A Portrait of the Artist as a Young Man

A Portrait of the Artist as a Young Man is die eerste roman van die Ierse skrywer James Joyce. Dit is 'n Künstlerroman wat in 'n modernistiese styl geskryf is, en spoor die godsdienstige en intellektuele ontwaking van die jong Stephen Dedalus, Joyce se fiktiewe alter ego op, waarvan die naam sinspeel op Daedalus uit die Griekse mitologie. Stephen bevraagteken, en rebelleer teen, die Katolieke en Ierse gebruike waaronder hy grootword, wat uitloop op sy eie ballingskap van Ierland na Europa. Die werk maak gebruik van tegnieke wat Joyce in Ulysses (1922) en Finnegans Wake (1939) meer volledig ontwikkel.

A Portrait of the Artist as a Young Man
Skrywer	James Joyce
Omslagontwerper	Hardeband
Taal	Engels
Genre	Künstlerroman, literêre modernisme
Uitgewer	B.W. Huebsch
Uitgegee	29 Desember 2016
Bladsye	299
Letterkunde-portaal

A Portreit begin in 1904 as Stephen Hero - 'n outobiografiese roman van 63 hoofstukke in 'n realistiese styl. Na 25 hoofstukke laat vaar Joyce Stephen Hero in 1907 en verwerk die temas en protagonis om na 'n verkorte roman van vyf hoofstukke. In die proses word enige sweempie van streng realisme tersyde gestoot. Hy maak uitgebreid gebruik van vrye indirekte rede, wat die leser toelaat om insig te verkry in Stephen se ontwikkelende bewussyn. Die Amerikaanse modernistiese digter Ezra Pound het die roman in 1914 en 1915 in die Engelse literêre tydskrif The Egoist laat publiseer (as deel van 'n reeks) en in 1916 is dit as 'n volledige werk (boek) deur BW Huebsch van New York gepubliseer. Die publikasie van A Portrait en die kortverhaalbundel Dubliners (1914) het Joyce aan die voorpunt van literêre modernisme geplaas.

Agtergrond

James Joyce in 1915

Joyce is gebore uit 'n middelklasgesin in Dublin, Ierland. Joyce (1882–1941) het uitgeblink as student, en in 1902 gradueer hy aan University College, Dublin. Hy verhuis na Parys om geneeskunde te studeer, maar gee dit gou prys. Hy keer op versoek van sy gesin na Ierland terug, aangesien sy moeder besig is om aan kanker te sterf. Ten spyte van haar pleidooie weier Joyce en sy broer Stanislaus om bekentenisse af te lê of nagmaal te neem, en toe sy in 'n koma verval weier hulle om te kniel en vir haar te bid. Na 'n aantal mislukte pogings om gepubliseer te word en sy eie koerant te loods, gee Joyce onderrig en resenseer hy boeke.

Joyce begin sy eerste volwaardige poging tot 'n roman, Stephen Hero, vroeg in 1904. In Junie sien hy Nora Barnacle die eerste keer langs Nassau-straat stap. Hulle eerste aand saam was op 16 Junie, dieselfde datum waarop sy roman Ulysses afspeel. Joyce en Nora was byna onmiddellik verlief op mekaar en het 'n afkeur van Ierland en die Kerk in gemeen gehad. Nora en Joyce het hierna na die vasteland van Europa vertrek. Hulle vertoef aanvanklik eers in Zürich, voordat hulle tien jaar in Triëst (toe in Oostenryk-Hongarye) gaan woon, waar hy Engels onderrig. In Maart 1905 word Joyce na die Berlitz-skool in Triëst oorgeplaas, vermoedelik weens die dreigende teenwoordigheid van spioene in Oostenryk. Daar skenk Nora geboorte aan hul kinders, George in 1905, en Lucia in 1907. Joyce het sy fiksie en sommige van sy vroeë opstelle en verhale met die naam "Stephen Daedalus " onderteken. Die kortverhale wat hy skryf sou uiteindelik in Dubliners (1914) gebundel word. Die werk het vanweë die omstrede aard daarvan ongeveer agt jaar geneem om gepubliseer te word. Terwyl hy op Dubliners gewag het om gepubliseer te word, het Joyce die kerntemas van die roman Stephen Hero wat hy in 1904 in Ierland begin het en in 1907 laat vaar het, verwerk en weergegee in A Portrait wat in 1916 gepubliseer is, 'n jaar nadat hy te midde van die Eerste Wêreldoorlog na Zürich teruggetrek het.

