Wikipedia:Beleefdheid

Beleefdheid is 'n gedragskode wat gehoorsaam moet word wanneer u wysigingsopsommings skryf, kommentaar lewer en aan besprekings deelneem op enige Wikipedia. Onbeleefdheid kan hier rofweg omskryf word as gedrag wat op 'n persoon of persone geteiken is en konflik en stres veroorsaak. Ons gedragskode is eenvoudig: gebruikers moet beleef wees in hulle optrede teenoor mekaar.

Die beleid aangaande beleefdheid is 'n kernbeleid: ons kan nie altyd van gebruikers verwag om mekaar lief te hê en te eer nie of selfs dat hulle mekaar sal respekteer nie. Ons het egter die reg om te vereis dat gebruikers altyd beleef teenoor mekaar sal optree.

Probleem

Besoekers word uitgenooi om die teks in Wikipedia aan te vul en te verbeter. Dit gebeur egter dikwels dat nie alle gebruikers saam kan stem of 'n sekere wysiging wel 'n "verbetering" is nie. Wanneer redigeerders die voor- en nadele van 'n wysiging oorweeg, is dit soms moeilik om teks te kritiseer sonder om subjektief te raak. Sommige gebruikers, in 'n poging om hul mening duidelik te maak, kan as onnodig brutaal voorkom. Ander gebruikers kan weer oorsensitief wees as hul sien wat hulle geskryf het, is vervang deur iets wat iemand anders beweer "beter" is, selfs al is dit die teenoorgestelde van hulle oorspronklike bydrae.

Woorde op besprekingsbladsye gaan nie gepaard met gesigsuitdrukkings, stemtone of handgebare nie en die nuanses van verbale gesprekke gaan dus verlore. Daarom kan onskuldige of ironiese kommentaar, of kommentaar wat grappenderwys bedoel is, misgeïnterpreteer word. Een onbeleefde opmerking kan maklik 'n driftige gesprek tot gevolg hê, een waarin nie altyd objektief oor die probleem gepraat word nie. Dit is tydens sulke situasies dat sommige gebruikers belangstelling verloor in die verbetering van artikels en daarop fokus om "die vyand te oorwin".

Voorbeelde

Kinderagtige voorbeelde wat bydra tot 'n onbeleefde omgewing:

  • Onbeskoftheid
  • Wysigingsopsommings wat ander se bydraes oordeel ("simpel spelfoute gekorrigeer", "niksseggende twak verwyder")
  • Die verkleinering van ander gebruikers oor hul taalvaardighede of woordkeuses
  • Beskuldigings van onbetaamlikheid wat nie goed bedink en oorweeg is nie
  • Om opmerkings te begin met "Ek bedoel dit nou nie persoonlik nie, maar..."
  • Om iemand 'n leuenaar te noem, of hom/haar van lastering te beskuldig. Selfs al is dit waar, kan sulke aanmerkings konfliksituasies veroorsaak, pleks van dit vermy.

Ander ernstige voorbeelde sluit in:

  • Die uitlokking van ander gebruikers
  • Persoonlike aanvalle
    • Insluitende aanvalle op 'n persoon se ras, etnisiteit, geslag, seksuele oriëntering en geloof
    • Profaniteit (kru taal) wat op 'n ander persoon gemik is
  • Leuens
  • Vandalisering van ander gebruikers se gebruikersbladsye
  • Onregverdige versoeke om blokkering of verbanning van 'n gebruiker
  • Onfatsoenlike voorstelle

Onbeleefdheid kom voor, byvoorbeeld, wanneer Gebruiker A besig is om 'n nuwe bladsy te skep en Gebruiker B dan aan hom/haar vra "As jy 'n nuttelose bladsy wil skep, wil jy dit nie dan ten minste proeflees nie?". Die situasie word vererger as Gebruiker A antwoord: "Moenie jou neus in my sake steek nie".

Onbeleefdheid veroorsaak dat bydraers die projek verlaat en lei ander gebruikers se aandag weg van belangrike sake: 'n verswakking van die gemeenskap as 'n geheel.

Waar vind onbeleefde gedrag plaas en hoekom?

