Ekonomie van Suid-Afrika: Verskil tussen weergawes

In 2008 het Suid-Afrika goedere en dienste ter waarde van 8,2 miljard $ na Duitsland uitgevoer, terwyl invoere uit Duitsland 11,7 miljard $ beloop het. Duitsland was die belangrikste handelsvennoot van Suid-Afrika, nog voor die Verenigde State en Japan. Regstreekse Duitse beleggings in Suid-Afrika het in 2007 4,2 miljard € beloop. In hierdie jaar is 'n netto-afvloei van Duitse beleggingskapitaal ter waarde van 775 miljoen € aangeteken.

 

Volgens 'n ondersoek, wat deur Standard Bank gedoen is, is toerisme tans die belangrikste [[Verskaffer (ekonomie)|verskaffer]] van buitelandse valuta vir die land, met 'n inkomste van R 53,9 miljard (VSA-$ 5,232 miljard) in 2003 (of sewe persent van die bruto binnelandse produk) - nog voor die goudmynbou, wat R 35,3 miljard verdien het.

 

In 2004 het 6,678 miljoen internasionale toeriste (waarvan 4,6 miljoen uit Afrikalande en 1,9 miljoen uit oorsese lande) 'n besoek aan die land afgelê, teenoor net 703&nbsp;000 in [[1987]] (waarvan 334&nbsp;800 uit oorsese en 368&nbsp;500 uit Afrikalande). Die toerismebedryf het 6,729 miljard VSA-$ se buitelandse valuta vir die Suid-Afrikaanse ekonomie verskaf.<ref>Bron: World Tourism Organization. In: ''Der Fischer Weltalmanach 2007''. Frankfurt am Main: Fischer Taschenbuch Verlag 2006, bl. 705</ref> Suid-Afrika is die gewildste toeristebestemming in Afrika, nog voor [[Tunisië]] (vyf miljoen toeriste) en [[Egipte]] (4,9 miljoen).

 

 

''Sien hoofartikel [[Landbou in Suid-Afrika]] vir 'n meer probleemgeoriënteerde benadering''

Alhoewel dertien persent van Suid-Afrika se oppervlakte geskik is vir graanverbouing, het slegs 22 persent van hierdie landbougrond groot potensiaal. Die res is in 'n land waar neerslae ongelyk verdeel is sterk afhanklik van voldoende watervoorrade, en sommige gebiede word gereeld deur droogtes geteister. Bykans vyftig persent van Suid-Afrika se watervoorrade word deur die landboubedryf verbruik wat sowat 1,3 miljoen hektaar landbougrond onder besproeiing het.

 

Die plaaslike landbousektor lewer sowat 8 persent van Suid-Afrika se totale uitvoere op, met [[wyn]], sitrusvrugte, suiker, druiwe, mielies, vrugtesappe, wol en seisoenale vrugte soos appels, pere, perskes en appelkose. Ander belangrike uitvoerprodukte is avokado's, suiwelprodukte, blomme, verwerkte voedsel, huide en velle, [[vleis]], nie-alkoholiese dranke, pynappels, ingemaakte vrugte en neute.

 

Suid-Afrika se omgekeerde seisoene in vergelyking met Europa verseker dat die land 'n suksesvolle mededinger op die Europese markte kan wees. Suid-Afrika is die mees nabygeleë produsent van tuin- en sierplante vir Europese invoerders. Danksy die ooreenkoms oor wyn en alkoholiese dranke, wat Suid-Afrika met die Europese Unie aangegaan het, mag jaarliks 42 miljoen liter se wyn en alkoholiese dranke doeanevry na Europese bestemmings uitgevoer word.