Skryf van die werk

Et ignotas animum dimittit in artes.
("And he turned his mind to unknown arts.")

—Ovidius

James Joyce in 1915

Op versoek van sy redakteurs het Joyce op 7 Januarie 1904 'n werk van filosofiese fiksie, getiteld "A Portrait of the Artist" aan die Ierse literêre tydskrif Dana voorgelê. Dana se redakteur, WK Magee, het dit van die hand gewys en aan Joyce gesê: "Ek kan nie druk wat ek nie verstaan nie." Op sy 22ste verjaardag (2 Februarie 1904) begin Joyce skryf aan 'n realistiese outobiografiese roman getiteld Stephen Hero waarin aspekte van die estetiese filosofie wat in A Portrait uiteengesit is, opgeneem is. Hy werk tot middel 1905 aan die boek en bring die manuskrip saam na Trieste waarna hy daardie jaar verhuis. Alhoewel sy aandag veral gevestig was op die verhale wat uiteindelik Dubliners sou uitmaak, het Joyce voortgegaan met die werk aan Stephen Hero . Joyce het die boek op 914 bladsye as half-voltooid beskou, nadat hy 25 van die 63 beoogde hoofstukke voltooi het. In September 1907 het hy egter hierdie werk laat vaar en 'n volledige hersiening van die teks en die struktuur daarvan begin, wat A Portrait of the Artist as a Young Man sou word. Teen 1909 het die werk begin vorm aanneem. Joyce het enkele van die konsephoofstukke aan Ettore Schmitz, een van sy taalstudente, as 'n oefening getoon. Schmitz, self 'n gerespekteerde skrywer, was beïndruk en met sy aanmoediging het Joyce voortgegaan om aan die boek te werk.

Titelblad

In 1911 bars Joyce in woede uit oor die voortgesette weiering deur uitgewers om Dubliners te druk, en werp die manuskrip van Portrait in die vuur. Dit is egter gered deur sy familie, waaronder sy suster Eileen. Chamber Music, 'n boek bestaande uit Joyce se gedigte, word in 1907 gepubliseer.

Joyce het in sy eie woorde " 'n noukeurige gemeenheid" getoon in sy gebruik van materiaal vir die roman. Hy het die twee vroeëre pogings om sy estetika en jeug te verduidelik, A Portrait of the Artist en Stephen Hero, asook sy notaboeke uit Triëst oor die filosofie van Thomas Aquinas, herwin. Dit het uiteindelik alles in vyf tydsaam geskrewe hoofstukke bymekaar gekom.

Stephen Hero is geskryf vanuit die oogpunt van 'n alwetende derdepersoons-perspektief, maar in Portrait maak Joyce gebruik van die vrye indirekte rede, 'n verandering wat die verskuiwing van die diskursiewe sentrum van bewussyn stewig op Stephen plaas. Persone en gebeure word vanuit sy oogpunt vertel. Karakters en plekke word nie meer genoem nie bloot net omdat die jong Joyce dit geken het nie. Opvallende besonderhede word noukeurig gekies en gepas in die estetiese patroon van die roman.

Publikasiegeskiedenis

In 1913 beveel die Ierse digter WB Yeats Joyce se werk aan by die avant-garde Amerikaanse digter Ezra Pound, wat besig was om 'n bloemlesing saam te stel. Pound het aan Joyce geskryf, en in 1914 het Joyce die eerste hoofstuk van die onvoltooide Portrait voorgelê aan Pound, wat so meegevoer was daardeur dat hy die werk in die Londense literêre tydskrif The Egoist Press laat druk het. Joyce het hom gehaas om die roman te voltooi. Dit verskyn uiteindelik in vyf en twintig aflewerings in The Egoist van 2 Februarie 1914 tot 1 September 1915.