  • Tydens 'n wysigingsoorlog, wanneer gebruikers verskillende menings het of wanneer daar konflik is oor die (nie-bestaande) "mag" wat twee (of meer) gebruikers dink hulle oor 'n bladsy besit. (Dit gebeur soms wanneer twee gebruikers albei 'n groot bydrae tot 'n artikel gelewer het en albei (verkeerdelik) die artikel as "hulle s'n" beskou.)
  • Namate die gemeenskap groei. Nie elke bydraer kan al die ander bydraers ken nie en besef moontlik nie hoe belangrik elke individuele bydrae tot die uiteindelike sukses van die projek is nie, dus bekommer hulle hulself nie daaroor om verhoudings in stand te hou wat nie bestaan nie. Dit is ook makliker om 'n slegte reputasie weg te steek in 'n groot gemeenskap as 'n kleiner een.
  • Somtyds besluit 'n ongemanierde gebruiker om by die projek aan te sluit. So 'n persoon kan ook veroorsaak dat ander gebruikers ongemanierd optree.

In die meeste gevalle word beledigings rondgeslinger tydens 'n driftige oomblik van 'n langer konflik en dui dit dan ook die einde van enige rasionele bespreking aan. Die persoon (of persone) wat die beledigings geuiter het, het gewoonlik later berou en kan besluit om sy aanmerking te verwyder (deur dit met 'n plekhouer te vervang of 'n streep deur dit te trek) en om verskoning te vra.

In ander gevalle kan die skuldige dit met opset doen: hetsy om die "opposisie" se aandag af te lei, of te probeer verseker dat hulle 'n spesifieke artikel, of selfs die projek as 'n geheel, verlaat. Sommige sulke gebruikers kan ook probeer om ander gebruikers uit te lok, sodat hulle self ook onbeleefd optree en sodoende deur die gemeenskap verstoot word of verbied word. In sulke gevalle is dit minder moontlik dat die skuldige persoon spyt sal kry en om verskoning vra.

Gebruiker A kan ook Gebruiker B uitlok of dwing tot 'n punt waar Gebruiker B uit frustrasie onbeskaaf optree, sonder dat dit voorkom asof Gebruiker A self onbeskof was. Sulke gebruikers kan gesien word as "trolle" en trolle word definitief nie as beleef beskou nie.

Hoekom is onbeleefdheid 'n slegte ding?

  • Dit maak mense ongelukkig, gevolglik verlaat hulle miskien die projek.
  • Dit maak mense kwaad, gevolglik is hulle gedrag self nie opbouend of beleef nie en die situasie word vererger.
  • Dit veroorsaak dat mense genoodsaak voel om hulself te verdedig en dit belemmer die kanse dat 'n konsensus aangaande die saak bereik sal word.
  • Mense verloor hulle goedertrou ("good faith") en dit belemmer die kanse dat die huidige (of die volgende) konflik opgelos sal kan word.
  • Uiteindelik baat dit nie die inhoud van Wikipedia nie.

Algemene voorstelle

Voorkoming van onbeleefdheid in Wikipedia

  • Voorkom redigeringsoorloë tussen individuele gebruikers (wysigingsbeperkings word deur die gemeenskap bepaal). Sien ook en:Wikipedia:Three-revert rule.
  • Indien kommentaar u kwaad maak of frustreer, wag 'n uur, 'n dag, of langer, voor u antwoord. Dit gee gebruikers die kans om kalm te raak en te herstel en voorkom dat die situasie vererger word.
  • Opbouende terugvoer (prys gebruikers wat nie onbeskaafde kommentaar met hul eie onbeskaafde kommentaar antwoord nie).
  • Groepsdruk (noem u ontevredenheid oor onbeskofdheid en onbeleefdheid waneer dit plaasvind).
  • Los die oorsaak van die konflik tussen die oortreder en die ander gebruiker(s) of die gemeenskap op, of vind 'n middeweg waarmee alle betrokke partye kan saamstem.
  • Afbrekende terugvoer (stel voor dat een (of beide) van die gebruikers wat in die konflik betrokke is, die konflik tydelik verlaat, sodat hulle kan kalmeer en rustig kan word).
  • As die betrokkenheid van 'n sekere gebruiker by 'n sekere artikel of bespreking voortdurend tot konflik lei, vra hom of haar om hulself te weerhou van deelname aan daardie artikel of bespreking.
  • Aanvaar dat onbeleefdheid en onbeskofdheid onvermydelik in so 'n projek is en moenie self onbeleefd teenoor sulke gedrag reageer nie.
  • Bedank gebruikers vir waardevolle bydraes.

