Tsjatoeranga

Tsjatoeranga (Sanskrit caturaṅga चतुरङ्ग) is 'n antieke (Guptatydperk) Indiese bordspel wat beskou word as die gemene voorganger van skaak, shogi, en makruk, en wat verwant is aan chiangtsi en janggi. Tsjatoeranga het omstreeks die 6de eeu in Gupta-Indië ontwikkel. In die 7de eeu is dit as sjatrandj in Sassanidiese Persië aangeneem en dit het weer in die laat Middeleeue in Europa tot skaak ontwikkel.

Krishna en Radha wat tsjatoeranga op 'n 8x8 Ashtāpada speel.

Die presiese reëls van tsjatoeranga is nie bekend nie. Skaakhistorici neem aan dat die spelreëls soortgelyk aan dié van die spel se opvolger, sjatrandja, was. Daar is in besonder nie sekerheid oor die skuiwe van die Gaja (olifant), die voorganger van die loper in moderne skaak, nie.

Twee belangrike aspekte van tsjatoeranga wat in skaak behoue gebly het, en wat nie in daardie stadium algemeen in ander spele was nie, is dat stukke verskillende waardes gehad het en verskillend beweeg het, en dat oorwinning afgehang het van die lot van 'n enkele stuk. Die stuk wat in skaak deur die koning verteenwoordig word, het in tsjatoeranga as die Raja bekend gestaan.