Vlag van Noorweë: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Xqbot (besprekings | bydraes)
k robot Bygevoeg: bat-smg:Norvegėjės vieliava; cosmetic changes
Lyn 4:
 
{| style="text-align:center"
| [[BeeldLêer:Flag of Norway with proportions.svg|280px|Handels- en nasionale vlag: 6+1+2+1+12:6+1+2+1+6]]<br />Handels- en nasionale vlag
| width="50" |
| [[BeeldLêer:Flag of Norway, state with proportions.svg|340px|Staats- en oorlogsvlag: 6+1+2+1+6+11:6+1+2+1+6]]<br />Staats- en oorlogsvag
|}
Die rooi kleur is PMS 032 U en die blou kleur PMS 281 U volgens die Pantone-kleurstelsel, respektiewelik <tt>#EF2B2D</tt> (rooi) en <tt>#002868</tt> (blou) (en <tt>#FFFFFF</tt> (wit) in die RGB-stelsel.
 
== Geskiedenis ==
[[BeeldLêer:Unionsorlogsflagg 1815 etter Anker.jpg|thumb|200px|right|Die Sweeds-Noorse Unie se oorlogsvlag 1815-1844]]
[[BeeldLêer:Unionshandelsflagg 1818 etter Anker.jpg|thumb|right|200px|Die Sweeds-Noorse Unie se handelsvlag 1818-1844]]
[[BeeldLêer:Orlogsgjøs 1844.jpg|thumb|right|200px|Die «Sildesalaten» ("Haringslaai") met Sweedse proporsies het in die periode tussen 1844 en 1905 as gemeenskaplike oorlogs- en diplomatieke vlag gedien]][[BeeldLêer:Skandinavism.jpg|thumb|right|200px|Omstreeks 1850 was Skandinawië 'n politieke visioen. Die Noorse en Sweedse vlae op hierdie beeld toon albei die uniekenmerk]]
In die antieke tydperk en die Middeleeue was daar nog nie so iets soos nasionale vlae nie. Daarenteen het heersers en ander leiers wél oor hul eie vlae beskik; die krygsvolk het hom gewoonlik om die koninklike vlag geskaar. Dit is moeilik om te bepaal watter vlag as eerste in Noorweë gebruik is. Volgens historiese oorlewerings het Sint-Olav (Olav II Haraldsson) in die slag teen Nesje 'n wit kenteken met 'n slang gebruik.
 
=== Middeleeuse vlae en wapens ===
Voor hierdie tydperk was kentekens met 'n raaf en 'n draak gebruiklik. Magnus die Goeie het oor dieselfde kenteken soos Sint-Olav beskik, terwyl Harald Hardråde 'n raaf gebruik het. Koning Inge I se simbool was 'n rooi leeu op 'n goue agtergrond, terwyl Sverre 'n arend in goud en rooi gebruik het. Eirik Magnusson het vanaf 1280 'n goue leeu met kroon en byl op 'n rooi agtergrond as sy wapen gevoer. Hierdie kenteken het ook as wapen gedien en ten opsigte van sy ontwerp en motief met die huidige Noorse koningsvlag ooreengekom. Dit is waarskynlik deur latere Noorse monarge oorgeneem en het geleidelik ook as skeeps- en vestingsvlag gedien. Die oudste betroubare afbeelding is hertogin Ingebjørg se seël uit die jaar 1318.
 
=== Ontwikkeling vanaf die 17de eeu ===
Die leeuevlag het onder meer in 1698 nog steeds oor die vesting Akershus gewaai. Die Noorse leeue is in 1641 op die vlae van alle Noorse regimente geplaas. Dit is daarnaas ook op skepe en in ander vestings gebruik, maar uiteindelik gedurende die 17de en 18de eeu geleidelik uitgefaseer. Reeds in die 16de eeu was dit op see internasionaal gebruiklik om die land van herkoms met 'n nasionale vlag aan te dui, tog is die bevel om die Deense Danebrog as enigste wettelike handelsvlag op Noorse skepe te hys nie voor die jaar 1748 gegee nie.
Vanweë die politieke unie met Denemarke is die Deense vlag vanaf die 17de eeu ook in Noorweë gehys. In 1814 het Noorweë as selfregerende staat die leeu van die rykswapen in die Deense vlag se veld links bo gevoeg en dit tot in die jaar 1821 in die noordelike seegebiede gebruik. In 1815 is 'n gemeenskaplike Sweeds-Noorse staats- en oorlogsvlag vir albei ryksdele ingevoer - die Sweedse vlag met 'n wit kruis op 'n rooi agtergrond in die boonste veld digby die vlagpaal. Op 26 Oktober 1818 het 'n gemeenskaplike handelsvlag gevolg wat dieselfde motief vertoon het, maar reggesny is. Hierdie vlag is ook in verder af geleë seegebiede tot by die Spaanse Kaap Finisterre in die suide gebruik - veral as beskerming teen Noord-Afrikaanse seerowers wat 'n losgeld van Swede ontvang het. Daarnaas kon Noorse skepe in internasionale waters ook onder die Sweedse vlag seil. Sodoende was in die periode tussen 1818 en 1821 tegelykertyd drie verskillende handelsvlae gebruiklik.
 
