Stele van die Aasvoëls: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Nuwe artikel, besig |
Klaar |
||
Lyn 29:
Die [[stele]] is oorspronklik uit ’n enkele stuk [[kalksteen]] gekerf, maar net sewe fragmente is vandag bekend. Die stukke is in die laat 19de eeu by Tello (antieke Girsu) in Suid-[[Irak]] ontdek en word nou in die [[Louvre]] vertoon. Dit is opgerig om die oorwinning van koning [[Eannatum]] van Lagasj te vier oor koning Ush van Umma.<ref>{{cite book |last1=Sallaberger |first1=Walther |last2=Schrakamp |first2=Ingo |title=History & Philology |date=2015 |publisher=Walther Sallaberger & Ingo Schrakamp (reds.), Brepols |isbn=978-2-503-53494-7 |page=74-75 |url=https://www.assyriologie.uni-muenchen.de/personen/professoren/sallaberger/publ_sallaberger/wasa_schrakamp_2015_arcane1.pdf}}</ref><ref>{{cite book |title=The Cities of Babylonia |publisher=Cambridge Ancient History |page=28 |url=https://books.google.com/books?id=6BY7AAAAIAAJ&pg=PA28 |language=en}}</ref>
==Ontdekking==
Die stele is nie volledig nie; net sewe fragmente is vandag bekend. Die eerste drie fragmente is tydens uitgrawings in die vroeë 1880's deur die Franse [[argeoloog]] Ernest de Sarzec ontdek by Tello, antieke Girsu, in wat vandag Suid-Irak is. Nog drie fragmente is tydens 1888-1889 se uitgrawings gevind. ’n Sewende fragment, wat later vasgestel is deel van die Stele van die Aasvoëls is en vermoedelik van Tello af kom, is in 1898 deur die [[Britse Museum]] op ’n antiekemark gekoop. Hoewel dié museum twee aanvanklike versoeke van die hand gewys het om die fragment aan die Louvre te oorhandig, is dit eindelik in 1932 aan die Louvre gegee sodat die stele gerekonstrueer kon word.<ref name=barrelet>{{cite journal |last1=Barrelet |first1=Marie-Thérèse |year=1970 |title=Peut-On Remettre en Question la "Restitution Matérielle de la Stèle des Vautours"? |journal=Journal of Near Eastern Studies |volume=29 |issue=4 |pages=233–258 |jstor=543336 |language=Frans |doi=10.1086/372081}}</ref>
==Beskrywing==
[[Beeld:Stele of Vultures detail 02.jpg|thumb|180px|links|’n Fragment van die stele wys aasvoëls met afgekapte mensekoppe in hulle snawels en wigskrifteks.]]
Die stele is gerekonstrueer asof dit 1,8 m hoog en 1,3 m breed was. Dit is omstreeks 2500-2400 v.C. gemaak<ref name=gard>{{cite book | first=Fred S. | last=Kleiner |author2=Mamiya, Christin J. | year=2006 | title=Gardner's Art Through the Ages: The Western Perspective — Volume 1 | url=https://archive.org/details/gardnersartthrou00fred | url-access=registration | edition=12de | publisher=Thomson Wadsworth | location=Belmont, Kalifornië, VSA | isbn=0-495-00479-0 | pages=[https://archive.org/details/gardnersartthrou00fred/page/22 22–23]}}</ref> en het reliëfs aan albei kante, wat vertolk word as ’n mitologiese en historiese kant
Verskeie voorvalle van die oorlog word op die stele uitgebeeld. Op een staan die koning, met sy naam om sy kop geskryf, voor ’n groep soldate met ’n wapen in sy hande. Op ’n ander ry hy in ’n strydwa tydens ’n veldslag en word hy deur soldate gevolg met helms op en met lanse in die hand. Sy naam staan voor sy kop geskryf.<ref name="JF46">{{cite book |last1=Finegan |first1=Jack |title=Archaeological History Of The Ancient Middle East |date=2019 |publisher=Routledge |isbn=978-0-429-72638-5 |page=46 |url=https://books.google.com/books?id=d72ZDwAAQBAJ&pg=PR46 |language=en}}</ref>