Daar was probleme om 'n Britse uitgewer vir die voltooide roman te vind, en derhalwe het Pound gereël dat dit gepubliseer word deur 'n Amerikaanse uitgewery met die naam van BW Huebsch, wat dit toe wel op 29 Desember 1916 gepubliseer het. The Egoist het dit op 12 Februarie 1917 in die Verenigde Koninkryk gepubliseer. Jonathan Cape het in 1924 die publikasie daarvan oorgeneem. In 1964 het Viking Press 'n verbeterde uitgawe onder toesig van Chester Anderson gepubliseer. Hierdie uitgawe word "algemeen as betroubaar geag en as die 'standaard' uitgawe." Met ingang van 2004 is die teks gebruik in die vierde druk van die Everyman's Library-uitgawe, die Bedford-uitgawe asook die Oxford World Classics-uitgawe. Garland Science het in 1993 'n "kopie-teks"-uitgawe deur Hans Walter Gabler vrygestel.

Hoofkarakters

• Stephen Dedalus - Die hoofkarakter van A Portrait of the Artist as a Young Man. Terwyl hy grootword gaan Stephen deur uitgebreide fases van hedonisme en diepe godsdienstigheid. Uiteindelik neem hy 'n filosofie van estetisisme aan, wat skoonheid en kuns vooropstel. Stephen is in wese Joyce se alter ego, en baie van die gebeure in Stephen se lewe weerspieël gebeure uit Joyce se eie jeug. Sy van is ontleen aan die antieke Griekse mitologiese figuur Daedalus, wat ook in 'n stryd om outonomie gewikkel is.
• Simon Dedalus - Stephen se vader, 'n verarmde voormalige mediese student met 'n sterk gevoel van Ierse nasionalisme. Hy is sentimenteel oor sy verlede, en dink gereeld aan sy jeug. Die karakter is losweg gebaseer op Joyce se eie vader en hul verhouding.
• Mary Dedalus - Stephen se moeder wat baie godsdienstig is en dikwels met Stephen stry oor die bywoning van dienste.
• Emma Clery - Stephen se geliefde, die jong meisie na wie hy aangetrokke voel. Stephen konstrueer Emma as 'n ideaal van vroulikheid, alhoewel (of omdat) hy haar nie goed ken nie.
• Charles Stewart Parnell - 'n Ierse politieke leier wat nie 'n werklike karakter in die roman is nie, maar wie se dood baie van Joyce se karakters beïnvloed. Parnell het die Ierse parlementêre party op kragdadige wyse gelei totdat hy uit die openbare lewe verdryf is nadat sy verhouding met 'n getroude vrou blootgelê is.
• Cranly - Stephen se beste vriend op universiteit, aan wie hy sommige van sy gedagtes en gevoelens toevertrou. In hierdie sin verteenwoordig Cranly 'n sekulêre belydenis vir Stephen. Uiteindelik begin Cranly Stephen aan te moedig om aan die wense van sy gesin te voldoen en om harder te probeer om by sy eweknieë in te pas, raad wat Stephen grief. Aan die einde van die roman is hy getuie tot Stephen se uiteensetting van sy estetiese filosofie. Dit is deels te danke aan Cranly dat Stephen besluit om te vertrek nadat hy getuie is aan Cranly se ontluikende (en wederkerige) romantiese belangstelling in Emma.
• Dante (mev. Riordan) - Die goewernante van die Dedalus-kinders. Sy is baie intens en 'n toegewyde Katoliek.
• Lynch - Stephen se vriend van die universiteit wat oor 'n taamlik afsydige persoonlikheid beskik.

Styl

Die roman is 'n bildungsroman, en weerspieël die belangrikste elemente van die karakter se groei en begrip van die wêreld rondom hom. Die roman meng derdepersoons-perspektief met vrye indirekte rede, wat identifikasie met Stephen moontlik maak, maar ook veroorsaak dat die leser hom van die karakter kan distansieer. Die verteller weerhou hom van oordeel.