 

[[Beeld:Whitewine - South Africa.jpg|thumb|right|250px|Suid-Afrikaanse [[witwyn]]]]

Suid-Afrika se wynbougebiede in die provinsie Wes-Kaap trek voordeel uit die plaaslike Mediterreense klimaat en die gunstige invloede van die koue Benguelastroom. Suid-Afrika is met 2,7 persent van die jaarlikse produksie, wat gelykstaan an 730 miljoen liter, tans die negende grootste wynprodusent ter wêreld. 4 406 wynprodusente en 561 wynkelderye was in 2004 in die land geregistreer en het sowat 340&nbsp;000 werkgeleenthede gebied. Suid-Afrika was in 2003 op sewe na die belangrikste wynprodusent ter wêreld met 885&nbsp;000 ton.<ref>''Der Fischer Weltalmanach 2007''. Frankfurt am Main: Fischer Taschenbuch Verlag 2006, bl. 653</ref>

Danksy die toenemende internasionale gewildheid van Suid-Afrikaanse wyne het die uitvoersyfers sedert die jare negentig skerp gestyg en beloop in 2002 reeds 220 miljoen liter (teenoor 'n skrale 25 miljoen in 1991). Die gewildste soorte vir die internasionale mark is Chenin Blanc en Cabernet Sauvignon.

 

 

Met 'n mynproduksie van 342 ton was Suid-Afrika ook in 2004 weer die belangrikste goudprodusent ter wêreld, alhoewel die land se aandeel aan die wêreldproduksie tussen [[1970]] en 2003 van sowat 75 tot 17 persent gedaal het. Die land beskik oor sowat veertig persent van die wêreld se goudvoorrade van sowat 56&nbsp;000 ton, maar aangesien gouderts in Suid-Afrika tot by 4&nbsp;000 meter onder die aarde uitgehaal moet word, is produksiekoste hier aansienlik hoër as in ander lande soos [[Australië]] en die [[Volksrepubliek van Sjina]], waar goud in oopgroefmyne ontgin kan word. Daarnaas het mynwerkers se lone in die laaste jare sterk gegroei.<ref>''Der Fischer Weltalmanach 2006''. Frankfurt am Main: Fischer Taschenbuch Verlag 2005</ref>

 

 

Suid-Afrika was in 2004 weer verreweg die belangrikste produsent van platina met 163 ton, gevolg deur die [[Russiese Federasie]] (60,6 ton), Kanada (26,4 ton) en die Verenigde State (4,0 ton).<ref>''Der Fischer Weltalmanach 2007''. Frankfurt am Main: Fischer Taschenbuch Verlag 2006, bl. 658-659</ref> Hierdie vier lande was ook die grootste [[Verskaffer (ekonomie)|verskaffer]]s op die wêreldmark. Die grootste invoerders met sowat 25 persent elk is die VSA, die Volksrepubliek van Sjina, Japan en Wes-Europa. Platina word veral vir die vervaardiging van uitlaatgas-katalisatore in die motorbedryf (sowat 40 persent van die internasionale vraag), vir die slaan van munte en die vervaardiging van juweliersware, in die elektroniese (hardeskywe in rekenaars), energie- (brandstofselle) en in die chemiese bedryf benodig.

As gevolg van die hoë vraag van sowel die Sjinese Volksrepubliek asook spekulante het pryse op die wêreldmark tussen 2003 en 2005 skerp gestyg en met tot by VSA-$ 900 per fynons 'n nuwe rekordvlak bereik. Die motorbedryf het weens die hoë pryse begin om platina met die nou verwante metaal palladium, wat teen laer pryse beskikbaar is, te vervang.<ref>''Der Fischer Weltalmanach 2006'', bl. 630</ref>

 

 

Die wêreldwye diamantemark word deur die Brits-Suid-Afrikaanse mynboumaatskappy De Beers se ''Central Selling Organization (CSO)'' oorheers, wat in 2004 65 persent van die markvolume beheer het. Dit sluit ook die meeste Russiese verkope van diamante in wat onlangs skerp gestyg het. Die mark is grotendeels onafhanklik van die jaarlikse ontginning, aangesien groot hoeveelhede diamante teruggehou word ter wille van prysstabilisering. Die wêreldwye diamante-ontginning het in 2003 78,665 miljoen karat beloop (sonder nywerheidsdiamante), waarvan 10,8 miljoen karat in Suid-Afrika.<ref>''Der Fischer Weltalmanach 2006'', bl. 628</ref>

Sowat 55 persent van die wêreld se chromietertsvoorrade is in die Bosveldkompleks (provinsies Mpumalanga en Limpopo) gekonsentreer, en tans word ook rofweg die helfte van die jaarlikse chromietertsproduksie in Suid-Afrika ontgin. Chroom speel 'n belangrike rol by die vervaardiging van vlekvrye staal en brandbestande materiale en word daarnaas ook in die chemiese bedryf gebruik.

