Inval van Pole: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Stuur aan na Tohd8BohaithuGh1 will fall |
Anrie (besprekings | bydraes) k Wysigings deur User1131 teruggerol na laaste weergawe deur JAnDbot |
||
Lyn 1:
Die '''Inval van Pole''', kodenaam "''Fall Weis''", was 'n militêre konflik wat in [[1939]] in [[Pole]] plaasgevind het en was 'n voorloper van die [[Tweede Wêreldoorlog]]. Die inval is uitgevoer deur [[Nazi-Duitsland]], die [[Sowjetunie]] en 'n klein, Duits-geallieerde, [[Slowakye|Slowakiese]] eenheid.
Die inval van [[Pole]] het die begin van die Tweede Wêreldoorlog in Europa gekenmerk, siende dat Pole se westerse geallieerdes, die [[Verenigde Koninkryk]], [[Australië]] en [[Nieu-Seeland]]<ref>[http://www.nzhistory.net.nz/war/ww2-overview ''New Zealand's History Online: New Zealand and the Second World War''], deur die ''History Group of the Ministry for Culture and Heritage, Wellington, New Zealand''. 2005. Laaste besoek op 15 Januarie 2007.</ref> oorlog teen Duitsland verklaar het op [[3 September]] [[1939]]. Hul voorbeeld is gevolg deur, onder andere, [[Frankryk]], [[Suid-Afrika]] en [[Kanada]]. Die inval van Pole het op [[1 September]] [[1939]] begin: een week na die ondertekening van die geheime Molotow-Ribbentrop-verdrag deur Duitsland en die Sowjetunie, waarin hulle verklaar dat hulle militêre konflik tussen dié twee lande sal vermy. Die inval het tot gevolg gehad dat Pole geheel en al deur Duitsland en die Sowjetunie beset was.
Nazi-Duitsland het [[Operasie Himmler]] in werking gestel: die doel van dié operasie was om Nazi-Duitsland 'n rede of verskoning te gee om Pole binne te val. Die operasie het bestaan uit 'n reeks aanvalle wat uitgevoer is onder die dekmantel van die Pole, om sodoende die illusie van 'n agressiewe Pole te skep, met Duitsland in die kruisvuur. Op [[31 Augustus]] [[1939]] het die Duitsers 'n aanval geloods teen ''Sender Gleiwitz'', 'n Duitse radiostasie, en as "wedervergelding" het Duitse magte Pole van die Noorde, Suide en Weste ingeval. Die Poolse leër was dun versprei langs hul lang grense en was gou geforseer om na die Ooste terug te trek. Na die mid-September Poolse nederlaag in die [[Slag van Bzura]], het die Duitsers 'n duidelike voordeel gehad. Die Poolse magte het verder na die Suidooste teruggetrek, volgens 'n plan wat 'n lang verdedigingslyn vereis het naby die grens tussen Pole en Roemenië, vanwaar die Geallieerdes 'n teenaanval sou loods en verligting aan die Poolse troepe sou bring.<ref name="Baliszewski-MH>Dariusz Baliszewski. [http://www.wprost.pl/ar/?O=66711 ''Most honoru''], Tygodnik "Wprost", Nr 1138 (19 September 2004)]</ref>
[[Beeld:MolotovRibbentropStalin.jpg|thumb|250px|Sowjetse Minister van Buitelandse Sake, Molotow, onderteken die Molotow-Ribbentrop-verdrag in Moskou op 23 Augustus 1939.]]
Op [[17 September]] [[1939]] het die Sowjetse [[Rooileër]], in samewerking met Duitsland, die oostelike dele van Pole binnegeval. Die Sowjetse magte het hul deel uitgevoer, soos in die geheime bylaag van die Molotow-Ribbentrop-verdrag vervat is: dié bylaag het Oos-Europa in Nazi en Sowjetse sfere van invloed verdeel. Soos die tweede front hulle in die gesig gestaar het, het die Poolse regering besluit dat die verdedigingstroepe naby die Suidoostelike grens se missie nie meer uitvoerbaar was nie en het hulle beveel dat alle troepe hulself na neutrale [[Roemenië]] onttrek. Teen [[1 Oktober]] het Duitsland en die Sowjetunie die hele Poolse gebied in hul mag gehad, alhoewel die Poolse regering nooit oorgegee het nie. Pole se oorblywende land- en lugmagte het ook na hul buurlande, Roemenië en [[Hongarye]], teruggeval. Baie van die bannelinge het daarna by die nuutgeskepde Poolse Leër aangesluit in geallieerde Frankryk, Sirië (toe 'n Franse mandaat) en die Verenigde Koninkryk.
In die nasleep van die konflik is 'n versettingsbeweging, die Poolse Geheime Staat (ook genoem die Poolse Ondergrondse Staat), gevorm. Pole se vegeenhede het aangehou om die Geallieerdes se militêre operasies te steun, tot aan die einde van die Tweede Wêreldoorlog. Duitsland het die Sowjets-besette dele van Pole verower toe dit die Sowjetunie op [[22 Junie]] [[1941]] binnegeval het, maar het die gebiede weer verloor in [[1944]] aan die Sowjetse Rooileër. Tydens die verloop van die oorlog het Pole meer as 20% van sy vooroorlogse bevolking verloor onder 'n besetting wat die einde van die Tweede Poolse Republiek aangeteken het.
