Kommunikasie: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
No edit summary Etikette: Teruggerol Selfoonbydrae Wysiging op selfoonwerf |
k Wysigings deur 2804:D55:52F3:DA00:1928:B310:899A:43C5 teruggerol na laaste weergawe deur WhitePhosphorus Etiket: Terugrol |
||
Lyn 3:
'''Kommunikasie''' is die produksie, uitwisseling en betekenisgewing van boodskappe tussen [[mens]]e. Dit vind plaas binne 'n konteks van informasionele, relasionele en situasionele faktore wat ten doel het om mekaar te beïnvloed.<ref>Reijnders, 2002</ref> Kommunikasie kan plaasvind met behulp van tekens en andere uitdrukkingsvorme. As daar met behulp van beelde gekommunikeer word, noem ons dit [[visualisasie]]; dink aan diagramme en kaarte.
== Geskiedenis ==
Die ontwikkeling van kommunikasiemiddele is van groot belang vir die geskiedenis van die mensdom. Aanvanklik het die mens naas gebare en gesigsuitdrukkings net oor die gesproke taal beskik. Oor die ontstaan van taal is daar maar min bekend, en die gebrek aan gegewens het tot ongegronde gevolgtrekkings gelei. Voor die koms van skrif het mense deur middel van die gesproke woord en gebare met mekaar gekommunikeer.
Inligting is deur middel van die verteltradisie van geslag tot geslag oorgedra. In groot dele van die wêreld was daar lank rondreisende vertellers wat egter geleidelik deur nuwe kommunikasiemiddele verdring is. Die ontstaan van skrif het dit moontlik gemaak om inligting vas te lê. Eers van daardie stadium af is dit moontlik om met 'n mate van sekerheid iets oor die [[geskiedenis van kommunikasie]] te sê, omdat die mondelinge oordrag van inligting baie onbetroubaar was en nie deur latere geslagte gekontroleer kon word nie.
Die geskrewe taal het 'n lang ontwikkelingsproses deurgemaak, soos duidelik blyk uit die ontwikkeling van die Mesopotamiese spykerskrif (so genoem omdat die skryftekens soos spykerafdrukke gelyk het. Die oudste vorm van spykerskrif was ʼn beeldskrif of rotstekening: 'n geboë figuurtjie het "man" beteken, ʼn gehalveerde driehoek "vrou" en ʼn sirkel "son". later het die spykerskrif tot 'n ideografiese skrif ontwikkel: die sirkel het nou nie meer net die son voorgestel nie maar ook byvoorbeeld warmte.
Soos by alle beeld- en ideografiese skrifte het skrif onafhanklik van die klanke van die gesproke woord ontstaan. Die voordeel hiervan was dat die geskrewe taal verstaan kon word deur mense wat nie mekaar se dialekte verstaan het nie, soos wat vandag nog die geval is met Chinees. Die nadeel van die stelsel is die groot aantal tekens wat geleer moet word. Die derde stadium van spykerskrif was 'n ontwikkeling in die rigting van fonetiese skrif: 'n skrif waarin die tekens of simbole die klanke van die gesproke taal voorstel.
In sy uiteindelike vorm was spykerskrif gedeeltelik foneties: sommige tekens het nie net 'n voorwerp of ʼn eienskap van 'n voorwerp aangedui nie, maar ook die klank wat met die voorwerp geassosieer is. Die Grieke het 'n suiwer fonetiese skrif gebruik, waardeur hulle met 'n taamlik eenvoudige alfabet kon volstaan omdat die aantal spraakklanke van 'n taal baie minder is as die aantal begrippe. Die gevolg was dat dit baie makliker was om te skryf en dat die geskrewe taal dieselfde juistheid as die spreektaal gehad het. Uit Griekeland het die alfabet in omstreeks die 10e eeu verder na Wes-Europa versprei en die grondslag gevorm vir alle moderne skrifte.
