Alexios I Komnenos

Alexios I Komnenos of Comnenus (Grieks: Ἀλέξιος Κομνηνός, omstreeks 1048 tot 15 Augustus 1118) was van 1081 tot 1118 keiser van die Bisantynse Ryk. Hoewel hy nie die stigter van die dinastie was nie, was dit tydens sy bewind dat die Komnenos-dinastie op sy magtigste was. Hy het ’n ineenstortende ryk geërf en was deur sy hele bewind in oorloë betrokke met die Seldjoekse Turke in Klein-Asië en die Normandiërs in die Wes-Balkan. Hy kon egter die verval van die Bisantynse Ryk omkeer en het verskeie hervormings ingestel wat tot die militêre, finansiële en territoriale herstel van die ryk gelei het. Sy oproepe om hulp aan Wes-Europa teen die Turke kon ook gehelp het om die Kruistogte op die been te bring.

Alexios I Komnenos
Keiser van die Bisantynse Ryk
’n Portret van keiser Alexios I, uit ’n Griekse manuskrip.
Bewind	1 April 1081 - 15 Augustus 1118
Dinastie	Komnenos
Gebore	Omstreeks 1048
Oorlede	15 Augustus 1118 (op 69 of 70)
Voorganger	Nikephoros III Botaneiates
Opvolger	Johannes II Komnenos
Vrou	Irene Doukaina
Vader	Johannes Komnenos
Moeder	Anna Dalassene

Bewind

Alexios se bewind van amper 37 jaar was vol oorloë. Hy het van die begin af probleme met die Normandiërs onder Robert Guiscard en sy seun, Bohemond I van Antiogië, gehad wat die Bisantynse Ryk aangeval het. Hy het verskeie neerlae gely voordat hy met sukses kon terugveg. Hy het die Duitse koning, Hendrik IV, omgekoop om die Normandiërs in Italië aan te val, wat hulle gedwing het om van 1083 tot '84 op hulle verdediging tuis te konsentreer. Hy het ook ’n bondgenootskap aangegaan met Hendrik die Graaf van Monte Sant'Angelo, wat die Garganoskiereiland beheer het. Die Normandiese bedreiging het afgeneem ná die dood van Guiscard in 1085, en Bisantium kon die meeste van hul verliese terugkry.

Alexios moes daarna onrus in Thracië pak, asook die probleem van soldate wat gedros het tydens sy stryd teen die Normandiërs. Hy het die rebelle en drosters gestraf en beslag op hulle grond gelê. In 1087 het die Petjenege Thracië binnegeval, wat daartoe gelei het dat die keiser ’n skietstilstand moes aangaan en beskermingsgeld moes betaal. Eindelik het Alexios ’n bondgenootskap aangegaan met ’n groep van 40 000 Koemane, met wie se hulp hy die Petjenege in Thracië op 29 April 1091 verslaan het.

Europa in 1097, tydens die Eerste Kruistog.

Teen die tyd dat Alexios aan die bewind gekom het, het die Seldjoeke beheer oor die grootste deel van Klein-Asië oorgeneem. Alexios kon groot kusstreke oorneem, maar dit sou hom nie help om die Turke heeltemal te keer nie. Hy wou Westerse steun werf vir sy stryd teen hulle en sy ambassadeurs het pous Urbanus II in 1095 besoek. Hy wou bloot huursolate hê en was onvoorbereid op die groot groepe wat opgedaag het nadat die pous die Eerste Kruistog gepredik het op die Sinode van Clermont later in dié jaar. Dit was die Volkskruistog: ’n skare meestal ongewapende, plunderende pelgrims onder leiding van die prediker Pieter die Kluisenaar. Eindelik het Alexios hulle na Klein-Asië aangestuur. Daar het die Turke van Kilij Arslan I hulle in Oktober 1096 uitgedelg.

Die Prins se Kruistog, die tweede, gedugter groep Kruisvaarders, is deur belangrike lede van die Westerse adel gelei. Alexios het hulle na Asië gestuur met die belofte om voorraad aan hulle te verskaf in ruil vir hul eed van trou. Danksy dié kruistog het Alexios ’n aantal belangrikte stede en eilande terugverower. Bisantium het ’n groot deel van die westelike Klein-Asië teruggeky.

Nalatenskap

Alexios I het die Bisantynse Ryk gestabiliseer en ’n eeu van keiserlike vooruitgang en sukses ingelui. Hy het ook die aard van die Bisantynse regering in ’n groot mate verander. Hy het bondgenootskappe met magtige adellike families gesluit en ’n einde gebring aan die tradisie van keiserlike eksklusiwiteit. Hy het die grootste deel van die adel in sy familie en sy regering ingesluit. So het hy teenstand verminder.

Alexios se laaste jare was vol kommer oor sy opvolging. Hoewel hy sy seun Johannes II Komnenos in 1092 op vyfjarige ouderdom as medekeiser aangestel het, wou sy vrou, Irene Doukaina, hê hy moes die opvolging verander ten gunste van hulle dogter Anna en Anna se man, Nikephoros Bryennios die jongere. Bryennios het die titel "kaisar" gekry, asook die nuwe titel "panhypersebastos" ("geëer bo almal"), maar het lojaal teenoor beide Alexios en Johannes gebly.

Bronne

• Finlay, George (1854), History of the Byzantine and Greek Empires from 1057–1453, 2, William Blackwood & Sons 
• Garland, Lynda (25 Mei 2007), Anna Dalassena, Mother of Alexius I Comnenus (1081–1118), De Imperatoribus Romanis (An Online Encyclopedia of Roman Rulers), http://www.roman-emperors.org/annadal.htm 
• Kouroupou, Matoula; Vannier, Jean-François (2005). "Commémoraisons des Comnènes dans le typikon liturgique du monastère du Christ Philanthrope (ms. Panaghia Kamariotissa 29)" [Commemorations of the Komnenoi in the liturgical typikon of the Monastery of Christ Philanthropos (ms. Panaghia Kamariotissa 29)]. Revue des études byzantines (in Frans). 63: 41–69. doi:10.3406/rebyz.2005.2305. {{cite journal}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Lindblom, Annette (21 Maart 1998), Harl, Kenneth W., ed., History 303: Early Medieval and Byzantine Civilization: Constantine to Crusades, Tulane.edu, archived from the original on 5 Oktober 2013, https://web.archive.org/web/20131005033108/http://www.tulane.edu/~august/H303/currency/Comnenian.htm 
• Norwich, John J. (1995), Byzantium: The Decline and Fall, Alfred A. Knopf, Inc., ISBN 978-0-679-41650-0 
• Varzos, Konstantinos (1984). Η Γενεαλογία των Κομνηνών [The Genealogy of the Komnenoi] (PDF). Vol. A. Thessaloniki: Centre for Byzantine Studies, University of Thessaloniki. OCLC 834784634. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 1 April 2019. Besoek op 9 September 2019. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia