Vergeet

kognitiewe proses, mislukking, verlies
Bydraende faktor van	weglating
Het bydraende faktor	geheue versteuring, tyd, ontwrigting
Gekarakteriseer deur	normaliteit
Minder as	geheueverlies
Behandel, beperk, of bestuur deur	herinnering
Teenoorgestelde van	herinnering, learning or memory

Vergeet is die oënskynlike verlies of wysiging van inligting wat reeds geënkodeer en in 'n individu se kort- of langtermyngeheue gestoor is. Dit is 'n spontane of geleidelike proses waarin ou herinneringe nie uit geheueberging herroep kan word nie. Probleme met die onthou, leer en behou van nuwe inligting is 'n paar van die mees algemene klagtes van ouer volwassenes. Studies toon dat retensie verbeter met verhoogde repetisie. Hierdie verbetering vind plaas omdat repetisie help om inligting na langtermyngeheue oor te dra.^[1]^[2]^[3]

Oorsig

Versuim om 'n gebeurtenis op te spoor, beteken nie dat hierdie spesifieke gebeurtenis vir ewig vergete is nie. Navorsing het getoon dat daar 'n paar gesondheidsgewoontes is wat tot 'n mate kan verhoed dat vergeet so dikwels gebeur. Een van die eenvoudigste maniere om die brein gesond te hou en vergeet te voorkom, is om aktief te bly en te oefen. Om aktief te bly is belangrik omdat dit die liggaam in die algemeen gesond hou. Wanneer die liggaam gesond is, is die brein gesond en ook minder ontsteek. Daar is gevind dat ouer volwassenes wat meer aktief was minder episodes van vergeet gehad het in vergelyking met daardie ouer volwassenes wat minder aktief was. ’n Gesonde dieet kan ook bydra tot ’n gesonder brein en verouderingsproses wat weer tot gevolg het dat jy minder gereeld vergeet.

Oorsake van vergeet

Vergeet kan verskeie oorsake hê. Dit kan die gevolg wees van swak berging van inligting (ook bekend as enkodering of indruk), onvermoë om inligting te behou of nie meer in staat is om inligting te herwin nie. Inligting word beter gestoor of 'geënkodeer' as dit 'n sekere betekenis vir ons het (byvoorbeeld om 'n woord met iets anders te assosieer).

Indrukke of kennis kan passief vervaag, of kan op 'n meer aktiewe wyse uit die geheue vervaag deur inmenging met ander inligting. Byvoorbeeld, iets wat onlangs geleer is, kan iets anders wat ons in die verlede geleer het onderdruk. Dit word dan na verwys as terugwerkende inhibisie. Die omgekeerde, genoem proaktiewe inhibisie, kan ook plaasvind: iets wat vroeër geleer is, kan iets anders wat later geleer is, onderdruk. Ten slotte is dit moontlik dat ons iets vergeet omdat ons dit nie meer kan vind nie: dit is nog in die geheue, maar ons kan nie meer toegang daartoe kry nie. Herwinning is makliker as ons toegang het tot 'n instrument of 'wenk': 'n gesig of 'n melodie kan byvoorbeeld skielik die herinnering van 'n 'vergete' gebeurtenis uit die verre verlede terugbring.

Vergete toe gevind

Andersen, Bjork en Bjork het gevind dat die herwinning van sekere inligting in die geheue (byvoorbeeld waar ek vandag my motor geparkeer het) verwante inligting in die geheue kan onderdruk (byvoorbeeld waar ek my motor gister geparkeer het). Dit word herwinning-geïnduseerde vergeet genoem.

Opsetlike vergeet

Daarbenewens is daar ook 'n vorm van vergeet wat Bjork gerigte vergeet genoem het. Dit is 'n vorm van vergeet wat voortspruit uit die bewuste bedoeling om iets te vergeet. Byvoorbeeld, nadat ons 'n lys woorde gememoriseer het, word ons meegedeel dat ons dit nie verder hoef te memoriseer nie. ’n Ander lys wat geleer word, sê dit nie. Dit blyk nou dat wanneer dit daarna weergegee word, minder van die eerste lys onthou word as uit die tweede lys.

Geheueverlies in veroudering en demensie

Geheueverlies, en dus vergeet of vergeetagtigheid, is 'n aspek van normale kognitiewe veroudering. Herinneringe uit baie vroeë kinderjare (voor 3-5 jaar) blyk grootliks by die meeste mense verlore te gaan. Dit gaan hoofsaaklik oor verklarende geheue. Ander vorme van geheue blyk relatief stabiel te wees, selfs op latere ouderdom. Geheueverlies word ernstiger in ouderdomverwante siektes soos Alzheimer se siekte en Korsakov-sindroom. Ook breinbesering kan geassosieer word met tydelike of permanente geheueverlies (amnesie). Soms as gevolg van veroudering of uiterste alkoholverbruik, word meer onlangse herinneringe meer geraak as oueres.

Verwysings

↑ Maddox, G. B.; Balota, D. A.; Coane, J. H. & Duchek, J. M. (2011). "The role of forgetting rate in producing a benefit of expanded over equal spaced retrieval in young and older adults". Psychology and Aging. 26 (3): 661–670. doi:10.1037/a0022942. PMC 3168729. PMID 21463056.
↑ Wayne, W. & McCann, D. (2007). Psychology: Themes & Variety 2nd Canadian ed. Nelson Education Ltd: Thompson Wadsworth Publisher. ISBN 978-0-17-647273-3.
↑ John T. Wixted; Shana K. Carpenter. "The Wickelgren Power Law and the Ebbinghaus Savings Function" (PDF). Psychological Science. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 8 April 2016. Besoek op 31 Augustus 2016.

Bronne

Wixted, John T. (Februarie 2004). "The Psychology and Neuroscience of Forgetting". Annual Review of Psychology. 55 (1): 235–269. doi:10.1146/annurev.psych.55.090902.141555. PMID 14744216. S2CID 3057114.
McLeod, S. A. (2008). Simply Psychology; . Retrieved 19 February 2012, from Simply Psychology

[role_of_forgetting-1] Maddox, G. B.; Balota, D. A.; Coane, J. H. & Duchek, J. M. (2011). "The role of forgetting rate in producing a benefit of expanded over equal spaced retrieval in young and older adults". Psychology and Aging. 26 (3): 661–670. doi:10.1037/a0022942. PMC 3168729. PMID 21463056.

[2] Wayne, W. & McCann, D. (2007). Psychology: Themes & Variety 2nd Canadian ed. Nelson Education Ltd: Thompson Wadsworth Publisher. ISBN 978-0-17-647273-3.

[3] John T. Wixted; Shana K. Carpenter. "The Wickelgren Power Law and the Ebbinghaus Savings Function" (PDF). Psychological Science. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 8 April 2016. Besoek op 31 Augustus 2016.

[1]

[2]

[3]