Swjatoslaf I van Kiëf

Swjatoslaf I Grootprins van Kiëf

Swjatoslaf I (Russies: Святослав) (±942 – 972) was van 962 tot met sy dood in 972 grootprins van Kiëf-Roes. Hy was die seun van Igor en Olga en was bekend vir sy veldtogte na die ooste en suide om sy grondgebied uit te brei.

Swjatoslaf I van Kiëf en die Bisantynse keiser Johannes I Tzimiskes, skildery deur Klavdy Lebedev, 1916

Vorstehuis	Rjoerik
Gebore	± 942
Regeer	962 – 972
Voorganger	Olga
Opvolger	Jaropolk I
Kinders	Jaropolk, Oleg, Wladimir, Swjatoslaf
Vader	Igor
Moeder	Olga

Kiëf-Roes aan die begin van Swjatoslaf se bewind (in rooi), met sy invloedsfeer tot 972 (in oranje)

Vroeë lewe

Swjatoslaf was die eerste heerser van Kiëf-Roes wie se naam suiwer Slawies was en nie uit Oudnoors gekom het soos sy voorgangers s'n nie. Sekere geleerdes glo die naam Swjatoslaf, wat saamgestel is uit die stamme van die Slawiese woorde vir "heilig" en "glorie", was ’n kunsmatige afleiding van die name van sy voorgangers Oleg en Rjoerik (wat onderskeidelik "heilig" en "glorie" in Oudnoors beteken).

Oor sy jeug, toe hy oor Nowgorod geheers het, is niks bekend nie. Sy pa, Igor, is in 942 deur die Drewljanen vermoor en sy ma, Olga, het as regent oor Kiëf-Roes regeer totdat Swjatoslaf meerderjarig was.

Bewind

Die dekade waarin Swjatoslaf oor Kiëf regeer het, is gekenmerk deur ’n wilde uitbreiding van sy mag. Aan die einde van sy kort lewe was hy leier van die grootste staat in Europa.

Hy was so "vinnig soos ’n luiperd" en het nie die geduld vir administratiewe take gehad nie. Saam met sy troepe was hy heeltyds in oorlog gewikkel teen die naburige state. Die Russiese Primêre Kronieke sê oor hom:

Op sy veldtogte het hy geen wapens of kookgerei gedra nie, en hy het geen vleis gekook nie, maar het klein stukkies perde-, wilds- of beesvleis afgesny en dit geëet nadat hy dit oor die kole gaargemaak het. Hy het ook nie ’n tent gehad nie, maar ’n kombers onder hom gegooi en sy saal onder sy kop gesit, en sy manskappe het dieselfde gedoen.

Volgens die Kronieke was hy van gemiddelde lengte en liggaamsbou. Hy het sy hare en baard geskeer, maar ’n lang snor gehad. Hy het ook ’n lok of twee aan die kant van sy kop gehad om sy adellike afkoms aan te dui. Hy het verkieslik wit gedra asook ’n goue oorring met ’n robyn en twee pêrels. Ondanks die bekering van sy ma het hy die Slawiese heidense gode bly aanbid. Hy was blykbaar bang dat sy manskappe hul respek vir hom sou verloor as hy hom bekeer. Die steun van sy soldate was immers van lewensbelang in sy uitbreiding en behoud van die ryk.

Weens sy skielike dood was hy nie in staat om die mag oor sy verowerde gebiede te konsolideer en ’n doeltreffende ryk te skep nie.

Familie

Baie min is bekend oor Swjatoslaf se familie. Hy het verskeie kinders gehad, maar wie sy vroue was, word nie in die Kronieke genoem nie. By sy vroue het hy Jaropolk en Oleg gehad. Dis onbekend of hulle broers of halfbroers was. By Maloesja, ’n vrou van onbekende oorsprong, het hy Wladimir gehad, wat eindelik daarvoor gesorg het dat die hele Kiëf-Roes gekersten word.

Dood

Op sy terugkeer van ’n veldtog is Swjatoslaf op die Dnjepr-rivier deur die Petsjenege verras en verslaan (972). Volgens die Kronieke het Koerja, die khan van die Petsjenege, ’n drinkbeker uit sy skedel gemaak. Ná Swjatolaf se dood het die spanning tussen sy seuns gestyg en het ’n burgeroorlog tussen Oleg en Jaropolk uitgebreek. Oleg is gedood en Jaropolk het Swjatoslaf opgevolg.

Verwysings

Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Nederlandse Wikipedia-artikel nl:Svjatoslav I van Kiev