Op die ander kant van die stele is ’n beeld van die oorlogsgod [[Ninurta]], wat die gevange Ummaïete in ’n groot net hou. Dit beteken Eannatum het Ninurta die eer vir die oorwinning gegee.<ref name=gard/><ref name="JF46"/>
Die inskripsies op die stele het sleg bewaar gebly. Hulle vul die leë spasies in die tonele en loop aaneen van een kant na die ander. Die teks is in [[Sumer]]iese [[wigskrif]]. Daaruit is bekend dat Eannatum opdrag vir die stele gegee het. Hy beskryf die konflik met Umma oor Gu-Edin, ’n stuk [[landbou]]grond tussen die stadstate Lagasj en Umma.<ref name=winter>{{cite book |last1=Winter |first1=Irene J. |editor1-first=Herbert L. |editor1-last=Kessler |editor2-first=Marianna Shreve |editor2-last=Simpson |title=Pictorial Narrative in Antiquity and the Middle Ages |series=Center for Advanced Study in the Visual Arts, Symposium Series IV |volume=16 |year=1985 |publisher=National Gallery of Art |location=Washington DC |issn=0091-7338 |pages=11–32 |chapter=After the Battle is Over: The 'Stele of the Vultures' and the Beginning of Historical Narrative in the Art of the Ancient Near East }}</ref> In die veldslag wat ontstaan, seëvier Eannatum oor Umma.
Die inskripsie dui ook daarop dat Ush, die koning van Umma, in sy hoofstad in ’n rebellie vermoor is ná die verlies van 3 600 soldate: "Sy (Umma se) 3 600 lyke het tot aan die hemel gestrek [...] (hulle) hande teen hom gelig en hom in Umma doodgemaak.”<ref name="WS74">{{cite book |last1=Sallaberger |first1=Walther |last2=Schrakamp |first2=Ingo |title=History & Philology |date=2015 |publisher=Walther Sallaberger & Ingo Schrakamp (eds), Brepols |isbn=978-2-503-53494-7 |page=75 |url=https://www.assyriologie.uni-muenchen.de/personen/professoren/sallaberger/publ_sallaberger/wasa_schrakamp_2015_arcane1.pdf}}</ref>
<gallery>
Beeld:Stele_of_Vultures_detail_01_reverse.jpg|Deel van die "mitologiese" kant
Beeld:Stele of Vultures detail 03.jpg|Nog ’n fragment
Beeld:Stele of Vultures detail 01b.jpg|Deel van die veldslagfragment
Beeld:Stele of Vultures detail 01a.jpg|Nog ’n deel van die veldslagfragment
Beeld:Building funeral mounds, Stele of the Vultures.jpg|Die bou van begrafnisheuwels
Beeld:Akurgal king of Lagash son of Ur-Nanshe on the Stele of the Vultures.jpg|thumb|’n Inskripsie op die stele
</gallery>
==Verwysings==
{{Verwysings|3}}
==Skakels==
*[http://www.louvre.fr/en/oeuvre-notices/stele-vultures Die Stele van die Aasvoëls in die Louvre]
* Teks van die Stele van die Aasvoëls in: {{cite book |last1=Kramer |first1=Samuel Noah |title=The Sumerians: Their History, Culture, and Character |date=2010 |publisher=University of Chicago Press |isbn=978-0-226-45232-6 |pages=310-312 |url=https://books.google.com/books?id=iY9xp4pLp88C&pg=PA310 |language=en}}
{{CommonsKategorie-inlyn|Stele of the Vultures}}
{{vertaaluit| taalafk = en | il = Stele of the Vultures}}
| |||