Die roman word hoofsaaklik (met uitsluiting van die laaste hoofstuk) geskryf as 'n derdepersoonsvertelling met minimale dialoog. Die laaste hoofstuk bevat dialoog-intensiewe tonele wat Stephen, Davin en Cranly afwisselend betrek. 'n Voorbeeld van so 'n toneel is dié waarin Stephen sy komplekse Thomistiese estetiese teorie in 'n uitgebreide dialoog uiteensit. Joyce maak gebruik van die eerstepersoon-perspektief vir Stephen se dagboekinskrywings in die slotbladsye van die roman, miskien om aan te dui dat Stephen uiteindelik sy eie stem gevind het en nie meer die verhale van ander hoef te absorbeer nie. Joyce gebruik die vrye indirekte rede ten volle om Stephen se intellektuele ontwikkeling vanaf sy kinderjare te demonstreer, vanaf sy opvoeding tot sy toenemende onafhanklikheid en uiteindelike ballingskap uit Ierland as 'n jong man. Die styl van die werk vorder deur elk van die vyf hoofstukke, aangesien die kompleksiteit van taal en Stephen se vermoë om die wêreld om hom te begryp geleidelik toeneem. Die boek se openingsbladsye gee Stephen se eerste bewuste gewaarwordinge as jong kind weer. Taal word regdeur die werk gebruik om die gemoedstoestand van die protagonis en die subjektiewe effek van die gebeure in sy lewe op indirekte wyse te beskryf.

Die skryfstyl is ook opmerklik vanweë die weglating van aanhalingstekens: Joyce dui dialoog aan deur 'n paragraaf met 'n streep te begin, soos gewoonlik in Franse, Spaanse of Russiese publikasies plaasvind.

Kritiese ontvangs

Terwyl sommige kritici fout vind met die oormatig geornamenteerde prosa, is die boek oor die algemeen geslaagd, en is daar waardering vir Joyce se talent en die oorspronklikheid van die roman. Hierdie kritici beskou die skynbare gebrek aan fokus as doelbewuste vormloosheid wat morele chaos in die ontwikkelende gees naboots. Daar word ook kommentaar gelewer op die lens van vulgariteit, aangesien die roman nie terugdeins daarvan om onderwerpe soos adolessensie te bespreek en te verlig nie. In baie gevalle gee kritici wat die roman as 'n werk van genialiteit beskou toe dat dit nie altyd deurgaans hierdie geniale aard vertoon nie.

Verwerkings

'n Filmverwerking deur Judith Rascoe wat deur Joseph Strick geregisseer is is in 1977 vrygestel. Bosco Hogan vertolk die rol van Stephen Dedalus en TP McKenna die rol van Simon Dedalus. John Gielgud speel die rol van vader Arnall, die priester wie se lang preek oor die hel die jong tiener Stephen skrikmaak.

Die eerste verhoogweergawe is deur Léonie Scott-Matthews by Pentameters Theatre in 2012 opgevoer, met 'n verwerking deur Tom Neill.

Hugh Leonard se verhoogwerk Stephen D is 'n verwerking van A Portrait of the Artist as a Young Man en Stephen Hero. Dit is die eerste keer in die Gate Theatre opgevoer tydens die Dublin Theatre Festival van 1962.

Verwysings

Werke aangehaal

• Belanger, Jacqueline (2001). "Introduction". A Portrait of the Artist as a Young Man. Wordsworth Editions. pp. i–xxxii. ISBN 978-1-85326-006-3. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Bulson, Eric (2006). "3". The Cambridge Introduction to James Joyce. Cambridge University Press. pp. 47–62. ISBN 978-0-521-84037-8. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Fargnoli, A. Nicholas; Gillespie, Michael Patrick (2006). Critical Companion to James Joyce: A Literary Reference to His Life and Work. Infobase Publishing. ISBN 978-1-4381-0848-3. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Herbert, Stacey (2009). "Composition and publishing history of the major works: an overview". In McCourt, John (red.). James Joyce in Context. Cambridge University Press. pp. 3–16. ISBN 978-0-521-88662-8. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Johnson, Jeri (2000). "Introduction". A Portrait of the Artist as a Young Man. Oxford world's classics. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-283998-5. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Kenner, Hugh (Summer 1948). "The 'Portrait' in Perspective". Vol. 10, no. 3. Kenyon College. pp. 361–381. JSTOR 4332957. {{cite news}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Read, Forrest, red. (1967). Pound/Joyce; the Letters of Ezra Pound to James Joyce: With Pound's Essays on Joyce. New Directions Publishing. ISBN 978-0-8112-0159-9. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Wollaeger, Mark A. (2003). James Joyce's A Portrait of the Artist as a Young Man: A Casebook. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-515076-6. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)