==Verwysings en bronnelys==
:''Hierdie artikel is groottendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia artikel, [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Invasion_of_Poland_%281939%29&oldid=137813486 "Invasion of Poland (1939)"].''
{{reflist}}
<!---Volgens die riglyne op die en.wp is dit beter om al die algemene bronne aan te haal, aangesien mens nie self kan bepaal uit watter bronne die gedeeltelike vertaling afkomstig is nie--->
<div style="font-size:80%;">
* Cooper, Matthew <cite>The German Army 1939-1945: Its Political and Military Failure</cite>. Stein and Day, Briarcliff Manor, NY, 19781 (ISBN 0-8128-2468-7).
* Dariusz Baliszewski, [http://www.wprost.pl/ar/?O=68347 ''Wojna sukcesów''], Tygodnik "Wprost", Nr 1141 (10 Oktober 2004). Pools. Laaste besoek op 24 Maart 2005.
* Dariusz Baliszewski [http://www.wprost.pl/ar/?O=66711 ''Most honoru''], Tygodnik "Wprost", Nr 1138 (19 September 2004)], Pools. Laaste besoek op 24 Maart 2005.
* Marek Jan Chodakiewicz. <cite>Between Nazis and Soviets: Occupation Politics in Poland, 1939-1947</cite>. Lexington Books, 2004 (ISBN 0-7391-0484-5).
* Ellis, John. <cite>Brute Force: Allied Strategy and Tactics in the Second World War</cite>. Viking Adult, 1st American ed edition, 1999. (ISBN 0-670-80773-7)
* Benjamin B. Fischer. "[https://www.cia.gov/csi/studies/winter99-00/art6.html The Katyn Controversy: Stalin's Killing Field]", ''Studies in Intelligence''. Winter 1999-2000. Laaste besoek op 10 Desember 2005.
* Jan T. Gross. <cite>Revolution from Abroad: The Soviet Conquest of Poland's Western Ukraine and Western Belorussia</cite>. Princeton: Princeton University Press, 2002 (ISBN 0-691-09603-1).
* Robert M. Kennedy <cite>The German Campaign in Poland (1939)</cite>. Zenger Pub Co, 1980 (ISBN 0-89201-064-9).
* Richard C. Lukas <cite>Forgotten Holocaust: The Poles Under German Occupation, 1939-1944</cite>. Hippocrene Books, Inc, 2001 (ISBN 0-7818-0901-0).
* Demut Majer, et al. <cite>Non-Germans under the Third Reich: The Nazi Judicial and Administrative System in Germany and Occupied Eastern Europe, with Special Regard to Occupied Poland, 1939-1945</cite>. Johns Hopkins University Press, 2003 (ISBN 0-8018-6493-3)
* Anita J. Prazmowska <cite>Britain and Poland 1939-1943 : The Betrayed Ally</cite>. Cambridge: Cambridge University Press, 1995 (ISBN 0-521-48385-9).
* Alexander B. Rossino <cite>Hitler Strikes Poland: Blitzkrieg, Ideology and Atrocity</cite>. Lawrence: University Press of Kansas, 2003 (ISBN 0-7006-1234-3).
* Peter Charles Smith <cite>Stuka Spearhead: The Lightning War from Poland to Dunkirk 1939-1940</cite>. Greenhill Books, 1998 (ISBN 1-85367-329-3).
* Keith Sword <cite>The Soviet Takeover of the Polish Eastern Provinces, 1939-41</cite>. Palgrave Macmillan, 1991, (ISBN 0-312-05570-6).
* {{cite book | author=Waclaw Stachiewicz | title=Wiernosci dochowac zolnierskiej | publisher=OW RYTM | year=1998 | id=ISBN 83-86678-71-2}}
* Steve Zaloga en Howard Gerrard. <cite>Poland 1939: The Birth of Blitzkrieg</cite>. Oxford: Osprey Publishing, 2002 (ISBN 1-84176-408-6).
* Zaloga, Steve. <cite>The Polish Army 1939-1945</cite>. Oxford: Osprey Publishing, 1982 (ISBN 0-85045-417-4).
* Encyklopedia PWN [http://encyklopedia.pwn.pl/33490_1.html 'KAMPANIA WRZESNIOWA 1939']. Laaste besoek op 10 Desember 2005.
</div>
[[Kategorie:Geskiedenis van Pole]]
[[Kategorie:Tweede Wêreldoorlog]]
[[be:Польская абарончая вайна 1939]]
[[bg:Полска кампания (1939)]]
[[cs:Invaze do Polska]]
[[de:Polenfeldzug]]
[[en:Invasion of Poland (1939)]]
[[es:Invasión de Polonia de 1939]]
[[fi:Puolan offensiivi]]
[[fr:Campagne de Pologne (1939)]]
[[he:המערכה בפולין]]
[[hu:Lengyelországi hadjárat (1939)]]
[[id:Invasi Polandia (1939)]]
[[it:Campagna di Polonia]]
[[ja:ポーランド侵攻]]
[[lv:Polijas kampaņa]]
[[nl:Poolse campagne]]
[[no:Felttoget i Polen i 1939]]
[[pl:Kampania wrześniowa]]
[[pt:Invasão da Polônia]]
[[ro:Invadarea Poloniei (1939)]]
[[ru:Польская кампания (1939)]]
[[sl:Poljska kampanja (1939)]]
[[th:การรุกรานโปแลนด์]]
[[vi:Cuộc xâm lược Ba Lan (1939)]]
[[zh:波蘭戰役]]
| |||