 

 

Die internasionale vraag na ystererts het in 2004 skerp gestyg, veral danksy die snel groeiende staalvervaardiging in Oos-Asiatiese lande soos die Volksrepubliek van Sjina. Die pryse op die wêreldmark het met tussen 30 en 40 persent gestyg; toekomstige prysverhogings is vanweë die beperkte aanbod en hoër vragtariewe vir seevervoer onvermydelik. Die wêreldwye ontginning het in 2003 1&nbsp;066,3 miljoen ton beloop, waarvan 37,3 miljoen in Suid-Afrika. Die gemiddelde Fe-gehalte van Suid-Afrikaanse ystererts is 64 persent en vergelyk gunstig met dié van die belangrikste mynboulande soos Brasilië (229,6 miljoen ton, 65 persent), Australië (210,7 miljoen ton, 62 persent) en die Volksrepubliek van Sjina (130,5 miljoen ton, 60 persent).<ref>''Der Fischer Weltalmanach 2006'', bl. 629</ref>

 

 

Lood word veral in die motorbedryf vir die vervaardiging van batterye benodig (sowat 60 persent). Die wêreldmarkprys van lood het reeds in 2003 en 2004 skerp gestyg tot sowat VSA-$ 1&nbsp;023 (Maart 2004) nadat die Volksrepubliek van Sjina vir die eerste keer meer lood benodig het as wat die land self ontgin. Die wêreldproduksie het in 2003 2,978 miljoen ton beloop, waarvan 0,053 miljoen ton in Suid-Afrika ontgin is.<ref>''Der Fischer Weltalmanach 2006'', bl. 628</ref>

Suid-Afrika se steenkoolvelde lê in die oostelike [[Transvaal]]-gebied in die omgewing van [[Ermelo]] en [[Witbank]] (provinsie [[Mpumalanga]]), in die noordelike [[Vrystaat]] en in die Newcastle-Dundee-Vryheid-gebied in die noorde van KwaZoeloe-Natal.

 

[[Beeld:UraniumUSGOV.jpg|thumb|right|250px|Uraanerts]]

Uraan speel 'n belangrike rol in die energiebedryf waar dit as kernbrandstof in kernkragsentrales benodig word, maar word ook vir militêre doeleindes in kernwapens gebruik. Veral in die 1960's en 1970's, toe atoomenergie in die meeste nywerheidslande nog as 'n belowende alternatief tot konvensionele fossiele brandstowwe beskou is (een kilogram uraan lewer soveel energie soos 20&nbsp;000 kilogram steenkool<ref>Viljoen, Christo: ''Energie: So lyk die bronne tans''. In: Vrye Afrikaan, 12 Junie 2006. Aanlyn beskikbaar: [http://vryeafrikaan.co.za/lees.php?id=612 Vrye Afrikaan]</ref>), is wêreldwyd navorsing oor uraanbronne gedoen. 'n Hoë uraanaanbod op die wêreldmark het in die 1980's en 1990's egter daartoe gelei dat uraanontginning in die meeste uraanmynboulande afgeneem het. Gedurende die negentigerjare het ook groot uraanvoorrade, wat oorspronklik vir militêre doeleindes aangelê is, die wêreldmarkaanbod aangevul.

Suid-Afrika was in 2004 die agtste grootse uraanprodusent ter wêreld met 'n ontginning van 1&nbsp;058 ton, maar het volgens die Wêreldenergieraad met 635&nbsp;600 ton oor die vyfde grootste voorrade na die VSA, Niger, Australië en Kazakhstan beskik.<ref>''Der Fischer Weltalmanach 2007''. Frankfurt am Main: Fischer Taschenbuch Verlag 2006, bl. 683-684</ref>

 

{{reflist}}

 

* [http://www.southafrica.info/doing_business/economy/econoverview.htm southafrica.info - ''Economic overview'']

 

* [http://www.southafrica.info/overview/english/agriculture-english.htm southafrica.info - ''Agriculture'']