Taaldiskriminasie
Taaldiskriminasie is die onregmatige behandeling van 'n persoon bloot op grond van sy taalgebruik.
Hierdie taalgebruik waarteen gediskrimineer kan word, kan die individu se moedertaal wees, of dit kan ander eienskappe van sy spraak insluit, soos byvoorbeeld sy aksent, sinsbou of woordeskat (byvoorbeeld of die persoon 'n eenvoudige woordeskat het, of komplekse en variërende woorde gebruik). Daar kan ook teen 'n persoon gediskrimineer word as gevolg van sy vermoë of onvermoë om een taal in plaas van 'n ander te gebruik; byvoorbeeld, iemand wat Oksitaans in Frankryk praat sal waarskynlik anders behandel word as iemand wat Frans praat.[1] Op grond van 'n verskil in taalgebruik kan iemand outomaties oordele vorm oor 'n ander se welstand, opvoedkundige en sosiale status, karakter of ander eienskappe. Hierdie waargenome vooroordele kan dan na onregmatige behandeling van daardie persoon lei.
Taaldiskriminasie in Suid-Afrika
wysigCarolyn McKinley[2] het die Suid-Afrikaanse onderwysstelsel se taalbeleid skerp gekritiseer, omdat dit toenemend verengelsing voorstaan. Die universiteite van Pretoria, Vrystaat en Unisa wil heeltemal verengels. Universiteit Stellenbosch het selfs 'n taalbeleid wat Afrikaanse sprekers en hul taal minderwaardig ag.[3]
Volgens die grondwetkenner, Pierre de Vos (ook 'n alumni van Universiteit Stellenbosch), sal "’n universiteit met 'n taalbeleid wat direk of indirek nie-Afrikaanse sprekers uitsluit (omdat sommige kursusse slegs in Afrikaans onderrig word) nie aan artikel 29 (2) van die Grondwet voldoen nie." Aan die ander kant kan artikel 29 (2) van die Grondwet nie gelykheid waarborg nie, aangesien dit bepaal dat "elkeen die reg het om onderwys te ontvang in die amptelike taal of tale van hul keuse in openbare onderwysinstellings, soos skole of universiteite", maar hy kwalifiseer dit deur te sê dat dit slegs kan plaasvind "waar sulke onderwys redelikerwys doenlik is".
Carolyn McKinley[4] kritiseer 'n dominante taal, omdat dit teen die sprekers van ander tale diskrimineer, maar ook eentalige sprekers benadeel, omdat hulle eentalig sal bly.[3] In plaas daarvan om inheemse tale saam met koloniale tale in te span, gebruik die meeste Afrika-state steeds die koloniale taal as die primêre medium van onderrig.[3] 'n Gesaghebbende verslag van Unesco het bevind dat die gebruik van voormalige koloniale tale slegs die elite bevoordeel, en die grootste deel van die bevolking benadeel.[3]
Hoewel Engels oor die wêreld gebruik word, is dit nie 'n neutrale, onpartydige instrument nie. Volgens Anna Wierzbicka[4] is dit inherent deur die Anglo-kultuur gevorm en kan dit kwalik die kultuur-afhanklike perspektief, denke en waardes aanspreek. Dit bevat ook onsigbare waarde-oordele wat selfs skadelik is.
Verwysings
wysig- ↑ The Legal Aid Society-Employment Law Center, & the ACLU Foundation of North California (2002).
- ↑ Assosiaatprofessor in die departement van onderwys aan die Universiteit van Kaapstad en skrywer van Language and Power in Post-Colonial Schooling: Ideologies in Practice
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Ebbe Dommisse, Single dominant tongue keeps inequality in place, 16th November 2016. The Business Day
- ↑ 4,0 4,1 Anna Wierzbicka, Professor van Linguistiek, Australiese Nasionale Universiteit en skrywer van 'Imprisoned by English (boekresensie)