dra. Op 29 Mei 1998 het die destydse [[president]], [[Nelson Mandela]], die Skiereilandse Nasionale Park afgekondig. Dit is later hernoem tot die [[Tafelberg Nasionale Park]].<ref>{{Cite book|title=Burning Table Mountain: an environmental history of the Cape Peninsula|last=Pooley|first=Simon|publisher=Palgrave / UCT Press|year=2014|isbn=978-1-349-49059-2|location=Londen / Kaapstad|pages=135–161|quote=|via=}}</ref>
Brande is algemeen op die berg. Die mees onlangse groot brande sluit in dié van Januarie 2006, wat groot hoeveelhede [[plant]]e vernietig en tot die dood van ’n [[Toerisme|toeris]] gelei het (’n klag van [[brandstigting]] en [[strafbare manslag]] is later aanhangig gemaak teen ’n Britse man wat daarvan verdink is dat hy die brand gestig het) en Maart 2015.<ref>{{Cite news|url=http://www.iol.co.za/capetimes/importance-of-fire-to-fynbos-1828492|title=Independent Online|last=Pooley|first=Simon|date=6 Maart 2015|work=|access-date=10 Januarie 2017|via=Google}}</ref>
In November 2011 is Tafelberg in ’n openbare stemming aangewys as een van die wêreld se [[Sewe wonders van die wêreld#Nuwe sewe natuurwonders|New7Wonders of Nature]].<ref name="new7wonders.com">{{cite web| url=http://www.new7wonders.com| title= The Provisional New 7 Wonders of Nature | publisher= new7wonders.com| accessdate=2011-11-11}}</ref>
==Geologie==
Line 86 ⟶ 94:
Die mees algemene [[soogdier]] op die berg is die [[dassie]], 'n dier soos 'n haas-grootte bruin [[marmot]]. Hulle kom veral saam voor by die boonste kabelkarstasie, waar hulle voed op [[Voedsel#Oorskietvoedsel|oorskiet gemorskos]]. 'n Mens kan moontlik [[bobbejaan|bobbejane]], 'n paar [[slang]]e en [[skilpad|skilpaaie]] ook vind, asook 'n paar Himalaaise tahrs wat afstammelinge is van ontsnaptes uit 'n dieretuin in die 1930's, maar hulle is besig om uitgeroei te word op die berg. Die laaste [[leeu]] in die area is rondom [[1802]] doodgeskiet.
==
▲Sien die "[[Tafelberg#Eksterne skakels|Eksterne Skakels]]"-afdeling laer af vir roetegidse. Tafelberg is nie 'n verskriklik gevaarlike berg nie, maar die volgende raad behoort gevolg te word:
▲Volgens dokumentasie is die eerste persoon wat die berg bestyg het [[Antonio de Saldanha]], in [[1503]]. Drie damme, die Woodhead, Hely-Hutchinson en De Villiers reservoirs, is gebou in die 1800's om Kaapstad se watervoorsiening aan te vul, en 'n kabelkar wat na [[Kampsbaai]] afgedaal het is aangebou om materiale en mannekrag te vervoer. Die kabelkar is lank reeds vervang, maar die ankerpunte van die ou boonste stasie kan steeds gesien word. [[Kaapstad]] se watervereistes het lankal die damme se kapasiteit oorskry. Hulle maak dus nie meer deel uit van die watervoorsiening nie.
▲* Neem 'n [[hoed]] en sonroom saam, veral as jy nie gewoond is aan die Suid-Afrikaanse son nie.
▲* Neem 'n warm kledingstuk saam, selfs al jy dink dat jy dit nie gaan nodig hê nie. Die weer is koeler aan die bokant, en verander vinnig. Jy kan jouself binne 'n [[wolk]] bevind, of dit kan koud en nat met 'n koue wind wees. As daar enige moontlikheid van gure weer is, neem waterbestande klere saam. Die bokant van Tafelberg is omtrent die enigste plek in die Kaapse Skiereiland wat [[ryp]] op koue [[winter]]saande kry.
▲* Neem [[water]] saam. Die bergstrome is drinkbaar, selfs as dit [[donkerbruin]] deur die plantegroei gekleur is, maar dit mag droog wees in die [[somer]] en 'n risiko van ontwatering bestaan.
▲* Moenie [[vuur]]maak buite die gemerkte areas nie: daar kom té veel bergvure in die somer voor. Daar is geen vuurmaakplek aan die bokant nie.
▲* Neem 'n [[kaart]] of iemand saam wat die area goed ken.
▲* Stel iemand in kennis waarheen jy gaan. Moenie alleen stap nie, en moenie van die pad afdwaal in die donker of mis nie. Daar is 'n paar afgronde en doodloopklowe wat fataal kan wees.
▲* 'n Mens kan moontlik plek-plek ontvangs met jou [[selfoon]] kry (veral op plekke waar jy uitkyk oor die stedelike gebiede om die berg), maar moenie daarop reken nie.
== Galery ==
| |||