Wysiging soos op 18:44, 22 Julie 2020 wysig JMK (besprekings \| bydraes) 12 740 edits k →‎Porositeit en deurlaatbaarheid ← Ouer wysiging		Wysiging soos op 18:50, 22 Julie 2020 wysig maak ongedaan JMK (besprekings \| bydraes) 12 740 edits kNo edit summary Nuwer wysiging →
Lyn 29: Die wêreldberoemde [[Kangogrotte\|Kango-grotte]] naby [[Oudtshoorn]], wat die [[Swartbergpas\|Swartberge]] 'n hele paar kilometer binnedring, kom voor in die dolomitiese Kango-formasie. Dikwels gebeur dit dat die onderaardse riviere te na aan die oppervlak kom en met verdere ondergrawing val die dak dan in om 'n sinkgat te vorm. Die deursnit van sinkgate wissel van enkele meter tot 200 meter. Sinkgate is volop in die dolomitiese formasies van [[Gauteng]], die [[Ghaapse plato\|Ghaapplato]] en die [[Otavibergland]]. Wanneer daar oor 'n lang tydperk'n menigte sinkgate vorm en sodoende 'n ruwe landskap geskep word, praat ons daarvan as 'n karstlandskap. Sinkgate vorm ook onder seevlak, en bekende voorbeelde word aangetref in die [[Suid-Chinese See]] en [[Rooisee]], en langs die kuste van [[Florida]], [[Belize]], die [[Bahamas]], [[Guam]] en [[Australië]]. Hierdie sogenaamde blougate huisves uiteenlopende seelewe-gemeenskappe wat korale, sponse, weekdiere, seeskilpaaie en haaie kan insluit. Die waterchemie van ~~die~~ blougate is uniek en dit wil voorkom of dit in wisselwerking met ~~akwifers~~akwifere en grondwater kan verkeer.<ref name="dock1">{{cite web \|last1=Dockrill \|first1=Peter \|title=Researchers Embark to Explore Mysterious 'Blue Hole' Hidden Off The Coast of Florida \|url= https://www.sciencealert.com/scientists-embark-to-explore-mysterious-blue-hole-hidden-off-the-coast-of-florida \|website=sciencealert.com \|publisher= ScienceAlert: Nature \|date= 21 Julie 2020 \|accessdate=22 Julie 2020}}</ref> == Fonteine == Dit is opmerklik dat fonteine meestal in klowe en teen berghange voorkom. Hoekom sou dit wees? Dit is juis daar dat die grondwatervlak en die aardoppervlak mekaar ontmoet vanweë die rotsstruktuur, en sodoende fonteine vorm. Daar is baie soorte fonteine en hulle kry hul name afhangende van hul verspreiding en ontstaanswyse. So kry 'n mens 'n valleifontein of rivier-oog indien die valleivloer op 'n spesifieke punt laer is as die omliggende grondwatervlak. Partykeer is die keerbank na boontoe gekrom om 'n ondergrondse kom te vorm, en fonteine wat so ontstaan, heet oorstromingsfonteine. 'n Kontakfontein ontstaan waar die kontak tussen die [[akwifer]] en die onderste keerbank blootgestel is. Versperringsfonteine word gevind al langs geologiese strukture (breuke en indringingsgange) wat dan as keerbank dien. Na swaar reëns ontstaan syferfonteine dikwels aan die voetenend van rotspuinmantels. Uit die aard van 'n fontein se ontstaanswyse is dit verstaanbaar hoekom fonteine verswak en selfs opdroog ten tyde van langdurige droogtes. Die akwifer moet gereeld nuwe water kry om die grondwatervlak op 'n konstante hoogte te behou. Warmbronne word gevoed deur grondwater wat relatief diep in die aardkors langs oop nate in die akwifer gesirkuleer het. (Hoe dieper 'n mens die aardkors binnedring, hoe warmer word dit.) Sulke fonteine het gewoonlik meer soute en [[Mineraal\|minerale]] in oplossing as gewone kouewater-fonteine.

Grondwater: Verskil tussen weergawes