Sweeftuig

'n Sweeftuig is 'n tipe vliegtuig wat op sy eie deur die lug kan sweef.^[1] Sweeftuie is, anders as 'n warmlugballon of lugskip, swaarder as lug. 'n Sweeftuig kan so klein as 'n opgevoude papiervliegtuig wees, of groot genoeg om passasiers te dra. Sweeftuie kan ure lank vlieg as daar genoeg lugstrome is om hulle in die lug te hou.

Die eerste vliegtuig, swaarder as lug met 'n passasier, was 'n sweeftuig in 1849. Die sweeftuig het net 'n kort entjie gevlieg met 'n tienerseun aan boord, omdat 'n volwassene te swaar sou wees. Die sweeftuig is van 'n heuwel afgestoot en moes teen die wind in opstyg.

Moderne sweeftuie word deur ander vliegtuie of motors in die lug in opgetrek. Slinger-toerusting kan ook ingespan word om sweeftuie te lanseer (in die lug in te skiet). Hierdie slinger-toestelle werk soos 'n katapult. Wanneer die sweeftuig hoog genoeg is word die kabel ontkoppel en die sweeftuig vlieg op sy eie vlerke verder.

Sweeftuie het besonder lang vlerke om hul stygkrag te verhoog en word van ligte materiale vervaardig. Laaghout, veselglas of glasversterkte plastiek word gewoonlik hiervoor ingespan. Sommige beskik oor 'n klein enjintjie om hul vlug mee te verleng en sommige kan selfs op eie stoom opstyg.

Die vlieënier moet stygende lugstrome vind om in die lug te bly. Sulke lugstrome word veroorsaak deur wind wat teen heuwels opwaai, asook deur warm stygende lugstrome. Die langste sweeftuigvlug was 1600 km.^[2]

'n Sweeftuig se vermoë word aan sy sweef-verhouding gemeet. Dit dui hoe ver die sweeftuig vorentoe vlieg per meter wat dit val. Opleidingsvliegtuie se sweefverhouding is ongeveer 23 tot 1 (23:1). Nadat hulle die ideale hoogte bereik het sal hulle ongeveer 23 meter vorentoe sweef sonder dat dit weer hoër hoef te klim. Topverrigting sweeftuie se sweefverhouding kan tot 51:1 wees. Met goeie beplanning en deur die weersomstandighede optimaal in te span kan sweeftuie honderde kilometers ver sweef.^[3]

Sommige ruimtependeltuie is swaar sweeftuie. Hulle gebruik nie hul enjins as hulle die atmosfeer inkom om te land nie.

Verwysings

↑ (en) FAA Glider handbook Geargiveer 6 Februarie 2009 op Wayback Machine
↑ Ontdek Ongewone Vliegtuie, Pearson, 2002, ISBN 978-1-86891-223-0
↑ Absolute ekstase tussen hemel en aarde Geargiveer 12 Maart 2017 op Wayback Machine, besoek op 12 Maart 2017

Eksterne skakels

Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Sweeftuig.
(en) "Glider". Encyclopædia Britannica. Besoek op 31 Augustus 2019.

[1] (en) FAA Glider handbook Geargiveer 6 Februarie 2009 op Wayback Machine

[2] Ontdek Ongewone Vliegtuie, Pearson, 2002, ISBN 978-1-86891-223-0

[3] Absolute ekstase tussen hemel en aarde Geargiveer 12 Maart 2017 op Wayback Machine, besoek op 12 Maart 2017

[1]

[2]

[3]