Hoe om die impak te verminder

  • Balanseer onbeleefde opmerkings deur 'n sussende en opbouende opmerking by te voeg.
  • Moenie beledigende en aanstootlike aanmerkings beantwoord nie. Vergeet daarvan en moenie die situasie vererger nie.
  • 'n Alternatief is om die onbeleefde aanmerking met 'n beleefde en respekvolle opmerking te beantwoord. Baie gebruikers sal hul fout insien en hul benadering aanpas.
  • Administrateurs kan wysigings onsigbaar terugrol (&bot=1) om die impak van onbeleefde wysigingsopsommings te beperk.
  • Plaas afstand tussen u en die konfliksituasie. Wikipedia is 'n groot plek en u kan wel elders bydra totdat u en ander gebruikers kalmeer het.
  • Asseblief. Dankie. Ek is jammer. Dis 'n plesier. Behandel medegebruikers met respek - hulle is tog in 'n mate kollegas wat saam met u aan 'n belangrike projek werk.
  • Dit is onnodig om van 'n gebruiker as persoon te hou: u kan steeds waardering vir sy bydrae tot die projek hê. As u nie van 'n medegebruiker hou nie, moet u dit nie téén daardie gebruiker hou nie.

Verwydering van onbeleefde kommentaar

  • Versoek gebruikers om dit te oorweeg om moontlik onbeleefde kommentaar te verander of te verwyder (dit is nie raadsaam om ander se kommentaar self te verwyder of te wysig nie). 'n Plekhouer soos [onbeleefde kommentaar deur outeur verwyder] sal dan ook enige antwoorde op die kommentaar in konteks plaas.

Vermaan die oortreder

Indien dit 'n duidelike situasie van aanhoudende onbeleefdheid is, kan u oorweeg om 'n opmerking daaroor op die oortreder se besprekingsblad te maak. Dit is ook raadsaam om skakels van wysigigingsverskille of spesifieke gesprekke by te voeg om na 'n spesifieke aanmerking in konteks te verwys. In uitsonderlike situasies, of situasies waar die persoon aanhoudend oortree, kan u 'n ander, neutrale gebruiker vra om as bemiddelaar op te tree.

Hantering van onbeleefdheid tydens die bemiddelingsproses

Partye poog soms om 'n ooreenkoms te onderhandel, terwyl een party nie gereed is om te onderhandel nie. Byvoorbeeld, wanneer die bron van die konflik 'n spesifieke punt in 'n artikel is, mag geskiloplossing belemmer word as bespreking steeds deur onbeleefde kommentaar vervuil word. Die saak moet dus eers opgelos word, sodat betrokke gebruikers balans en duidelikheid tydens wysiging kan verkry.

Verduidelik onbeleefdheid

Sommige gebruikers kan erg ontstel word wanneer daar onbeleefd teenoor hulle opgetree word en sukkel om die bron van die konflik te herken, hulle fokus dus op "verdediging", eerder as "oplossing". Indien u die skuldige is, kan u om verskoning vra of noem dat u nie bedoel het om onbeleef te wees nie. Verduidelik waarom u die onbeleefde kommentaar gelewer het: u metode kan miskien verkeerd wees, maar u kan steeds reg wees in u idees rakende die situasie.

Die beledigde persoon kan ook nie besef dat kommentaar aan hom of haar nie as letterlik bedoel is nie en kan besluit om dit te vergeet en die oortreder te vergewe.

As u opmerk dat 'n gebruiker onbeleefd optree, kan u dit noem, hy/sy besef dit miskien self nie en dit kan help om so 'n gebruiker te bedaar en terug te keer na die soeke na 'n oplossing.

Herfrasering van ander gebruikers se kommentaar

Tydens 'n bemiddelingsproses kan 'n onpartydige bemiddelaar 'n gebruiker vra om onbeleefde opmerkings te herfraseer.

Aan die einde van 'n bemiddelingsproses kan 'n bemiddelaar ook voorstel dat die betrokke partye instem om enige onbeleefde kommentaar op die betrokke bladsye te verwyder en met plekhouers te vervang. Sodoende vergeet en vergewe bydraers die oortredings van ander gouer.

Die betrokke partye kan ook instem om mekaar om verskoning te vra.

Voorstelling van verskoning

Bemiddeling behels dikwels geskille waar een party seergemaak voel deur 'n ander. 'n Verskoning is nie 'n daad wat probleme oplos nie: dit is eerder 'n rituele verwisseling tussen twee partye wat versoening moontlik maak.

Dit is vir sommige gebruikers belangrik dat hulle 'n verskoning ontvang van diegene wat onbeleef teenoor hulle was. Verskonings is dus dikwels die sleutel tot die oplossing van konflik en kan lei tot vergifnis. Daar word sterk aanbeveel dat 'n persoon om verskoning vra as hy onbeleef teenoor 'n ander persoon was.

Sien ook