=== Die huidige vlag ===
Die huidige vlag van Noorweë is in 1821 deur Fredrik Meltzer, 'n afgevaardigde in die Storting, ontwerp. As 'n verwysing na die vorige unie met Denemarke en die nuwe gemeenskaplike staat van Noorweë en Swede het Meltzer elemente uit die vlae van albei buurlande in sy ontwerp verenig - Denemarke se rooi en wit met Swede se blou kleur met 'n kruis in die middel volgens die patroon van ander Skandinawiese vlae. Die kombinasie van rooi, wit en blou het daarnaas ook by die tradisies van 'n aantal demokratiese lande aangesluit - die rewolusionêre Frankryk, die Verenigde State, Groot-Brittanje en Nederland.
 
Lyn 37:
Die Noorse unievlag het dieselfde donkerblou kleurskakering in sowel die kruis van die hoofvlag asook in die Sweedse gedeelte van die uniekenmerk getoon - daar was dus nooit meer as een blou kleurskakering in die unievlag nie. Dieselfde was van toepassing vir die Sweedse unievlag. Die Sweedse vlag se blouskakering was in die 19de eeu donkerder as vandag, alhoewel dit soms afwykings getoon het. Die Swede het altyd dieselfde kleurskakering in die Noorse gedeelte van die uniekenmerk gebruik, selfs al was dit ligter as die amptelike Noorse weergawe.
{| style="text-align:center"
| [[BeeldLêer:Norge-Unionsflagg-1844.svg|220px|Noorse unievlag 1844-1899]]<br />Noorse unievlag 1844-1899
| width="50" |
| [[BeeldLêer:Norge-Sverige-Sildesalaten.svg|160px|«Sildesalaten»]]<br />«Sildesalaten»
| width="50" |
| [[BeeldLêer:Svensk handelsflagg 1844-1905.png|250px|Sweedse unievlag 1844-1905]]<br />Sweedse unievlag 1844-1905
|}
As gevolg van die groeiende weerstand teen die politieke unie het die uniekenmerk ongewild geraak, en die eis vir "'n suiwer vlag" is veral deur die sosiaal-liberale ''Venstre''-party as 'n politieke vaandel rondgeswaai. Die Storting het die gebruik van 'n suiwer Noorse vlag in 1892, 1895 en 1898 goedgekeur. 'n Sodanige wetsbesluit is sonder koninklike bekragtiging op 10 Desember 1898 geneem, en op 15 Desember 1899 met betrekking tot Noorweë se handels- en nasionale vlag deurgevoer. Soos in die grondwet vasgelê, is die uniekenmerk op die oorlogsvlag tot by die opsegging van die politieke unie met Swede in 1905 bybehou. Net ná die ontbinding van die unie is die suiwer oorlogsvlag sonder uniekenmerk op 9 Junie 1905 gehys. In Swede is die uniekenmerk op die nasionale vlag tot by die einde van die jaar 1905 bybehou.
Lyn 52:
</gallery>
 
== Verwysings ==
{{Vertaling/Verwysing|no|Norges flagg|vertaaldatum=8 en 9 Junie 2008}}
 
== Bronne ==
* [http://www.stortinget.no/om_stortinget/flagg/flaggindex.htm ''Die amptelike webwerf van die Noorse parlement (Stortinget) - Flaggloven 100 år 1898-1998'']
 
Lyn 61:
[[Kategorie:Nasionale vlae]]
 
[[bat-smg:Norvegėjės vieliava]]
[[be-x-old:Сьцяг Нарвэгіі]]
[[bg:Национално знаме на Норвегия]]