Verdere leeswerk

• Atkins, G. Douglas. Swift, Joyce, and the Flight from Home: Quests of Transcendence and the Sin of Separation. New York: Palgrave Macmillan, 2014. ISBN 1-137-39981-3.
• Attridge, Derek, red. The Cambridge Companion to James Joyce, 2nd edition, Cambridge UP, 2004. ISBN 0-521-54553-6.
• Bloom, Harold. James Joyce's A Portrait of the Artist as a Young Man. New York: Chelsea House, 1988. ISBN 1-55546-020-8.
• Brady, Philip en James F. Carens, reds. Critical Essays on James Joyce's A Portrait of the Artist as a Young Man. New York: G. K. Hall, 1998. ISBN 978-0-7838-0035-6.
• Doherty, Gerald. Pathologies of Desire: The Vicissitudes of the Self in James Joyce's A Portrait of the Artist as a Young Man. New York: Peter Lang, 2008. ISBN 978-0-8204-9735-8.
• Empric, Julienne H. The Woman in the Portrait: The Transforming Female in James Joyce's A Portrait of the Artist as a Young Man. San Bernardino, CA: Borgo Press, 1997. ISBN 978-0-89370-193-2.
• Epstein, Edmund L. The Ordeal of Stephen Dedalus: The Conflict of Generations in James Joyce's A Portrait of the Artist as a Young Man. Carbondale: Southern Illinois UP, 1971. ISBN 978-0-8093-0485-1 .
• Gottfried, Roy K. Joyce's Comic Portrait. Gainesville: University Press of Florida, 2000. ISBN 978-0-8130-1782-2.
• Hancock, Leslie. Word Index to James Joyce's Portrait of the Artist. Carbondale: Southern Illinois UP, 1967.
• Harkness, Marguerite. Portrait of the Artist as a Young Man: Voices of the Text. Boston: Twayne, 1989. ISBN 978-0-8057-8125-0.
• Morris, William E. en Clifford A. Nault, reds. Portraits of an Artist: A Casebook on James Joyce's Portrait. New York: Odyssey, 1962.
• Scholes, Robert en Richard M. Kain, reds. The Workshop of Daedalus: James Joyce and the Raw Materials for A Portrait of the Artist as a Young Man. Evanston, IL: Northwestern University Press, 1965.
• Seed, David. James Joyce's A Portrait of the Artist as a Young Man. New York: St. Martin's Press, 1992. ISBN 978-0-312-08426-4.
• Staley, Thomas F. en Bernard Benstock, red. Approaches to Joyce's Portrait: Ten Essays. Pittsburgh: University of Pittsburgh Press, 1976. ISBN 978-0-82-293331-1.
• Thornton, Weldon. The Antimodernism of Joyce's A Portrait of the Artist as a Young Man. Syracuse, NY: Syracuse UP, 1994. ISBN 978-0-8156-2587-2.
• Tindall, William York (1995). A Reader's Guide to James Joyce. Syracuse University Press. ISBN 978-0-8156-0320-7.
• Wollaeger, Mark A., red. James Joyce's A Portrait of the Artist as a Young Man: A Casebook. Oxford and New York: Oxford UP, 2003. ISBN 978-0-19-515075-9.
• Yoshida, Hiromi. Joyce & Jung: The "Four Stages of Eroticism" in A Portrait of the Artist as a Young Man. New York: Peter Lang, 2006 en 2020. ISBN 978-0-8204-6913-3.

Eksterne skakels

A Portrait of the Artist as a Young Man by Project Gutenberg

• • Hypertextual, self-referential version based on the Project Gutenberg edition, from an Imperial College London website