Vilters-Wangs

Vilters-Wangs (tot 1996 amptelik Vilters genoem) 'n munisipaliteit in die Kanton St. Gallen. Dit is geleë in die kiesafdeling Sarganserland.

Vilters-Wangs
Kaart	Wapen
	Vlag
Land	Switserland
Kanton	St. Gallen
Distrik	Sarganserland
Koördinate	47°01′N 9°27′O
Stigting
Oppervlakte:
- Totaal	32,70 vk km
Hoogte bo seevlak	499 m
Bevolking:
- Totaal (31 Desember 2014)	4 552
- Bevolkingsdigtheid	139/vk km
Tydsone	UTC +1 (MET)
- Somertyd	UTC +2 (MEST)
Stadspresident	Bernhard Lenherr
Amptelike Webwerf	vilters-wangs.ch

Geografie

Vilters-Wangs is op die westelike helling van die Rynrivier-vallei geleë by die snelweg-vertakking Sarganserland. Die munisipaliteit strek tot by die bergspitse van die Pizol wat die "Grauen Hörnern" (grys horings) genoem word.

Geskiedenis

Wangs die dorp met die berg Gonzen in die agtergrond

Op die heuwel Severgall bo Vilters is argeologiese vondse uit die steentydperk, die bronstydperk, die laat Latène- sowel as die Romeinse tydperk gemaak. Vilters-Wangs is deel van die kerkgemeente van Mels. Sedert 1487 is Vilters-Wangs 'n selsfstandige Pfarrei.

In die laat middeleeue het grensgeskille tussen Vilters en Wangs ontstaan as gevolg van die Tobel Valeis, sodat die Abdy van Pfäfers, die beskadigde St Medards Kerk in 1785 nuut laat herbou het. In 1816 het Vilters en Wangs saamgesmelt, sodat beide deel van die politieke munisipaliteit van Bad Ragaz geword het.

In 1800 vernietig 'n vuur die hele dorp, behalwe die Kerk, die pastorie en die meule. In 1909 het nog 'n brand die dorp verwoes. Die Rynrivier-vallei en die dorp is herhaaldelik deur vloede oorspoel, soos in 1764 en 1840. Die boere het die Alpe en die Rynrivier-vallei (Allmenden Baschär en Rheinau) as weiding benut.

In die moderne tyd het die saaiboerdery naby die dorp, en by Rheinau belangriker geword. Die ekonomiese situasie verbeter tussen 1865–1876 na die regstelling van die Saarrivier wat sy oog op Vilterser gebied het, later is ook die Vilterserstroom gekorrigeer. Die maatskappy Elco (Losser) & co. (olie- en gasverhittingstelsels) is in 1928 gestig en het gou 'n belangrike ekonomiese faktor in die dorp geword.

Die private seunshoorskool Sonnenberg bestaan sedert 1950. In 2000 het die laerskole en hoërskole van Wangs en Vilters saamgesmelt.

Bevolking

Bevolkingsontwikkeling
Jaar	1850	1900	1950	1980	2000	2010
Bevolking	1659	1720	2205	3243	3891	4328

Toerisme

Die munisipaliteit besit 'n groot gedeelte van die Pizol streek, wat in die winter en in die somer 'n gewilde toeriste-aantreklikheid is. Naas staptoere is daar is ook 'n wye netwerk van kabelkarre.

Persoonlikhede

• Elmar Bigger (* 1949), politikus, sedert 1999 in die nasionale Raad
• Josef Heinrich Dietrich (* 1874 in Vilters; † 1956), 'n onderwyser, dirigent, musikant, komponis, en die geskiedskrywer
• Martin Kohler (* 1985) 'n Switserse fietswedren-kampioen
• Johann Künzle (* 1857 in St. Gallen; † 1945 in Zizers), kruiespesialis, dominee in Wangs van 1909 tot 1920

Literatuur

• Erwin Rothenhäusler, Dora Fanny Rittmeyer, Benedikt Frei: Die kunsmonumente van die Kanton St. Gallen, Band I: die distrik van Sargans. (= Kuns monumente van Switserland. Band 25). Ed. van die vereniging vir Switserse kunsgeskiedenis GSK. Bern 1951. DNB 750089172

Eksterne skakels

• Amptelike Webwerf van die munisipaliteit van Vilters-Wangs
• Werner Vogler: Vilters-Wangs by die die aanlyn-Historiese woordeboek van Switserland