'n Amfiktionie (Oudgrieks: Ἀμφικτιονία / Amphiktionía of Ἀμφικτυονία / Amphiktuonía, "liga van bure") of amfiktioniese bond was in antieke Griekeland 'n antieke religieuse verbond van stamme, state of buurlande (Ἀμφικτίονες / Amphiktíones of Ἀμφικτύονες / Amphiktyones (amfiktione) = letterlik diegene wat naby woon) wat rondom 'n belangrike heiligdom gewoon het en derhalwe 'n vereniging gevorm het vir die beskerming daarvan, meer spesifiek om mekaar te ondersteun in die verdediging van die materiële belange van die heiligdom (skatte, tempelgebied en ander eiendom). Dit was voor die vorming van die Griekse polis.[1][2]

Die lidlande wat so 'n vereniging gesluit het, het elk twee burgers na die Amfiktioneraad afgevaardig, wat onder normale omstandighede twee keer per jaar (in die lente en herfs) vergader het en as arbiter opgetree het in enige geskille met die doel om algemene vrede te bewaar, hoewel dit in die praktyk dikwels onmoontlik geblyk het.

Daar was 'n verskeidenheid van dergelike amfiktionieë in Griekeland, maar die bekendste en mees invloedryke was dié van Delphi.

Die ses Doriese stede aan die kus in die suid-weste van Anatolië en die Ioniese stede aan hul noorde wat die Ioniese bond gevorm het na die Mykaliese oorlog in die middel van die 7de eeu v.C. het lank reeds bestaan toe die eerste geskrewe rekords daaroor opgeduik het.

'n Amfiktionie bestaande uit stede onder die beskerming van Apollo se heiligdom by Delos was klaarblyklik goed gevestig in die sewende eeu, soos die Homeriese Himnes tot Apollo van daardie benaderde datum hulle lys,[3] daardie stede en eilande wat gebewe het[4] en geweier het om hulself vir die geboorteplek van Apollo aan te bied toe die swanger Leto om die beurt na elkeen gegaan het; die Homeriese himne bied 'n oorsprongmite vir die kultus van Apollo by Delos. Die gesamentlike Ioniese fees wat daar gevier is, was die Delia[5]. Die Deliese Amfiktionie het in die 4de eeu .v.C ontstaan as 'n instrument van Atheense oorheersing.

Verwysings

wysig
  1. Definition. "Amphictyony". 2014. Dictionary.com. Besoek op 5 April 2014.
  2. History.com Geargiveer 23 April 2009 op Wayback Machine; Encarta Geargiveer 29 Oktober 2009 op Wayback Machine. Geargiveer op 2009-10-31.
  3. Vgl. Encyclopædia Britannica, 11 ed., s.v. Botsford, George Willis (1911). "Amphictyony". Encyclopædia Britannica (11de) 1. Cambridge University Press. 
  4. Hera, veral aanbid by Samos in die Argaïese tydperk, was gekant teen die geboorte van Apollo en het Leto se geboorte belemmer, volgens die himne.
  5. Die Delia (Grieks: Δήλια) was feeste en spele wat in die klassieke oudheid by die groot feesbyeenkoms (panegyris) op die eiland Delos gevier is.