=== Papier en boekdrukkuns ===
Min mense kon aanvanklik lees en skryf. Deur die ontwikkeling van die alfabet is die skryftaal vereenvoudig, maar die grootskaalse verspreiding van die geskrewe woord was sonder die boekdrukkuns en die invoer van papier nog onmoontlik. Die Egiptenare het van omstreeks 2500 v.C. papirus gebruik om op te skryf. Die stingels van die papirus plant is in die lengte deurgesny en in twee lae opmekaar gepers. Later is perkament gebruik.
Aanvanklik was perkament behandelde leer wat in die 2e eeu v.C. in die stad Pergamum vervolmaak is en aan die stad sy naam besorg het. Dit het ʼn langer lewensduur as papirus gehad en so die Egiptiese uitvinding langsamerhand verdring. In 105 n.C. het die Chinese daarin geslaag om 'n pap of pulp van plantvesels te maak waarvan papier gemaak kon word. Die papier wat ʼn mens vandag ken, word volgens die beginsel vervaardig. Die proses het egter eers diep in die Middeleeue deur middel van Chinese krygsgevangenes in [[Wes-Europa]] bekend geword.
Tot omstreeks die helfte van die 15e eeu is boeke met die hand geskryf, meestal deur monnike. Omdat dit baie tydrowend was, was daar maar min boeke in omloop. Die wat wel bestaan het, was hoofsaaklik in die besit van die kloosters, universiteite en so meer. Teen die helfte van die 15e eeu het [[Johannes Gutenberg]] (ca. 1397- 1468) in Duitsland boeke met los letters begin druk. Die tegniek het dit moontlik gemaak om boeke vinniger te reproduseer en die boeke was terselfdertyd makliker leesbaar as die wat met die hand geskryf was.
Die uitvinding van die boekdrukkuns het dit moontlik gemaak om geskrewe tekste werklik op groot skaal te versprei en het ook die opkoms van die koerant moontlik gemaak. Naas kommunikasie deur middel van die geskrewe woord is daar ook ander middele om die afstand tussen die sender en die ontvanger van boodskappe te oorbrug, soos byvoorbeeld die rookseine van die [[Rooihuide]] en seine met tromme en ligbakens. Die Fransman [[Claude Chappe]] (1763-1805) het teen die einde van die 18e eeu 'n seinstelsel ontwikkel wat in die hele Europa, die [[Sowjetunie]] en selfs in [[Egipte]] ingevoer is. Vir die seinstelsel, die optiese telegraafstelsel, is daar oral hoë stellasies gebou waarvandaan die volgende stellasie duidelik sigbaar was. Deur met drie beweegbare stokke sekere tekens te maak waarvan die betekenis vooraf vasgestel is, kon 'n berig oorgedra word.
=== Elektrisiteit ===
Na die ontdekking van elektrisiteit het Samuel Morse hom toegelê op die ontwikkeling van die elektriese telegraaf. Met behulp van 'n elektromagneet en die Morsealfabet, waarin die letters van die gewone alfabet in kort en lang seine omgesit is, kon berigte deur middel van 'n elektriese kabel oor groot afstande oorgedra word. Na die uitvinding van die telegraaf het talle mense geprobeer om die gesproke woord direk deur middel van kabels oor te dra. Die doel is bereik toe [[Alexander Graham Bell]] in 1876 op ʼn tentoonstelling in [[Philadelphia]] die elektriese telefoon gedemonstreer het.
Hierna het die moderne massamedia gevolg: aan die einde van die vorige eeu die rolprent, in die twintigerjare van die eeu die radio en in die dertigerjare televisie. Onlangse ontwikkelings op die gebied van kommunikasie is onder meer die gebruik van kommunikasiesatelliete, die beeldtelefoon en die sogenaamde kabelvisie, 'n vorm van geslotebaantelevisie waarvolgens 'n mens deur middel van ʼn telefoon op 'n private televisieuitsending kan inskakel.
== Kommunikasiewetenskap ==
| |||