Slag van Majuba: Verskil tussen weergawes

Die veldslag by [[Majuba]] was die laaste van vier veldslaemilitêre botsings tussen [[Groot-Brittanje]] en die [[Boere]] van [[Transvaal]] gedurende die [[Eerste Vryheidsoorlog]] ([[Desember]] [[1880]] - [[Maart]] [[1881]]. Dit het op [[27 Februarie]] [[1881]] plaasgevind. Die klinkende en vernederende oorwinning wat die Boere behaal het, het die Britte gedwing om Transvaal weer sy vryheid te gee, nadat dit op [[12 April]] [[1877]] geannekseer is ('n verbreking van die [[Sandrivier-konvensie]] van [[1852]]).

Na die Britse anneksasie van Transvaal het die Boere op [[8 Desember]] [[1880]] te [[Paardekraal]] (wat later [[Krugersdorp]] geword het) tydens 'n protesvergadering die onafhanklikheid van Transvaal uitgeroep. Dit was die begin van die Eerste Vryheidoorlog. Die Boere het al die Britse garnisoene onder beleg geplaas en die eerste militêre botsing by [[Bronkhorstspruit]] oortuigend gewen.

Generaal-majoor Sir [[George Pomeroy Colley]] was die opperbevelvoerder van die Britse magte in [[Suid-Afrika]], asook die goewerneur van Natal en Hoë Kommissaris oor die Britse Kolonies in SuidelikSuidelike Afrika, 'n briljante man met 'n uitstekende militêre staat van diensrekord en voormalige professor aan die [[Sandhurst]] [[Militêre Akademie van Sandhurst]] in Engeland. Hy het 'n opmars van [[Natal]] na [[Pretoria]] begin om die garnisoene te ontset. Hy het met 1200 troepe kamp opgeslaan op die plaas [[Mount Prospect]], suid van Laingsnek.

[[Laingsnek]] was 'n strategiese plek waar die roete tussen [[Pietermaritzburg]] (in Natal) en Pretoria (in Transvaal) oor die Drakensberge gegaan het. 'n Boeremag van 1500 man onder Kommandant-generaal [[Piet Joubert]] het hulle op die lang rug van Laingsnek, net oostelikoos van Majuba, ingegrawe om Colley se opmars te stuit.

Op [[28 Januarie]] [[1881]] ([[Die Slag van Laingsnek]]) het Generaal Colley sonderse suksesmagte geprobeerprobeer om Laingsnek te verower, maar moes die aftog blaas nadat Kolonel Deane en baie van sy troepe gesneuwel het. Op [[8 Februarie]] [[1881]] (Die [[Slag van Ingogo]], ook bekend as die [[Slag van SkuishoogteSkuinshoogte]]) het Colley se troepe weer onsuksesvol met die Boere onder Generaal [[Nicolaas Smit]] slaags geraak.

Hierna het Colley nog 2000 troepe van [[Newcastle]] laat kom en die plan bedink om die berg Majuba te beset, vanwaar hy kon neerkyk op die Boere se stellings by Laingsnek. Die Britte het die berg gedurende die nag van [[26 Februarie]] uitgeklim. Daar was 405 Britse soldate op die berg, insluitend 171 van die [[58ste Regiment]] en 141 van die [[92ste Regiment]] (die ''[[92nd Highlanders]]''). Teen dagbreek om 04:30 is 'n aantalsoldate rondom die kruin van die berg uitgeplaas. Die ''[[Gordon Highlanders]]'' het die noordelike en noordwestelike kruin beset, asook [[Gordon se koppie]] (''[[Gordon's Knoll]]''), eneen dievan nnordelikedrie enkoppies noordwestelikebo-op kruin besetMajuba.

DieDaardie volgende oggend ('n Sondag)Sondagoggend het die Boere onmiddelik nadat hulle van die aanwesigheid van die Britse soldate op die berg bewus gewordgesien het, planne beraam om die bergdit te bestorm. Generaal Nicolaas Smit, die bevelvoerder, het vrywilligers gevra en het drie afdelings is gevorm onder leiding van kommandant [[Joachim Ferreira]], assistent-veldkornet [[Fanus Roos]] en assistent-veldkornet [[Danie Malan]]. Generaal Smit het opdrag gegee dat die manne bo 50 agter die rotse van die eerste plato moes bly skuil en na elke Engelsman wat sy kop oor die boonste rand uitsteek, moes skiet. Dit het dit moontlik gemaak vir die res van die Boere om onder vuurdekking tot reg onder die kruin te kom, wat hulle aannet die eind vanvoor die oggendmiddaguur, na 'n klim van ses uur, bereik het.

Intussen het Colley opdrag gegee dat die berg vir ten minste drie dae verdedig moetmoes word en het hy en baie van die troepe wat gedurendedwarsdeur die nag die berg uitgeklim het, verlore slaap ingehaal.

Teen 12:45 het die Boere met hewige geweervuur op Gordon se koppie losgebars en dit verower. Gedurende die volgende uur, het die Boere oor die kruin gestroom en die Britte met akkurate skietwerk groot veliese toegedien. Daar was groot verwarring en die Britte het na die suidekant van die bergtop begin vlug. Generaal Colley is bokant sy regteroog getrefraakgeskiet en is op die berg oorlede. Die res van die Britse mag het oor die agterste kruin gespring en is beseer, geskiet of gevange geneem.

* 'n Vredesooreenkoms is geteken, wat later tot die [[Pretoria Konvensie]] tussen die Britte en die nuutgestigtejong [[Suid-Afrikaanse Republiek]] gelei het en die Eerste Vryheidsoorlog beëindig het.

* Die Britte het die vier volslae nederlae (Bronkhorstspruit, Laingsnek, Skuinshoogte en Majuba) nie vergeet nie en dit het waarskynlik gevogegevolge gehad tydens die [[Tweede Vryheisoorlog]], beter bekend as die [[Anglo-Boereoorlog]] van [[1899]] - [[1902]]. ''"Remember Majuba!"'' het 'n strydkreet geword.

* Majuba, deur V.E. d'Assonville. Uitgegee deur Marnix, 1996.