Waterwiggelary
Waterwiggelary is 'n woord wat veral verwys na die praktyk om ondergrondse lopende water op te spoor, gewoonlik met behulp van die swaai van 'n stokkie, stafie of pendulum oor 'n kaart, of terwyl die wiggelaar beweeg oor 'n landsoppervlakte. Sommige handboeke oor waterwiggelary dring daarop aan dat dit slegs met behulp van varsgesnyde takkies kan geskied. Wetenskaplike navorsing omtrent hierdie bedryf kon nie bewys dat dit werk nie, maar dit word steeds deur talle mense geglo.
Die beweging van stokkies word nou algemeen toegeskryf aan die Idiomotoriese effek.[1] Die ideomotoriese effek is 'n sielkundige verskynsel waarin 'n persoon onbewustelike bewegings maak. In minder komplekse terme beweeg stokke slegs as gevolg van toevallige of onwillekeurige bewegings van die persoon wat dit gebruik.
Geskiedenis wysig
Wiggelary bestaan al in die een of ander vorm vir duisende jare. Oorspronklik skyn dit dat dit meestal gebruik was om die toekoms, of die wil van die gode, te voorspel. Tydens die Middeleeue is gedink dat waterwiggelary die Duiwel se werk is. Wiggelary soos dit vandag beoefen word, het moontlik in die 16de eeu in Duitsland ontstaan, toe dit gebruik is in pogings om metale te vind.
Wetenskaplike studies wysig
Dié navorsingstudies wat wel getoon het dat dit werk, was nie ontwerp volgens wetenskaplike standaarde nie, en kon verklaar word deur ander veranderlikes, soos leidrade vervat in die geografie van die terrein waarin die waterwiggelaar gewerk het. Waterwiggelary word beskou as 'n skynwetenskap en daar is dusver geen wetenskaplike bewys dat waterwiggelary slegs werk so dikwels as wat dit toevallig reg sou wees deur net wild te raai.[2]
Sydney, Australië wysig
In 1980 het 'n objektiewe wetenskaplike toets tot stand gekom. Tien plastiese pype is ondergronds begrawe, parallel met mekaar, met net een pyp wat lopende water daardeur het. Dit het sedertdien tot 'n jaarlikse kompetisie ontwikkel, en teen 2005, was die uitslag in slegs 15 van 111 pogings suksesvol.
München, Duitsland wysig
Die mees uitgebreide toetsing het hier, tussen 1987 en 1988, plaasgevind. Meer as 500 wiggelaars het deelgeneem in meer as 10 000 dubbelblinde toetse. Van die 500 het slegs ses wiggelaars uitslae gehad wat effens beter as toevallig was.
Sien ook wysig
Verwysings wysig
- ↑ Zusne, Leonard; Jones, Warren H. (1989). Anomalistic Psychology: A Study of Magical Thinking. Lawrence Erlbaum Associates, Inc. pp. 105–110. ISBN 978-0-805-80507-9
- ↑ Vogt, Evon Z.; Ray Hyman (1979). Water Witching U.S.A. (2nd uitg.). Chicago: Chicago University Press. ISBN 978-0-226-86297-2. via Hines, Terence (2003). Pseudoscience and the Paranormal (Second uitg.). Amherst, New York: Prometheus Books. p. 420. ISBN 978-1-57392-979-0.